Pogrzeb Zbigniewa Messnera rozpocznie się w sobotę mszą w kościele Wniebowzięcia NMP w Konstancinie-Jeziornej (Mazowieckie). Profesor ekonomii, premier PRL w latach 1985-88, spocznie na cmentarzu w Skolimowie.
Poinformował o tym na stronie internetowej Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Prof. Messner był przez całą swoją karierę naukową związany z tą uczelnią, m.in. w latach 1975-1982 był jej rektorem. Na czwartek zaplanowano żałobne posiedzenie senatu uniwersytetu.
Zbigniew Messner urodził się 13 marca 1929 r. w Stryju (obecnie Ukraina). Jego edukacja podstawowa przypadła na czas okupacji (najpierw sowieckiej, potem niemieckiej, potem znów sowieckiej). W 1945 r. jego rodzina wyjechała najpierw do Mielca, a następnie już na stałe do Gliwic. Tam ukończył szkołę średnią.
W 1948 r. rozpoczął studia w Wyższym Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych w Katowicach. Rok później nazwę tej uczelni zmieniono na Państwową Wyższą Szkołę Administracji Gospodarczej, a wkrótce potem - na Wyższą Szkołę Ekonomiczną. Studia magisterskie ukończył w 1953 r. W trakcie studiów działał w Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej - w 1950 r. włączonym do Związku Młodzieży Polskiej.
Jeszcze jako student Messner rozpoczął pracę dydaktyczną w Katedrze Rachunkowości. Po otrzymaniu stopnia magistra został tam starszym asystentem. W 1955 r. dostał stanowisko adiunkta.
Był członkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Od 1957 r. należał też do Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Równolegle z pracą na uczelni uczył w średnich szkołach technicznych regionu. Zaczął też wtedy publikować w obszarze szeroko rozumianej rachunkowości.
W 1961 r. obronił doktorat o ekonomice wielkich pieców w hutnictwie, a w 1969 r. uzyskał habilitację na podstawie pracy o rachunku kosztów jako instrumencie zarządzania przedsiębiorstwem. W 1968 r. otrzymał nominację na docenta etatowego, w 1972 r. tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1977 r. – tytuł profesora zwyczajnego.
W latach 1968-75 Zbigniew Messner był prorektorem uczelni (w 1974 r. przemianowanej na Akademię Ekonomiczną w Katowicach), a w latach 1975–82 jej rektorem.
Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 200 pozycji, w tym m.in. 11 monografii i rozpraw, 8 opracowań naukowo-badawczych dla przemysłu, ponad 30 podręczników i skryptów oraz kilkadziesiąt artykułów i ekspertyz. Wypromował 17 doktorów oraz ponad 400 magistrów.
Równolegle z karierą naukową Messner w latach 1963-68 był prezesem Klubu Sportowego Piast w Gliwicach.
W 1953 r. wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Był też członkiem Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, a w latach 1980–1983 jej przewodniczącym. Od 1981 r. do 1988 r. był członkiem Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR, w latach 1982-83 pełnił też funkcję sekretarza wojewódzkiego PZPR w Katowicach.
W 1983 r. Messner został wicepremierem ds. ekonomicznych w rządzie Wojciecha Jaruzelskiego, a w listopadzie 1985 r. (po tym, gdy Jaruzelski został przewodniczącym Rady Państwa) - prezesem Rady Ministrów. Jako ekonomista miał wprowadzać tzw. drugi etap reformy gospodarczej – przewidujący m.in. tworzenie równych warunków dla wszystkich sektorów własności, wspieranie małych firm prywatnych oraz otwarcie na kapitał zagraniczny.
Prowadzone przez rząd Messnera działania nie zahamowały pogłębiającego się kryzysu gospodarczego. Zorganizowane w listopadzie 1987 r. referendum dotyczące reform gospodarczych zakończyło się porażką władz (wyniki okazały się niewiążące; pytano o poparcie dla „programu radykalnego uzdrowienia gospodarki” z zastrzeżeniem „trudnego dwu-trzyletniego okresu szybkich zmian” oraz o akceptację dla „polskiego modelu głębokiej demokratyzacji życia politycznego). Strajki z sierpnia 1988 r., rosnąca inflacja, a także postawa OPZZ, który domagał się ustąpienia rządu, stały się bezpośrednimi przyczynami odwołania gabinetu Messnera, który 19 września 1988 r. złożył dymisję. Jego następcą na stanowisku premiera został Mieczysław F. Rakowski.
Messner był członkiem Rady Państwa od 1988 r. do jej rozwiązania w 1989 r. W latach 1985–1989 był też posłem. Po 1989 r. powrócił do działalności naukowej – został wówczas kierownikiem Katedry Rachunkowości Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Zbigniew Messner został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. (PAP)
mtb/ mok/ jra/
