„Rozetka wielkopolska” na setną rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego
Kilka tysięcy wpinek - Rozetek wielkopolskich przygotował z okazji 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego poznański oddział IPN. Wpinki będą nieodpłatnie dystrybuowane m.in. przez Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 w Poznaniu.
Rozetka wielkopolska to oznaka w kształcie trefla wyróżniająca żołnierzy Wojsk Wielkopolskich. Wprowadzona została 22 stycznia 1919 r. przepisem głównodowodzącego Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim gen. Józefa Dowbora Muśnickiego.
Oznaka wykonywana była ze sznurka barwy zielonej lub srebrnej z małym guzikiem u dołu i przyszywana na lewej kwaterze rogatywki. Nasuwano na nią obrączki ze sznurka – oznaki stopni, które u starszych szeregowców i podoficerów miały kolor czerwony i biały, u oficerów młodszych – czerwony, u starszych – srebrny, a u generałów – złoty.
Powstanie Wielkopolskie
Jak poinformował PAP dyrektor poznańskiego oddziału IPN Rafał Reczek, z okazji stulecia wybuchu zwycięskiego zrywu Wielkopolan Instytut wyemitował kilka tysięcy rozetek. Wpinki można nieodpłatnie otrzymać w poznańskiej siedzibie IPN, w Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 w Poznaniu oraz w Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie.
Reczek powiedział, że planowane są następne edycje Rozetki wielkopolskiej na kolejne rocznice wybuchu Powstania Wielkopolskiego.
IPN podał, że służący w armii pruskiej Wielkopolanie używali terminu: die Rosette na element – często w kształcie trójliścia – mocujący podpinkę z boku skórzanego hełmu. Przypuszczalnie dlatego, wprowadzając na rogatywki Wojsk Wielkopolskich oznakę w kształcie trefla, określono ją znajomą nazwą: rozetka. Jej kres położył rozkaz unifikujący ubiór Wojska Polskiego, nakazujący nałożenie do 1 maja 1920 r. nowych oznak stopni i czapek.
W okresie II Rzeczypospolitej rozetka zdobiła rogatywki organizacji byłych powstańców i żołnierzy Wojsk Wielkopolskich. W latach 60. XX wieku mundury z rogatywką i rozetką otrzymali powstańcy zrzeszeni w ZBoWiD.
W 2018 r. rozetkę przyjęła jako swój znak 12. Wielkopolska Brygada Obrony Terytorialnej.
Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu i było największym zrywem niepodległościowym na terenie zaborów, zwieńczonym zwycięstwem. Dzięki niemu mieszkańcy Wielkopolski odzyskali wolność, a ziemie stanowiące kolebkę państwowości wróciły do Polski. (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ jbp/
