Prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata Anna Stupnicka-Bando przemawia podczas wręczenia nagrody im. Józefa Ślisza w Jasionce. Fot. PAP/D. Delmanowicz
Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych wśród Narodów Świata zostało uhonorowane przez Fundację Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej nagrodą im. Józefa Ślisza. Statuetkę oraz czek na 100 tys. zł wręczono w piątek podczas obrad Europejskiego Forum Rolniczego w Jasionce k. Rzeszowa.
Towarzystwo zostało uhonorowane za swoją działalność w upamiętnianiu Polaków niosących pomoc Żydom, szerzeniu wiedzy o okrucieństwach Holokaustu i II wojny światowej.
Nagroda została przyznana po raz drugi, jest wyrazem uznania dla organizacji pozarządowych bądź osób, które wyróżniają się zaangażowaniem w propagowanie postaw obywatelskich i demokratycznych, szerzenie wartości chrześcijańskich oraz szeroko pojęty rozwój obszarów wiejskich.
"W Polsce działa wiele organizacji, które na różny sposób zmieniają nasze otoczenie na lepsze. Laureatami drugiej edycji nagrody im. Józefa Ślisza zostały osoby, które kultywują pamięć o polskich bohaterach niosących pomoc Żydom niemieckiej okupacji. Ich działalność ma ogromny wpływ na popularyzowanie przykładów gotowości do ponoszenia najwyższych poświęceń w ramach bezinteresownej pomocy innym ludziom" – powiedział przewodniczący Kapituły Fundacji Europejski Fundusz Wsi Polskiej Artur Balazs.
Towarzystwo Sprawiedliwych wśród Narodów Świata jako jedyne zrzesza Polaków, którzy zostali uhonorowani medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" przyznawanych instytut Yad Vashem w Jerozolimie. Powstało w 1985 r.
W swoim wystąpieniu prezes towarzystwa Anna Stupnicka-Bando podkreśliła, że w ciągu 32 lat istnienia, towarzystwo otrzymało nagrodę tylko raz. "Fundacja Shalom przyznała nam tytuł +Strażników pamięci+" – dodała.
Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
Stupnicka-Bando zaznaczyła, że wśród polskich Sprawiedliwych było bardzo wielu rolników, którzy razem z rodzinami ryzykowali życie, aby ratować tych, którym groziła eksterminacja z rąk hitlerowców. "Wielu z nich zapłaciło najwyższą cenę. W imię pamięci o tych bohaterach często bezimiennych, przyjmujemy tę nagrodę i w dalszym ciągu będziemy szerzyć wiedzę o najciemniejszych czasach ubiegłego wieku" – powiedziała Stupnicka-Bando.
W skład kapituły nagrody wchodzą: córka Józefa Ślisza, Elżbieta Bieniasz, prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński oraz prezes kapituły Artur Balzs.
W liście do uczestników uroczystości Jarosław Kaczyński podkreślił, że patron nagrody "powinien mieć trwałe miejsce w panteonie wybitnych Polaków". "Józef Ślisz stoi w jednym szeregu z tymi, którzy na przestrzeni dziejów szli w pierwszej linii walki o polską wieś i niezawisłość naszej Ojczyzny" – zaznaczył Kaczyński.
Prezes PiS, zwracając się do członków rodziny Ślisza, zapewnił ich, że "zrobimy wszystko co w naszej mocy by dzieło naszego przyjaciela Józefa zostało należycie docenione i trwało w świadomości zbiorowej Polaków".
W ubiegłym roku nagrodę otrzymało Stowarzyszenie "Dom Wschodni-Domus Orientalis", które angażuje się w działalność na rzecz chrześcijan zamieszkujących Bliski Wschód.
Józef Ślisz urodził się 20 marca 1934 r. w Łukawcu koło Rzeszowa. Po ukończeniu szkoły średniej przez całe życie prowadził kilkunastohektarowe gospodarstwo rolne w Łące, niedaleko Jasionki.
W 1981 r. był współorganizatorem strajków chłopskich w Rzeszowie i Ustrzykach Dolnych. Strajkujący domagali się wówczas m.in. rejestracji związku zawodowego rolników, zrównania w prawach rolników indywidualnych z sektorem spółdzielczym i państwowym. W lutym 1981 r. był jednym z sygnatariuszy porozumień rzeszowsko-ustrzyckich, które były efektem ponad półtoramiesięcznych strajków rolników w południowo-wschodniej Polsce.
W okresie stanu wojennego Ślisz jako przywódca chłopski był wielokrotnie zatrzymywany. Od 1987 r. kierował podziemnymi strukturami NSZZ "S" Rolników Indywidualnych. W grudniu 1988 r. został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Jako reprezentant rolników brał udział w obradach Okrągłego Stołu.
W grudniu 1989 r. przegrał wybory z Gabrielem Janowskim o przewodnictwo w NSZZ "S" RI. Na przełomie 1989/90 tworzył Polskie Stronnictwo Ludowe "Solidarność", które w 1992 r. przekształcił w Stronnictwo Ludowo-Chrześcijańskie. Kierowane przez niego SChL w 1997 r. weszło w skład Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego. Po 1989 r. przez dwie kadencje pełnił funkcję wicemarszałka Senatu. Zmarł 6 marca 2001 r.
Pośmiertnie (w 2011 r.) odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian politycznych w Polsce". (PAP)
autor: Alfred Kyc, Wojciech Huk
edytor: Anna Mackiewicz
kyc/ huk/ amac/
