Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak przy wejściu do Teatru Lalka. Fot. PAP/P. Supernak
W 70. rocznicę wywiezienia Janusza Korczaka i jego wychowanków do obozu zagłady, w miejscu, gdzie mieściła się ostatnia siedziba Domu Sierot w Warszawie, odsłonięto uroczyście tablicę pamiątkową. Rok 2012 obchodzony jest jako Rok Janusza Korczaka. W 2012 r. przypadają dwie ważne rocznice związane z postacią Janusza Korczaka - 70. rocznica śmierci w obozie zagłady w Treblince i 100. rocznica założenia przez niego Domu Sierot przy ulicy Krochmalnej w Warszawie (obecnie Jaktorowskiej).
Tablica upamiętniająca ostatnią siedzibę Domu Sierot umieszczona jest na ścianie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie przy wejściu do Teatru Lalka. W tym miejscu przy ulicy Siennej 16 stał gmach będący kolejną siedzibą Domu Sierot na terenie getta, po przymusowej przeprowadzce z ulicy Krochmalnej, a następnie z Chłodnej.
Odsłonięcie tablicy poprzedziło złożenie wieńców przed pomnikiem Janusza Korczaka i wychowanków Domu Sierot, który znajduje się w pobliżu Teatru Lalka. Kwiaty złożyli m.in. rzecznik praw dziecka Marek Michalak, wiceprezydent Warszawy Włodzimierz Paszyński, przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dom Sierot ulokowany był w gmachu Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Pracowników Handlowych i Przemysłowych przy Siennej 16 od października 1941 r. Korzystał z wielkiej sali z bocznymi pokoikami na pierwszym piętrze, z dawnej sali balowej na drugim oraz kilku pomieszczeń na parterze, trzecim piętrze i strychu. Na parterze budynku czynna była kawiarnia Tatiany Epstein, gdzie na fortepianie grywał Władysław Szpilman.
Odczytano też list prezydentowej Anny Komorowskiej, która przewodniczy Komitetowi Honorowemu obchodów Roku Janusza Korczaka w Polsce. Podziękowała ona pomysłodawcom umieszczenia tablicy - stołecznemu Teatrowi Lalka i Polskiemu Stowarzyszeniu im. Janusza Korczaka.
Dom Sierot ulokowany był w gmachu Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Pracowników Handlowych i Przemysłowych przy Siennej 16 od października 1941 r. Korzystał z wielkiej sali z bocznymi pokoikami na pierwszym piętrze, z dawnej sali balowej na drugim oraz kilku pomieszczeń na parterze, trzecim piętrze i strychu. Na parterze budynku czynna była kawiarnia Tatiany Epstein, gdzie na fortepianie grywał Władysław Szpilman.
18 lipca w dawnej sali balowej wychowankowie Domu Sierot, pod kierunkiem młodej nauczycielki Esterki Winogron, wystawili "Pocztę" Rabindranatha Tagorego. Spektakl opowiadał o chorobie, umieraniu i śmierci małego chłopca. "Kiedy zapytano Korczaka, dlaczego wybrał właśnie tę sztukę, powiedział, że ostatecznie trzeba się tego nauczyć - przyjmować pogodnie anioła śmierci" - mówił przed laty pisarz i pedagog Igor Newerly, który przez wiele lat współpracował z Korczakiem.
Cztery dni później - 22 lipca 1942 r. - rozpoczęła się akcja likwidacji getta warszawskiego, w wyniku której zamordowano w obozie zagłady w Treblince ponad 250 tys. żydowskich mieszkańców Warszawy.
5 sierpnia 1942 r. wywieziono z Umschlagplatzu do obozu zagłady w Treblince ponad 6600 osób. Wśród nich był Korczak, jego współpracowniczka Stefania Wilczyńska i 192 nieletnich wychowanków Domu Sierot. Drogę z Siennej na Umschlagplatz przeszli pieszo.
Janusz Korczak (Henryk Goldszmit) urodził się w 1878 lub 1879 roku (dokładna data nie jest znana). W 1905 roku uzyskał dyplom lekarza i rozpoczął pracę jako pediatra w szpitalu. W 1912 roku został dyrektorem Domu Sierot. To w nim stworzył oryginalny program wychowawczy, w którym sięgnął po nowe środki wychowawcze takie jak samorząd dziecięcy, sąd koleżeński, gazetkę szkolną, specjalne dyżury. Najbardziej znanymi utworami literackimi Korczaka są powieści dla dzieci "Król Maciuś Pierwszy" i "Król Maciuś na wyspie bezludnej". Do najważniejszych jego prac należy esej "Jak kochać dziecko". Pozostawił po sobie także bogatą spuściznę publicystyczną odsłaniającą biedę, nierówności i podziały społeczne.(PAP)
dsr/ hes/
