Twierdza Kostrzyn 1945. Źródło: Muzeum Twierdzy
W 70. rocznicę zakończenia walk o Kostrzyn nad Odrą (Lubuskie) tamtejsze Muzeum Twierdzy, Urząd Miasta oraz muzeum z niemieckiego Seelow zorganizują w sobotę obchody upamiętniające to wydarzenie.
30 marca 1945 r. zakończyła się 713-letnia historia niemieckiego Küstrina, a miała swój początek historia polskiego Kostrzyna nad Odrą. Podczas 59 dni walk o twierdzę, miasto zostało zniszczone w około 95 procentach. W gruzach legło 8 278 domów.
Zawieruchę wojenną przetrwały pojedyncze, mocno uszkodzone kamienice oraz częściowo zniszczone, grube mury umocnień twierdzy, które dziś stanowią niezwykłą atrakcję turystyczną.
Obchody rozpoczną się od pochówku na cmentarzu komunalnym szczątków ludzkich znalezionych podczas prac archeologicznych na terenie Starego Miasta.
„Ceremonia będzie miała charakter świecki, gdyż nie znamy wyznania, ani narodowości zmarłych” - poinformował Krzysztof Socha z Muzeum Twierdzy w Kostrzynie. Następnie na Starym Mieście, w pobliżu ruin kościoła odbędzie się nabożeństwo ekumeniczne.
Dalsza część uroczystości będzie okazją do poznania tragicznej historii miasta, którą zgotowała mu II wojna światowa. W południe zaplanowano wycieczkę szlakiem bojowym radzieckiego lejtnanta Michaiła Czepanowa, który jako pierwszy zatknął sztandar na murach kostrzyńskiej twierdzy.
„Wycieczka rozpocznie się zwiedzaniem stałej wystawy w Bastionie Filip, gdzie będzie można obejrzeć m.in. ekspozycję poświęconą zagładzie miasta. Wystawa koncentruje się nie na kronikarskim przebiegu działań wojennych w obrębie Kostrzyna, lecz raczej na skutkach pożogi wojennej” - dodał Socha.
W niemieckim Seelow będzie okazja zwiedzenia Muzeum i Miejsca Pamięci, zostaną także złożone kwiaty na cmentarzu żołnierzy radzieckich. Po południu odbędzie się tam prezentacja dwujęzycznej książki historyka i dyrektora muzeum Gerda-Ulricha Hermanna pt. "Twierdza Kostrzyn 1945. Oczekiwania a rzeczywistość". W publikacji znalazło się wiele niepublikowanych dotąd relacji świadków i fotografii dotyczących zaciekłych walk sprzed 70 lat.
Niemiecki Küstrin przez kilka wieków słynął z potężnej twierdzy zlokalizowanej na brzegu Odry. Na przestrzeni wieków była ona świadkiem wielu historycznych wydarzeń. To w niej był więziony Fryderyk II Wielki - król Prus w latach 1740-1786. Pod jego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw Europy.
Podczas wojny siedmioletniej (1756-1763) twierdza wytrzymała oblężenie wojska rosyjskiego i silny ostrzał, który zniszczył prawie całe miasto.
Podczas II wojny światowej miasto znalazło się na linii frontu wschodniego i było dla Niemców jednym z ostatnich bastionów obrony przez napierającą na Berlin armią czerwoną. Po dwumiesięcznych krwawych walkach Kostrzyn został zdobyty przez Rosjan 30 marca 1945 r. Po zmianie granic w Europie znalazł się w granicach Polski.(PAP)
mmd/ jbr/
