Pacyfikacja Kopalni Węgla Kamiennego Wujek - czołg przed wejściem do KWK Wujek. Katowice 16.12.1981. Fot. PAP/M. Janicki
Koncerty, konferencje naukowe, biegi, spektakl, wystawy – to niektóre wydarzenia organizowane w związku z mijającą 16 grudnia 35. rocznicą pacyfikacji katowickiej kopalni "Wujek", gdy na początku stanu wojennego od milicyjnych kul zginęło dziewięciu górników.
"Bardzo nas cieszy, że jest tyle wydarzeń. Początkowo wydawało nam się, że jesteśmy tak małą instytucją z tak małym budżetem, że jest to nie do zrobienia" – mówił podczas czwartkowej konferencji dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności Robert Ciupa.
Podkreślił, że udało się to, dzięki wsparciu i współpracy wielu instytucji i podmiotów. W organizację obchodów włączyli się m.in. Instytut Pamięci Narodowej, miasto Katowice, samorząd woj. śląskiego oraz śląsko-dąbrowska "Solidarność".
Główne uroczystości zaplanowano na 16 grudnia, rocznicę tragedii. Wczesnym popołudniem pod pomnik przy kopalni przybiegnie ponad 450 uczniów reprezentujących 40 szkół z woj. śląskiego. Wszyscy będą mieli na sobie koszulki z wizerunkiem poległych górników. Biegacze spotkają się z ich rodzinami.
Oficjalne obchody rozpoczną się popołudniową mszą św. w pobliskim kościele Podwyższenia Krzyża Świętego, po której uczestnicy pochodem przejdą pod kopalnię "Wujek". Udział w uroczystościach zapowiedział prezydent Andrzej Duda.
Wydarzenia związane z 35. rocznicą pacyfikacji "Wujka" zaczną się już na początku grudnia - Odznaczenie Krzyżami Wolności i Solidarności działaczy opozycji antykomunistycznej, finał wojewódzkiego konkursu wiedzy historycznej na temat wydarzeń w "Wujku" oraz konferencje naukowe, poświęcone m.in. międzynarodowym reakcjom na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce i aspektom prawnym zbrodni stanu wojennego. Nie zabraknie zajęć edukacyjnych dla uczniów.
Na wieczór zaplanowano koncert Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod batutą Jerzego Maksymiuka.
Dzień później w katowickim Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbędzie się koncert o lżejszym charakterze. Wystąpią m.in. Ania Rusowicz, Mesajah, Sebastian Riedel i Cree, Paweł Kukiz, Dariusz Malejonek i Tadeusz Polkowski.
W pierwszej części tego wydarzenia artyści wykonają utwory z lat 80. XX w., nawiązujące do ówczesnej działalności "Solidarności" bądź stanu wojennego. Towarzyszyć temu będą wizualizacje i animacje. W drugiej części wykonają już swój repertuar.
"Tam jest muzyka dla wszystkich - i reagge, i hip-hop, i rock. Jednak odbiorcy też zapoznają się tam z historią, dowiedzą się, co się wydarzyło przed 35 laty" – tłumaczył przewodniczący Społecznego Komitetu Pamięci Górników KWK "Wujek" Poległych 16 grudnia 1981 r. Krzysztof Pluszczyk. Patronat nad koncertem objęła premier Beata Szydło.
17 grudnia w Teatrze Śląskim w Katowicach odbędzie się premiera spektaklu "Wujek 81. Czarna Ballada".
Wydarzenia związane z 35. rocznicą pacyfikacji "Wujka" zaczną się już na początku grudnia - Odznaczenie Krzyżami Wolności i Solidarności działaczy opozycji antykomunistycznej, finał wojewódzkiego konkursu wiedzy historycznej na temat wydarzeń w "Wujku" oraz konferencje naukowe, poświęcone m.in. międzynarodowym reakcjom na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce i aspektom prawnym zbrodni stanu wojennego.
Nie zabraknie zajęć edukacyjnych dla uczniów.
Śmierć górników kopalni Wujek była największą tragedią stanu wojennego. Protest rozpoczął się na wieść o aresztowaniu w nocy z 12 na 13 grudnia przewodniczącego kopalnianej "Solidarności" Jana Ludwiczaka. 14 grudnia pierwsza zmiana rozpoczęła strajk.
Górnicy domagali się uwolnienia Ludwiczaka i innych działaczy "S" z całego kraju, respektowania Porozumienia Jastrzębskiego oraz niewyciągania konsekwencji wobec protestujących. Do strajku przyłączały się kolejne zmiany, formułowano nowe postulaty - zniesienia stanu wojennego i przywrócenia działalności "Solidarności".
16 grudnia 1981 r. kopalnię, gdzie strajkowało już ok. 3 tys. górników, otoczyły oddziały milicji, czołgi i wozy pancerne. Górnicy byli ostrzeliwani pociskami wypełnionymi gazem łzawiącym i polewani wodą. Gdy do akcji wprowadzony został pluton specjalny, padły strzały.
Na miejscu zginęło sześciu górników, jeden zmarł kilka godzin po operacji, dwóch kolejnych na początku stycznia 1982 r. Najstarszy z nich miał 46 lat, najmłodszy 19. Ponad 20 górników zostało rannych.
13 grudnia w Sejmie zostanie otwarta wystawa poświęcona tragedii. W Katowicach, na ścianie bloku, w którym mieszkał Jan Ludwiczak zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa. W ramach akcji "Zapal światło pamięci" Spodek zabłyśnie barwami narodowymi. Poczta Polska będzie sprzedawać okolicznościowe pocztówki, a Narodowy Bank Polski wypuści do obiegu srebrną monetę kolekcjonerską. W województwie śląskim rok 2016 jest Rokiem Pamięci Ofiar Pacyfikacji KWK "Wujek" (PAP)
akp/pat/
