Relacje świadków okupacji niemieckiej z Radomia - od poniedziałku w internecie

ZapisyTerroru.pl to internetowa polsko-angielska baza świadectw, zawierająca relacje obywateli polskich, którzy podczas II wojny światowej zetknęli się z przejawami totalitaryzmu: niemieckiego bądź sowieckiego.    

W poniedziałek w portalu opublikowane zostaną świadectwa dotyczące Radomia i dystryktu radomskiego. Polacy składali zeznania po wojnie przed Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce. Z relacji tych - jak podkreśliła Kinga Najkowska z działu promocji i produkcji Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego - wyłania się poruszający obraz okupacji niemieckiej na ziemi radomskiej, złożony z indywidualnych historii ofiar i świadków nazistowskiego terroru.

Publikacje mają związek z przypadającą w październiku 75. rocznicą wydarzeń, które wstrząsnęły okupowanym przez Niemców Radomiem. W 1942 roku, po starciu oddziału Armii Krajowej z patrolem żandarmerii na stacji kolejowej w podradomskich Rożkach, Niemcy przeprowadzili w różnych częściach miasta szereg publicznych egzekucji odwetowych, w których zginęło kilkadziesiąt osób, w tym wielu pracowników radomskiej Fabryki Broni.

Aby dotrzeć do mieszkańców Radomia z informacją na temat świadectw ludzi z ich regionu, organizatorzy zaplanowali szereg akcji. Będą to m.in. wykłady i warsztaty dla uczniów oraz nauczycieli z kilkunastu radomskich szkół. Młodzież weźmie też udział w grze miejskiej – „Radom’42 – cena oporu”, nawiązującej do wydarzeń sprzed 75 lat. Zaplanowano także konferencję prasową z udziałem m.in. wiceminister kultury Magdaleny Gawin.

Wszyscy radomianie znajdą też w poniedziałek w swoich skrzynkach pocztowych widokówki ze zdjęciami przedwojennego Radomia. Organizatorzy chcę w ten sposób zachęcić ich do zapoznania się na portalu ZapisyTerroru.pl z indywidualnymi świadectwami, w których mieszkańcy Radomia opowiadają o swoich przeżyciach pod okupacją niemiecką.

„W dwóch punktach w centrum Radomia będzie też można nadać unikatową historyczną pocztówkę do bliskich i przyjaciół, która zostanie następnie rozwieziona rowerami przez harcerzy ze Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej oraz Związku Harcerstwa Polskiego” - dodała Najkowska.

Na portalu Zapisy Terroru.pl można znaleźć również m.in. świadectwa składane przed Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce na terenie Warszawy i okolic, a także - z obszaru Kielecczyzny. Na portalu zamieszczono także świadectwa obywateli polskich - ofiar i świadków sowieckiego totalitaryzmu. Dzięki współpracy z amerykańskim Instytutem Hoovera na portalu znalazły się relacje zbierane od 1943 r. wśród żołnierzy Armii Andersa.

Na portalu zapisyterroru.pl znajduje się pełnotekstowa wyszukiwarka, dzięki której można odnaleźć świadectwa, dotyczące konkretnych miejsc czy osób. Zawierają one zeskanowane dokumenty z zeznań oraz ich transkrypcje, w większość już przetłumaczone na język angielski. Wielu dokumentom towarzyszą fotografie. (PAP)

autor: Ilona Pecka

edytor: Agata Zbieg

ilp/ agz/