Premier Izraela Benjamin Netanjahu. Fot. PAP/EPA
Rzeczniczka rosyjskiego MSZ Maria Zacharowa za ważny znak dla Rosji uznała w czwartek wypowiedź premiera Izraela Benjamina Netanjahu dotyczącą potencjalnego udziału Moskwy w budowie odnowionego muzeum w miejscu byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze.
Utworzenie Muzeum–Miejsca Pamięci na terenie byłego obozu zagłady w Sobiborze to inicjatywa podjęta przez Polskę, Holandię, Izrael i Słowację we wrześniu 2008 roku. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało 1 sierpnia, że Międzynarodowy Komitet Sterujący projektem utworzenia nowego muzeum podjął jednomyślną decyzję o kontynuowaniu współpracy w dotychczasowym składzie.
W ubiegłym tygodniu rosyjskie MSZ wezwało ambasadorów tych czterech państw na rozmowę w sprawie wykluczenia Rosji z projektu budowy. Rzeczniczka rosyjskiego MSZ oświadczyła wówczas, że decyzję Komitetu o niedopuszczeniu Rosji do udziału w projekcie, Rosja uważa "za skandaliczny fakt historycznej amnezji".
Podczas spotkania w środę z prezydentem Rosji Władimirem Putinem w Soczi premier Izraela Benjamin Netanjahu oświadczył, że w jego kraju nie zapomina się o rosyjskiej roli w zwycięstwie nad faszyzmem, toteż "Izrael nie może występować przeciwko udziałowi Moskwy w +ważnym+ projekcie" budowy muzeum w Sobiborze.
Podczas spotkania w środę z prezydentem Rosji Władimirem Putinem w Soczi premier Izraela Benjamin Netanjahu oświadczył, że w jego kraju nie zapomina się o rosyjskiej roli w zwycięstwie nad faszyzmem, toteż "Izrael nie może występować przeciwko udziałowi Moskwy w +ważnym+ projekcie" budowy muzeum w Sobiborze.
Rosja widzi w oświadczeniu premiera Netanjahu w sprawie Sobiboru znak, mający zachęcić Komitet do rozmów o udziale Moskwy w tym projekcie - wynika z wypowiedzi rzeczniczki MSZ Marii Zacharowej. "Z zadowoleniem przyjęliśmy do wiadomości to, że na spotkaniu w Soczi 23 sierpnia z prezydentem Rosji premier Izraela wyraził poparcie dla udziału Rosji w projekcie budowy nowego muzeum" - powiedziała Zacharowa.
Obóz zagłady "SS - Sonderkommando Sobibór" powstał w 1942 roku w ramach "Akcji Reinhardt", której celem była likwidacja ludności żydowskiej. Na jego miejsce wybrano obszar położony wśród bagien i lasów, w pobliżu linii kolejowej Włodawa-Chełm, ok. 4 km od wsi Sobibór.
Liczba wszystkich ofiar tego obozu zagłady nie jest znana. Szacuje się, że od marca 1942 roku do października 1943 roku Niemcy wymordowali co najmniej 250 tys. Żydów pochodzących głównie z Polski, ale również z Holandii, Czech, Słowacji, okupowanych terenów ZSRR, Niemiec i Francji, a także ok. 1000 Polaków.
14 października 1943 roku w obozie wybuchł zbrojny bunt. Ponad 360 więźniów podjęło próbę ucieczki, ale ostatecznie tylko 42 uciekinierom udało się dożyć do końca wojny. Po powstaniu hitlerowcy zlikwidowali obóz - baraki i komory gazowe zostały rozebrane, na terenie obozu posadzono las.
Pierwsze inicjatywy upamiętnienia tego miejsca kaźni podjęto na początku lat 60. XX wieku; w 1965 roku odsłonięto tu pomnik, który w pierwszej połowie lat 80. został przebudowany. W 1993 roku na terenie byłego obozu w Sobiborze utworzono niewielkie muzeum. W 2012 roku stało się ono oddziałem Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie.
Obecnie trwają prace związane z budową nowego muzeum i innego zagospodarowania miejsca pamięci w Sobiborze, prowadzone przez Państwowe Muzeum na Majdanku we współpracy z Fundacją Polsko-Niemieckie Pojednanie. 11 sierpnia na terenie byłego obozu rozpoczęła się budowa budynku muzealnego. (PAP)
mmp/ ap/ son/
