Brama wjazdowa do getta w Krakowie. Fot. NAC
W niedzielę ulicami Krakowa przejdzie Marsz Pamięci w 75. rocznicę likwidacji krakowskiego getta. Jego uczestnicy wyruszą w południe z Placu Bohaterów Getta i przejdą na teren byłego obozu KL Płaszów, gdzie odbędzie się krótka ekumeniczna ceremonia o charakterze religijnym.
Marsz Pamięci rozpocznie krótka ceremonia na Placu Bohaterów Getta - dawnym Umschlagplatzu w krakowskim Podgórzu. Marsz wyruszy spod "Apteki pod Orłem", należącej podczas okupacji do Tadeusza Pankiewicza. Był on jedynym Polakiem mieszkającym w getcie, dostarczał Żydom żywność, leki i pomagał im w ucieczce za mury.
Następnie uczestnicy marszu złożą kwiaty przy zachowanym fragmencie murów getta przy ul. Lwowskiej. Idąc na teren byłego obozu w Płaszowie przejdą blisko 4-kilometrową trasę na terenie krakowskiej dzielnicy Podgórze, którą hitlerowcy prowadzili przed laty Żydów. Na terenie byłego obozu w Płaszowie odbędzie się krótka ekumeniczna ceremonia o charakterze religijnym.
Przed wojną społeczność żydowska stanowiła jedną czwartą mieszkańców Krakowa. Niemcy utworzyli tam getto w marcu 1941 r. Mieszkało w nim blisko 17 tys. żydowskich obywateli Krakowa. Krakowskie getto było jednym z pięciu największych w Generalnym Gubernatorstwie. Pod koniec tego samego roku zamknięto w getcie kolejnych kilka tysięcy Żydów z okolicznych miast i miasteczek. W ciągu 1942 r. zorganizowano w getcie kilka akcji wysiedleńczych, podczas których większość mieszkańców getta wywieziona została głównie do obozu zagłady w Bełżcu.
Ostateczna akcja likwidacyjna getta ruszyła 13 i 14 marca 1943 r. 6 tys. mieszkańców przesiedlonych zostało do obozu koncentracyjnego w Płaszowie, 2 tys. - do Auschwitz-Birkenau, a ok. tysiąca osób zostało zamordowanych na Umschlagplatz getta - dzisiejszym Placu Bohaterów Getta.
Z krakowskiego getta uratowali się m.in. Roman Polański, Ryszard Horowitz ze swoją siostrą Niusią, Roma Ligocka, Stella Mueller i Miriam Akavia.
Obecnie na Placu Bohaterów Getta stoi 70 różnej wielkości krzeseł-rzeźb z metalu, upamiętniających ofiary Holokaustu. Metalowe krzesła-pomniki nawiązują do porzuconych mebli, zalegających plac podczas likwidacji getta. Pisał o tym Tadeusz Pankiewicz w swojej książce "Apteka w getcie krakowskim". W samej aptece znajduje się muzeum – oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Pieniądze na jego modernizację przekazali m.in. Roman Polański oraz Steven Spielberg.
Obóz w Płaszowie istniał w latach 1943-45, początkowo jako obóz pracy przymusowej, potem jako obóz koncentracyjny. Był miejscem eksterminacji Żydów i Romów, okresowo przebywali tam także Polacy i przedstawiciele innych narodowości. Martyrologia więźniów Płaszowa była tematem filmu Stevena Spielberga "Lista Schindlera".
Na początku 2017 r. gmina Kraków, Muzeum Historyczne i Gmina Wyznaniowa Żydowska zawarły trójstronne porozumienie w sprawie współpracy nad projektem zakładającym w przyszłości powstanie na terenie byłego KL Plaszow oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (MHK). Na terenie dawnego obozu prowadzone były prace archeologiczne, które będą jeszcze kontynuowane.
W listopadzie ub.r. na ok. 40-hektarowym terenie dawnego obozu MHK otwarło wystawę plenerową, która przybliża historię obozu. Ekspozycja składa się z ok. 20 plansz przedstawiających fotografie, komentarze historyczne i cytaty świadków historii. Wystawa czynna będzie aż do czasu rozpoczęcia prac przy planowanej budowie Muzeum Miejsca Pamięci KL Plaszow.
Marsz Pamięci odbywa się pod patronatem prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, przewodniczącego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusza Jakubowicza oraz dyrektora Festiwalu Kultury Żydowskiej Janusza Makucha. Organizacja Marszu jest finansowana ze środków Kancelarii Prezydenta Miasta Krakowa.(PAP)
autor: Anna Pasek
edytor: Paweł Tomczyk
hp/ pat/
