Krzyż Wolności i Solidarności. Źródło: IPN
Dziewięć osób związanych w latach 80. ubiegłego wieku z IV Zambrowską Drużyną Harcerzy im. Andrzeja Małkowskiego, zostało w poniedziałek w Zambrowie (Podlaskie) uhonorowanych Krzyżami Wolności i Solidarności.
Odznaczenia nadaje prezydent RP na wniosek prezesa IPN. Honorowani są nimi działacze opozycji demokratycznej, za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski.
W Zambrowie wręczono je działaczom harcerskim z lat 1984-89 w tym mieście. Uroczystość odbyła się w - obchodzonym przez harcerzy na świecie 22 lutego - Dniu Myśli Braterskiej. Wyróżnieni, to: Andrzej Brzóska, Jacek Choromański, Norbert Janc, ks. Wojciech Kubrak, Piotr Łosiewski, Rafał Marzec, Tadeusz Rogowski, ks. Tomasz Stefanowski oraz Grzegorz Żakowicz.
Prezes IPN dr Łukasz Kamiński mówił w czasie uroczystości, że Krzyż Wolności i Solidarności jest nie tylko podziękowaniem "dla ludzi, którym zawdzięczamy dzisiejszą wolność i niepodległość Polski", ale także zobowiązaniem.
"Bo to są osoby, które swoją walką z systemem komunistycznym dawały świadectwo wierności wartościom. I liczę na to, że ten Krzyż sprawi, że nadal będą się czuli powołani, w pewnym sensie, do tego, aby i w dzisiejszej, zupełnie innej przecież Polsce, także dawać świadectwo tym wartościom. Bo przecież takich wartości, jak wolność, solidarność, prawda, sprawiedliwość, godność człowieka czy dobro wspólne potrzebujemy niezależnie od warunków politycznych" - mówił Kamiński.
W liście skierowanym do uczestników uroczystości prezydent RP Andrzej Duda podkreślał m.in. przywiązanie do harcerskiej tradycji, która - jak to ujął - "łączy patriotyzm z wymaganiem od siebie, zaangażowaniem w społeczne życie". "Ważnym zadaniem suwerennej RP jest podkreślanie udziału przedstawicieli kolejnych pokoleń w odzyskiwaniu wolności, w walce o godność i prawdę w czasach PRL" - napisał w liście, który odczytał prezydencki minister Andrzej Dera.
IV Zambrowska Drużyna Harcerzy im. Andrzeja Małkowskiego powstała w marcu 1984 r. IPN przypomina, że w latach 80. ubiegłego wieku była "najważniejszym opozycyjnym środowiskiem", które skupiało młodzież w tym mieście. "Wybierając patrona, drużyna nawiązywała do tradycji ruchu harcerskiego i wyrażała sprzeciw wobec komunistycznego zniewolenia. Formalnie prowadziła działalność w ramach Związku Harcerstwa Polskiego, jednak ściśle współpracowała z opozycyjnym Ruchem Harcerstwa Rzeczypospolitej. W drużynie obowiązywały, zakazane przez władze ZHP, przedwojenne przyrzeczenie i prawo harcerskie oraz stopnie" - czytamy w uzasadnieniu wniosku o odznaczenia.
Harcerze z drużyny im. Andrzeja Małkowskiego upamiętniali najważniejsze wydarzenia z polskiej historii, współpracowali z Solidarnością, brali udział m.in. mszach za ojczyznę - argumentuje IPN. "Współtworzyli w Zambrowie ogniwa Federacji Młodzieży Walczącej oraz Niezależnego Ruchu Solidarności Młodych. Wreszcie – zaangażowali się w kampanię wyborczą Solidarności w 1989 r." - uzasadnia Instytut.
Drużyna w 1989 r. wystąpiła ze Związku Harcerstwa Polskiego i zgłosiła akces do Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej. Istniała do 2001 r.
Krzyże Wolności i Solidarności są przyznawane od sierpnia 2010 r. Ustanowiono je przed 30. rocznicą Sierpnia'80 oraz powstania NSZZ "Solidarność", by uhonorować tych, którzy "w latach 1956–1989, nie zważając na represje i prześladowania, przeciwstawili się komunistycznej dyktaturze i stanęli w obronie podstawowych wartości".
Odznaczenie nawiązuje do Krzyża Niepodległości z 1930 r., ustanowionego z inicjatywy Aleksandry Piłsudskiej jako "wyraz wdzięczności II RP dla wszystkich tych, którzy wywalczyli o jej niepodległość". Oba odznaczenia mają podobny wzór, różnią się kolorystyką i napisami.(PAP)
rof/ kow/ pz/
