Dyrektor BEP A. Zawistowski prezentuje wydanie elektroniczne „Kresowej księgi sprawiedliwych" R. Niedzielki. Fot. IPN
Wystawy, konferencja naukowa, przegląd filmowy, strona internetowa - to niektóre z działań IPN związanych z 70. rocznicą zbrodni wołyńskiej. Przestawiono je w czwartek w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie.
„Wyniki badań opinii publicznej w Polsce i na Ukrainie wskazują, że w obu naszych narodach dominuje niewiedza na temat zbrodni wołyńskiej. Uważamy, że droga do pojednania prowadzi przez poznanie i wypowiedzenie prawdy nawet o najtrudniejszej, najboleśniejszej przeszłości. Nasze działania są poświęcone przybliżeniu aktualnego stanu wiedzy o zbrodni wołyńskiej” - powiedział prezes IPN Łukasz Kamiński.
Łukasz Kamiński stwierdził, że warto mówić otwarcie a nie szukać eufemizmów takich jak „wypadki” i „tragedia”. Przypomniał, że prowadzone są 32 śledztwa IPN w sprawie zbrodni popełnionych przez UPA a stanowisko prokuratorów jest jednoznaczne: kwalifikują je jako zbrodnie ludobójstwa. Prezes IPN dodał, że z prawnego punktu widzenia ludobójstwo nie musi być zorganizowane przez państwo.„Jeśli jedni mówią o definicji prawnej a drudzy odnoszą się do własnego wyobrażenia o ludobójstwie, to dialog jest bardzo trudny” - powiedział Łukasz Kamiński. Wyraził nadzieję, że dyskusja wokół pojęcia ludobójstwa nie przesłoni podstawowej sprawy, jaką jest przedstawienie prawdy o tym, co wydarzyło się 70 lat temu na Wołyniu.
„Wyniki badań opinii publicznej w Polsce i na Ukrainie wskazują, że w obu naszych narodach dominuje niewiedza na temat zbrodni wołyńskiej. Uważamy, że droga do pojednania prowadzi przez poznanie i wypowiedzenie prawdy nawet o najtrudniejszej, najboleśniejszej przeszłości. Nasze działania są poświęcone przybliżeniu aktualnego stanu wiedzy o zbrodni wołyńskiej” - powiedział prezes IPN Łukasz Kamiński.
Prezes IPN powiedział, że zbrodnia wołyńska jest w niewielkim stopniu obecna w edukacji szkolnej, bo jest to temat niezwykle trudny. Nauczyciele nie wiedzą jak się z nim zmierzyć ze względu na drastyczność zbrodni oraz brak odpowiednich materiałów. Dlatego też Biuro Edukacji Publicznej (BEP) IPN przygotowało materiały edukacyjne dla szkół pod tytułem „Kto tego nie widział, nigdy w to nie uwierzy”.
Do szkół trafi także czerwcowy numer czasopisma popularnonaukowego IPN „Pamięć.pl”, poświęcony zbrodni wołyńskiej.
Dyrektor BEP Andrzej Zawistowski przypomniał, że IPN prowadzi działania edukacyjne w szkołach od jesieni 2012 r. Organizowane były m.in. konkursy dla uczniów. 8 lipca zostaną ogłoszone wyniki konkursu dla nauczycieli szkolnych i wykładowców akademickich na scenariusz lekcji lub zajęć tematycznych poświęconych zbrodni wołyńskiej. Zawistowski podkreślił, że w związku z 70. rocznicą zbrodni wołyńskiej IPN odpowiada na zgłoszenia szkół i organizacji społecznych proszących o działania edukacyjne lub współudział w zorganizowaniu uroczystości.
W ciągu najbliższych dni zostaną uruchomione ukraińska i angielska wersja portalu internetowego www.zbrodniawolynska.pl. Zawiera on podstawowe informacje o zbrodni wołyńskiej, kalendarium, relacje świadków, zdjęcia oraz czytelnię, w której można znaleźć publikacje na temat zbrodni. Także w trzech językach zostanie udostępniona bezpłatnie, w formie elektronicznej, książka Romualda Niedzielki „Kresowa księga sprawiedliwych. O Ukraińcach ratujących Polaków poddanych eksterminacji przez OPU-UPA”. Umożliwi to korzystanie z książki poprzez komputer, tablet, czytnik oraz smartfon.
27 i 28 czerwca odbędzie się w Warszawie międzynarodowa konferencja naukowa „Zbrodnia Wołyńska. Historia-Pamięć-Edukacja. W przededniu 70 rocznicy” pod honorowym patronatem prezydenta Bronisława Komorowskiego. Prezes IPN wyjaśnił, że konferencja ma odpowiedzieć na pytania: co wiemy o zbrodni wołyńskiej, jak powinniśmy o niej uczyć i co zrobić, by zachować ją w pamięci. Kamiński zauważył jednocześnie, że dialog polsko-ukraiński jest dziś trudniejszy niż w latach 90. XX w.
W Warszawie, Łodzi, Rzeszowie, Wrocławiu, Gdyni, Katowicach i Szczecinie odbędzie się 7 lipca przegląd filmowy „Echa Wołynia”. Pokazywany będzie m. in. film „Wołyń w Pożodze” Adama Sikorskiego, którego współproducentem był IPN wraz z TVP.
10 lipca w Warszawie zostaną otwarte dwie wystawy. Oddział IPN w Lublinie przygotował ekspozycję „Polacy - Ukraińcy 1943-1945: +antypolska akcja+ OUN i UPA Bandery/rzeź wołyńsko-galicyjska w dokumentach ukraińskich”. Prezentowana będzie w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki. Z kolei przygotowaną przez oddział IPN w Szczecinie wraz ze Stowarzyszeniem Wspólnota Polska oraz Towarzystwo Miłośników Wołynia i Polesia plenerową wystawę „Wołają z grobów, których nie ma. Wołyń 1943” będzie można oglądać przy ul. Krakowskie Przedmieście 64. Przedstawi ona zbrodnie OUN-UPA na Polakach a także losy ocalałych.
W lipcu br. mija 70. rocznica apogeum zbrodni wołyńskiej, w wyniku której na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943-44 zginęło ok. 100 tys. Polaków, zamordowanych przez oddziały Ukraińskiej Armii Powstańczej i miejscową ludność ukraińską. Oddział IPN w Rzeszowie prowadzi projekt badawczy „Osobowy wykaz ofiar konfliktu ukraińsko-polskiego 1939-1948”. Ustalono dotąd tożsamość 4500 osób, które zginęły na obecnym terytoriom Polski. (PAP)
tst/ ula/
