Prof. Andrzej Friszke. Fot. PAP/A. Hrechorowicz
Prof. Andrzej Friszke - historyk, badacz najnowszych dziejów Polski - otrzymał w czwartek w Krakowie Nagrodę im. Jana Długosza, przyznaną po raz 15. za najlepszą książkę humanistyczną. Nagrodę wręczono podczas 16. Targów Książki na gali w Teatrze im. J. Słowackiego. Jury konkursu uznało, że książka Andrzeja Friszke „Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności” wydana przez krakowski Znak była najlepsza spośród dziesięciu nominowanych do nagrody publikacji.
„KOR był pierwszym w PRL-u jawnym społecznym ruchem opozycyjnym. Ileż odwagi, która miała w tamtych czasach wysoką cenę wolności, trzeba było, aby w ruch ten się włączyć? Myślę, że nagradzana książka oddaje sprawiedliwość tym wszystkim, którzy KOR tworzyli, którzy w jego działalność się włączyli i którzy ponosili konsekwencje tej działalności” – mówił w laudacji prof. Jerzy Wyrozumski.
Andrzej Friszke po odebraniu nagrodę mówił, dlaczego w swojej książce z wielu osób tworzących KOR wyeksponował postać Kuronia. „Nie chciałem nikogo deprecjonować, ale tak prowadzę narrację przez jego osobę. Poza tym był twórcą koncepcji i przekonywał - często z trudem - innych uczestników KOR do pewnych inicjatyw, pomysłów. Była to osoba z wielkim dynamizmem, zdolnością argumentowania, to był lider tego środowiska” - wyjaśnił autor publikacji.
Jak zauważył, nie przez przypadek postacią tytułową jest Jacek Kuroń, który odgrywał w KOR rolę przywódczą i który za swoją odwagę spotkał się już wcześniej z ciężkimi represjami. Prof. Wyrozumski dodał, że w książce odnajdujemy całą galerię postaci związanych z KOR, jak też z nim zantagonizowanych. „Andrzej Friszke nie tworzy mitu KOR-u. Nie tyle ocenia, ile odsłania jego założenia ideowe i programowe” – powiedział prof. Wyrozumski.
Andrzej Friszke po odebraniu nagrodę mówił, dlaczego w swojej książce z wielu osób tworzących KOR wyeksponował postać Kuronia. „Nie chciałem nikogo deprecjonować, ale tak prowadzę narrację przez jego osobę. Poza tym był twórcą koncepcji i przekonywał - często z trudem - innych uczestników KOR do pewnych inicjatyw, pomysłów. Była to osoba z wielkim dynamizmem, zdolnością argumentowania, to był lider tego środowiska” - wyjaśnił autor publikacji.
Laureat otrzymał 30 tys. zł (ufundowanych przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego i Targi w Krakowie) oraz statuetkę autorstwa Bronisława Chromego.
Prof. Andrzej Friszke urodził się w 1956 r. w Olsztynie. Jest historykiem i publicystą, absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego, pracownikiem Instytutu Studiów Politycznych PAN, wykładowcą Collegium Civitas, członkiem Rady IPN, wieloletnim działaczem Klubu Inteligencji Katolickiej i redaktorem „Więzi”.
Przedmiotem badań prof. Friszke są przede wszystkim dzieje opozycji w PRL. Jest on autorem m.in. „KOR. Ludzie, działania, idee”, „Opozycja polityczna w PRL 1945-1980”, „Życie Polityczne Emigracji”, „Niepokorni. Rozmowy o KOR” (wraz z Andrzejem Paczkowskim) oraz „Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i komandosi”.
Dziesięć książek humanistycznych nominowanych do Nagrody im. Jana Długosza oceniało jury w składzie: prof. Władysław Stróżewski (przewodniczący), prof. Ryszard Nycz, prof. Jan Ostrowski, prof. Leszek Polony, prof. Jerzy Wyrozumski oraz prof. Piotr Sztompka.
Konkurs ma wyłonić najbardziej wartościowe publikacje z zakresu humanistyki, które ukazały się w poprzednim roku kalendarzowym, a które z racji swojego naukowego charakteru mają niewielkie szanse, aby stać się bestsellerami, wnoszą jednak istotny wkład w rozwój polskiej nauki i kultury.
W ubiegłym roku Nagrodę im. Jana Długosza zdobyła prof. Hanna Świda-Ziemba, zmarła w styczniu 2012 r. socjolog, autorka książki "Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii". Wcześniej nagrodę tą otrzymali m.in. prof. Barbara Skarga, prof. Mieczysław Tomaszewski, prof. Stefan Swieżawski, prof. Jan Błoński. (PAP)
wos/ rcz/ ls/ mhr/
