Patriarcha Antiochii Jan X, odbierając we wtorek doktorat h.c. Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, przypomniał o sytuacji w Syrii, gdzie trwa wojna domowa oraz wspomniał chrześcijańskich duchownych z Aleppo, którzy trzy lata temu zostali uprowadzeni.
Jan X Patriarcha Wielkiego Miasta Bożego Antiochii, Syrii, Arabii, Cylicji, Iberii, Mezopotamii i całego Wschodu przyjechał do Polski z kilkudniową wizytą z Syrii. Głowa prawosławnego patriarchatu Antiochii i całego Wschodu jest w Polsce po raz pierwszy, zostanie sześć dni. Podczas wizyty Jan X będzie m.in. przewodniczyć cerkiewnym obchodom Święta Przemienienia Pańskiego na Grabarce.
We wtorek Jan X odebrał doktorat honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. "Przyjmuję go jako wyraz wsparcia dla Kościoła Antiocheńskiego w trudnej sytuacji, jaka stwarza ciągnąca się od 2011 roku wojna w Syrii" - powiedział Jan X.
W przemówieniu po odebraniu doktoratu wspomniał biskupów Aleppo - Ioanna Ibrahima z Syryjskiego Kościoła Prawosławnego i Boulosa Yazigi z Greckiego Kościoła Prawosławnego, którzy zostali uprowadzeni w kwietniu 2013 r. w trakcie akcji humanitarnej, w drodze z opanowanych przez powstańców obszarów w pobliżu granicy z Turcją. "Nosimy ból miasta Aleppo, które wyczekuje już od przeszło trzech lat na uprowadzonych pasterzy i hierarchów Jana oraz Pawła. Podczas tych trzech lat świat pozostaje zwykłym widzem tej tragedii" - powiedział Jan X.
Uprowadzeni hierarchowie chrześcijańscy znani byli jako orędownicy pokojowego współżycia miedzy religiami i grupami narodowymi w Syrii. Ibrahim, dążąc do pojednania, przebaczenia i dialogu społecznego, opracował w lipcu 2012 roku „mapę drogową dla pokoju w Syrii”. Metropolita apelował wówczas o natychmiastowe zakończenie przemocy, o skuteczną pomoc humanitarną i szeroki dialog. Syryjskich metropolitów uprowadzono na drodze z Aleppo do Al-Mansura. Diakon, który kierował autem metropolitów, został zastrzelony na miejscu. Do dziś nikt nie przyznał się do porwania. Im więcej upływa czasu, tym większe są obawy o los uprowadzonych.
Rektor CHAT Bogusław Milerski przypomniał, że początki Patriarchatu Antiochii sięgają czasów apostolskich. Z Dziejów Apostolskich wiadomo, że około 42 roku n.e. nauczali tam apostołowie Paweł i Barnaba. Właśnie w tym mieście wyznawców Jezusa Chrystusa nazwano po raz pierwszy chrześcijanami. "Patriarchat Antiochii to świadectwo nieprzerwanej obecności chrześcijan na Bliskim Wschodzie od 2 tys. lat. Dopiero w ostatnich latach ich obecność została zagrożona - to efekt wojny, jaka się toczy w regionie" - przypomniał Milerski.
Po południu pierwszego dnia wizyty patriarcha ma spotkanie u prezydenta RP. W środę prawosławny duchowny odwiedzi Lublin. W czwartek i piątek będzie przewodniczył obchodom święta Przemienienia Pańskiego na Grabarce, najważniejszym w Polsce prawosławnym sanktuarium. W piątek przewidziano też wizytę Jana X w soborze Świętej Trójcy w Hajnówce. W sobotę patriarcha odwiedzi Białowieżę, Bielsk Podlaski oraz monaster w Zwierkach. W niedzielę weźmie udział w liturgii w świątyni Świętego Ducha w Białymstoku. W poniedziałek Jan X odwiedzi monaster w Supraślu, a następnie wróci do Warszawy. Stamtąd odleci samolotem do Bejrutu.
Jan X (wł. Juhanna Jazdżidżi) urodził się w 1955 roku w Latakii, na północy Syrii. Teologii poświęcił się dopiero po zdobyciu dyplomu inżyniera - ukończył studia teologiczne na Uniwersytecie Balamand w Libanie, potem doktoryzował się na Uniwersytecie Arystotelesa w greckich Salonikach. W Grecji uzyskał również dyplom Konserwatorium Muzyki Bizantyjskiej. Święcenia diakońskie odebrał w 1979 roku, a kapłańskie - w 1983 roku. Od 1981 roku wykładał liturgikę na Uniwersytecie Balamand. Jan X był przełożonym monasterów św. Jerzego w Al-Humajrze pod Damaszkiem i Przenajświętszej Bogurodzicy w Balamand. W 1995 roku wyświęcono go na biskupa. W 2008 roku został antiocheńskim metropolitą Europy Zachodniej i Środkowej. Synod patriarchatu Antiochii i całego Wschodu wybrał go na swego zwierzchnika w grudniu 2012 roku, kilkanaście dni po śmierci patriarchy Ignacego IV.
Patriarchat antiocheński zaliczany jest do tzw. patriarchatów apostolskich, znanych z tego, że na ich terenach nauczali apostołowie. Obejmuje terytoria Libanu i Syrii. Główną świątynią jest sobór Zaśnięcia Matki Bożej i Świętego Krzyża w Damaszku, siedzibą patriarchy jest również monastyr Balamand w Libanie. Do patriarchatu antiocheńskiego należy ok. 12 mln wiernych na całym świecie. Większość prawosławnych Bliskiego Wschodu mieszka w Libanie i Syrii. W Libanie prawosławni stanowią ok. 10 proc. ludności, w Syrii - przed wojną - szacowano ich liczbę na 14 proc. obywateli. (PAP)
aszw/ mow/
