Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek wraz z delegacją Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Katyńskiego spotkał się w środę z Polakami w obwodzie żytomierskim na Ukrainie, gdzie znajduje się największe skupisko ludności polskiej w tym kraju.
Szarek złożył m.in. wizytę w Dołbyszu, który w czasach sowieckich, przed drugą wojną światową, był stolicą polskiego regionu autonomicznego zwanego Marchlewszczyzną. Wielu mieszkańców tych terenów padło ofiarą tzw. operacji polskiej, przeprowadzonej przez NKWD w ZSRR w latach 1937-1938.
„Na samej Ukrainie w ramach operacji polskiej zamordowano około 40 tysięcy naszych rodaków. Byliśmy dziś tam, by pochylić się nad miejscami ich pamięci oraz spotkać się ze społecznością polską w Dołbyszu, która bardzo aktywnie działa na rzecz upamiętnienia tych wydarzeń” – powiedział Szarek w rozmowie z PAP.
Podczas wizyty w Dołbyszu delegacja z Polski wręczyła m.in. nagrody laureatom konkursu plastycznego, którego tematem była właśnie operacja polska. Uczestniczyła w nim młodzież i miejscowi artyści. „Na konkurs nadeszły bardzo ciekawe prace; znajdą się one w katalogu, który za pewien czas zostanie wydany” – podkreślił prezes IPN.
Polska delegacja odwiedziła także Żytomierz, gdzie zwiedziła polski cmentarz i złożyła kwiaty na grobie matki Ignacego Paderewskiego. Była również w miejscu, gdzie w latach 30. ubiegłego wieku komuniści przeprowadzali masowe egzekucje.
„Ocenia się, że straciło tu życie do 20 tysięcy osób, nie tylko Polaków, ale i Ukraińców. Dziś stoi tam krzyż, lecz najprawdopodobniej wkrótce stanie tam większe upamiętnienie. Miejscowym Polakom udało się zablokować pomysł, żeby na tym terenie, gdzie dokonywało się egzekucji i gdzie wciąż leżą kości pomordowanych, powstało osiedle mieszkaniowe” – powiedział Szarek.
Prezes IPN wraz z towarzyszącymi mu osobami złożył także kwiaty i zapalił znicze przed odsłoniętą 20 maja w Żytomierzu tablicą pamięci prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego.
Szarek gościł na Ukrainie od wtorku, kiedy wziął udział w otwarciu wystawy "Zbrodnia 1940 - historia zbrodni katyńskiej". Ekspozycję, którą przygotował IPN i Muzeum Katyńskie, można oglądać w muzeum "Kijowska Forteca".
Prezes IPN przeprowadził też rozmowy z ukraińskim IPN i MSZ na temat legalizacji polskich miejsc pamięci narodowej na Ukrainie oraz ukraińskich w Polsce.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ kot/ kar/ je/
