Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze, oddział Państwowego Muzeum na Majdanku. Fot. PAP/W. Pacewicz
Międzynarodowy Komitet Sterujący projektem utworzenia nowego Muzeum–Miejsca Pamięci na terenie b. niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze podjął jednogłośną decyzję o kontynuowaniu współpracy w dotychczasowym składzie - poinformowało w poniedziałek Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
To odpowiedź na postawiony władzom polskim w opublikowanym w poniedziałek komunikacie rosyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych zarzut odmowy zaangażowania Rosji do projektu Muzeum - Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze.
"Członkami Komitetu Sterującego międzynarodowego projektu utworzenia nowego Muzeum-Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze są przedstawiciele Holandii, Izraela, Słowacji i Polski. Polskę reprezentuje Sekretarz Stanu w MKiDN Jarosław Sellin" - poinformowało we wtorek PAP Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
"Obradujący w dniach 12 i 13 czerwca 2017 r. Międzynarodowy Komitet Sterujący projektem utworzenia nowego Muzeum – Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, złożony z przedstawicieli Polski, Izraela, Holandii i Słowacji, podjął jednogłośną decyzję o kontynuowaniu współpracy w dotychczasowym składzie – pracującym już od 10 lat - aby doprowadzić w ten sposób do sprawnego zamknięcia zaawansowanych już prac nad nowym upamiętnieniem. Zdecydowano zatem obecnie nie dołączać kolejnych partnerów do Komitetu Sterującego. Decyzja międzynarodowego Komitetu Sterującego (a nie jedynie Polski) nie jest jednak odmową co do innych form udziału Rosji w projekcie, jest on bowiem przewidziany, np. podczas planowanych uroczystości 75. rocznicy Powstania w Sobiborze. Sekretarz Stanu w MKiDN Jarosław Sellin poinformował o tym Ambasadora Federacji Rosyjskiej oficjalnym pismem" - wyjaśniło MKiDN odnosząc się do opublikowanego w poniedziałek przez rosyjskie MSZ komunikatu, w którym padły zarzuty, że władze Polski odmówiły zaangażowania Rosji do projektu Muzeum - Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze.
Według Moskwy "podjęto decyzję amoralną z punktu widzenia prawdy historycznej".
Rosyjskie MSZ podało, że "strona rosyjska została zaproszona do przyłączenia się do udziału w projekcie odnowienia Muzeum - Miejsca Pamięci w Sobiborze w 2013 roku" i wówczas "wyraziła gotowość, by wziąć aktywny udział w uwiecznieniu pamięci więźniów obozu koncentracyjnego". Również - jak podało MSZ - "Moskwa wyraziła gotowość wniesienia znaczącego wkładu finansowego w zagospodarowanie miejsca pamięci".
W oświadczeniu zarzucono stronie polskiej, iż "pod rozmaitymi pretekstami" wiązała udział Rosji w projekcie "z coraz to nowymi warunkami, o których strona rosyjska nie została powiadomiona". Oświadczenie relacjonuje również, iż "w lipcu nadszedł oficjalny komunikat z Warszawy, że na posiedzeniu międzynarodowej komisji zarządzającej projektem, które odbyło się w dniach 12-17 lipca 2017 roku podjęta została decyzja o +kontynuowaniu współpracy w dotychczasowym składzie, który istniał przez ostatnich kilka lat+".
"Uważamy podjęcie takiej decyzji za amoralne z punktu widzenia prawdy historycznej. Trudno zaprzeczać, że udział Rosji w stworzeniu odnowionego Muzeum - Miejsca Pamięci w Sobiborze jest absolutnie uzasadniony" - oświadczyło MSZ Rosji. Dodało następnie: "zamiar niedopuszczenia Rosji do grona uczestników projektu jest częścią rusofobii jawnie demonstrowanej w ostatnim czasie przez Warszawę i dążenia Polaków do narzucenia własnej wizji historii, przy umniejszaniu wyzwoleńczej roli ZSRR i Armii Czerwonej w II wojnie światowej".
Obóz zagłady w Sobiborze funkcjonował od marca 1942 do października 1943 roku. Prace, których celem jest utworzenie Muzeum - Miejsca Pamięci rozpoczęły się maju br. Projekt utworzenia muzeum to inicjatywa podjęta przez Polskę, Holandię, Izrael i Słowację we wrześniu 2008 roku. Kierunki oraz zadania dla poszczególnych etapów projektu wytycza Grupa Sterująca złożona z przedstawicieli państw-uczestników projektu. Koncepcja architektoniczno-artystyczna nowego miejsca pamięci została wyłoniona w 2013 roku w drodze międzynarodowego konkursu.
Według ostatnich ustaleń historyków Niemcy wymordowali w Sobiborze około 170 tys. Żydów z Polski i innych krajów Europy. Wcześniejsze szacunki mówiły o 250 tys. ofiar. Obóz zagłady "SS - Sonderkommando Sobibór" był jednym z trzech obozów zagłady – obok Treblinki i Bełżca - powstałych w ramach Akcji Reinhardt, czyli zrealizowanej w sposób zaplanowany przez hitlerowców operacji, mającej na celu wymordowanie całej ludności żydowskiej pozostającej na terenie Generalnego Gubernatorstwa i deportowanej w ten rejon. (PAP)
awl/ ap/ nak/ pat/
