Minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz. Fot. PAP/M. Obara
Planowane rozszerzenie amerykańskiej obecności w Polsce to reakcja na agresywne działania Rosji, nie jest zagrożeniem dla sąsiadów – mówił w Mińsku podczas posiedzenia Grupy Głównej Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa szef MSZ Jacek Czaputowicz.
„Prezydent (Alaksandr - PAP) Łukaszenka mówił o tym, że niepokoi go Fort Trump, (planowane – PAP) zwiększenie amerykańskiej obecności w Polsce. Wyjaśniłem, że jest to reakcja na agresywne działania Rosji i wojska te w żaden sposób nie zagrażają - w szczególności - Białorusi” – powiedział minister Jacek Czaputowicz dziennikarzom po zakończeniu środowych obrad Grupy Głównej Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa (MSC Core Group) w Mińsku.
Wcześniej do planów Polski nawiązał gospodarz spotkania, prezydent Łukaszenka. „Jeśli politycy w Polsce mówią o tym, że chcą wydać miliardy na niejaki Fort Trump, to my nie jesteśmy przecież idiotami i oczywiście reagujemy na to wraz z naszym najważniejszym sojusznikiem” – powiedział prezydent Białorusi.
Łukaszenka wystąpił podczas otwarcia spotkania Grupy Głównej i wziął udział w dyskusji panelowej o relacjach między Wschodem a Zachodem, w której uczestniczył również Czaputowicz.
Białoruski prezydent mówił o tym, że Białoruś i Rosja muszą mieć przygotowaną „adekwatną odpowiedź”.
„Choć stanowiska są często odmienne, taka dyskusja jest pożyteczna i potrzebna, jest okazją do zaprezentowania stanowiska Polski” – powiedział Czaputowicz o swoim udziale w spotkaniu w Mińsku, do którego zaproszony został przez kierownictwo Konferencji Monachijskiej.
„Podkreślałem, że wymogiem jest przestrzeganie prawa międzynarodowego, a Rosja wobec Ukrainy tego prawa nie przestrzega” – mówił Czaputowicz.
Szef polskiej dyplomacji podkreślił, że „Polska wyszła ze Wschodu”. „W czasach komunistycznych byliśmy pod wpływem ZSRR, natomiast proces wstąpienia do UE, do NATO, wspólne wartości z Zachodem to droga właściwa do zapewnienia stabilności” – ocenił.
Jak wskazał, „Polska dąży do polepszenia stosunków z sąsiadami, szuka możliwości zapewnienia bezpieczeństwa w regionie”, a ważną rolę w tych działaniach odgrywają takie organizacje jak OBWE i Rada Europy.
Minister przypomniał, że unijny program Partnerstwa Wschodniego, który Polska zainicjowała w 2009 r. wspólnie ze Szwecją, „jest ofertą (dla krajów regionu – PAP) rozwoju stosunków z UE”. „Dążymy do tego, by przezwyciężać podziały na Wschód i Zachód” – wskazał.
„Nie ma dzisiaj ważniejszej sprawy niż utrzymanie pokoju na świecie” – mówił Alaksandr Łukaszenka. Białoruski prezydent krytycznie ocenił bezpieczeństwo na świecie, mówiąc o groźbie realnego konfliktu, braku porozumienia między „największymi graczami”, zimnych wojnach handlowych i informacyjnych.
Łukaszenka przypomniał o wielokrotnie zgłaszanym przez Białoruś pomyśle nowych negocjacji pokojowych „między Wschodem a Zachodem”, które w Mińsku określane są jako „Helsinki 2”. Ich celem miałoby być ustalenie nowych reguł dotyczących bezpieczeństwa i – w ten sposób – zapewnienie pokoju na świecie.
Według Łukaszenki najważniejszym wyzwaniem w dziedzinie bezpieczeństwa jest rozwiązanie konfliktu w Donbasie, który nazwał „wojną w naszym wspólnym domu”.
„Możemy wziąć na siebie odpowiedzialność za zapewnienie pokoju na wschodzie Ukrainy i na granicy rosyjsko-ukraińskiej, a także w trakcie wyborów w Donbasie, pamiętając, że te regiony są nieodłączną częścią Ukrainy” – deklarował Łukaszenka.
Białoruski lider skrytykował amerykańską zapowiedź wyjścia z układu INF (o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego i średniego zasięgu). Jego zdaniem „Donald (Trump - PAP) jako młody polityk nie rozumie, że niebezpiecznie jest nawet o tym rozmawiać”. „Ci, którzy wymachują głowicami jądrowymi, nie dbają o bezpieczeństwo swoich obywateli” – mówił.
Zapewniał również, że obawy Polski przed atakiem ze wschodu są nieuzasadnione, bo „Białoruś nigdy nie napadnie na Polskę i nie trzeba tam żadnych amerykańskich baz”.
Bezpieczeństwo w regionie Europy Wschodniej, relacje między Wschodem a Zachodem, proces uregulowania konfliktu w Donbasie, a także bezpieczeństwo energetyczne i transnarodowe – to najważniejsze tematy dwudniowego posiedzenia Grupy Głównej Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa w Mińsku.
Monachijska Konferencja Bezpieczeństwa organizowana jest od początku lat 60. W pierwszym okresie była bilateralnym niemiecko-amerykańskim dialogiem dotyczącym obronności. Z biegiem lat stała się jednym z najważniejszych spotkań poświęconych bezpieczeństwu międzynarodowemu.
W tym roku konferencja odbyła się w lutym w Berlinie, a Polskę reprezentował na tym spotkaniu premier Mateusz Morawiecki.
Posiedzenia Grupy Głównej, które zainicjowano w 2009 r., są kontynuacją dyskusji rozpoczętych podczas konferencji.
Z Mińska Justyna Prus (PAP)
just/ ndz/ mc/ wus/
