historiografia

Styczniowe „Mówią Wieki”: „Polskie kłótnie historyczne”

Redaktorzy styczniowego numeru miesięcznika „Mówią Wieki” zamiast opisywać jedną z najważniejszych polskich kłótni o historię, oddają głos adwersarzom, którzy toczyli swój spór na ten temat przed 135 laty. Współczesnego czytelnika może zdziwić jego aktualność.

Jerzy Tomaszewski – historyk ponad podziałami

Dziesięć lat mija od śmierci Jerzego Tomaszewskiego. Był historykiem wszechstronnym, zajmował się historią gospodarczą, dziejami krajów Europy Środkowej, historią mniejszości narodowych w II RP. Szczególne zasługi położył na rzecz rozwoju historiografii Żydów polskich. Wychodził z założenia, że głównym obowiązkiem historyka jest trzymanie się faktów ustalonych na drodze naukowego badania i żadne okoliczności natury politycznej czy emocjonalnej nie powinny go ograniczać. W konsekwencji tego podejścia niektórzy uważali jego prace za kontrowersyjne, a sam autor „podejrzewany” był o przynależność do narodu żydowskiego, ukraińskiego, białoruskiego… „Pochodzenie istotne jest dla jamnika, nie dla historyka” – zwykł kwitować tego sugestie Tomaszewski.

Badacze: Glatt, Lewiński, Sacha i Wodziński - laureatami Nagród FNP

Czterej wybitni uczeni: dr hab. Sebastian Glatt, prof. Janusz Lewiński, prof. Krzysztof Sacha i prof. Marcin Wodziński - to tegoroczni laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Nagrody przyznano po raz 33. Ich wysokość wzrosła - wynosi obecnie 250 tys. zł.

Tomasz Strzembosz – historyk odważny i pokorny

20 lat temu, 16 października 2004 r. zmarł Tomasz Strzembosz, wybitny przedstawiciel harcerstwa, jeden z najznakomitszych historyków wojennych dziejów Polski, pionier badań nad konspiracją AK-owską i partyzantką antysowiecką. Był zawsze wierny własnym przekonaniom, za co płacił wysoką cenę. Bez względu na koniunktury środowiskowe i sytuację polityczną w dążeniu do prawdy nie uznawał żadnych kompromisów.

Prof. Robert Frost doktorem honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku

Prof. Robert Ian Frost, wybitny szkocki badacz zajmujący się historią Europy wschodniej i północnej, otrzymał w poniedziałek tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku. To dwudziesty trzeci tytuł doktora honoris causa nadany przez tę uczelnię.

90 lat temu urodził się Andrzej Feliks Grabski - historyk wszechstronny

Był jednym z najwybitniejszych i najbardziej wszechstronnych polskich historyków w okresie powojennym, a zarazem postacią kontrowersyjną. Andrzej Feliks Grabski był uczonym, który stworzył rudymentarne dzieła z zakresu historii historiografii – dyscypliny przez jednych uważanych za niszową, przez innych za hermetyczną, a nawet ezoteryczną, ale bez której niepodobna wyobrazić sobie rozwoju nauk historycznych. Mimo że od ćwierćwiecza nie ma go wśród nas, jego dorobek jest nie tylko aktualny, lecz także niezastąpiony.

5 lat temu zmarł Jerzy Wojciech Borejsza

28 lipca mija pięć lat od dnia, w którym odszedł Jerzy Wojciech Borejsza, jeden z najznakomitszych polskich historyków, badacz polskiej emigracji czasu zaborów oraz historyk faszyzmów. Marzenie o zostaniu pisarzem przekuł w liczne dzieła historiograficzne, które dziś stanowią klasykę europejskiej literatury historycznej.

100 lat temu urodził się profesor Andrzej Wyczański

Powstaniec warszawski i znakomity historyk, badacz epoki nowożytnej, autor pionierskich opracowań z zakresu dziejów społeczno-gospodarczych. Był niezwykle zasłużony dla organizacji nauki w Polsce, pełnił m.in. funkcje prorektora Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku oraz sekretarza naukowego i wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk. Dokładnie 100 lat temu, 13 kwietnia 1924 r. w Warszawie urodził się Andrzej Wyczański.

„Żywoty równoległe. Wyjątkowi Polacy, tragiczne wybory. Heroiczne postawy”

Ufam, że czytelnicy znajdą tutaj takie postaci i włączą się do tej rozmowy, by raz jeszcze przeżywać to, co było i co przecież jest z nami nadal: polską historię – pisze prof. Andrzej Nowak w swojej najnowszej książce.

Nowe szlaki historiografii

W dniach 21-27 sierpnia 2022 r. w Poznaniu odbędzie się XXIII Międzynarodowy Kongres Nauk Historycznych – największe i najbardziej prestiżowe spotkanie historyków, podczas którego przedstawiają oni wyniki swoich badań i dyskutują nad najbardziej palącymi problemami, nie tylko światowej historiografii. O polskim wkładzie w to wydarzenie oraz przygotowaniach do przyszłorocznego spotkania opowiada Krzysztof A. Makowski, inicjator i jeden z organizatorów Kongresu, Wiceprezydent Międzynarodowego Komitetu Nauk Historycznych (CISH).