Złożeniem kwiatów pod tablicą pamiątkową przy bramie Fabryki Pojazdów Szynowych w Poznaniu (FPS) zainicjowano w środę rano centralne obchody 61. rocznicy Poznańskiego Czerwca. 28 czerwca 1956 r. o 6 rano rozpoczął się protest robotników ówczesnych Zakładów im. Stalina (ZISPO).
Tego dnia robotnicy podjęli strajk generalny i zorganizowali demonstrację uliczną, krwawo stłumioną przez milicję i wojsko. Życie straciło 58 osób, w tym 50 osób cywilnych. Co najmniej 239 osób cywilnych zostało rannych, ok. 858 osób było zatrzymanych i aresztowanych.
Przy tablicy upamiętniającej robotniczy protest zgromadzili się w środę kombatanci, przedstawiciele władz, partii politycznych, poczty sztandarowe, harcerze i poznaniacy.
"To z tej bramy 61 lat temu wyszli zdesperowani pracownicy Fabryki Lokomotyw i Wagonów W3, dając początek wielkiemu marszowi w walce o godność, sprawiedliwość, pracę i chleb. Z pewnością wychodzili na ulice miasta w gniewie, tłumiąc w sobie bezsilność, ale i z wielką nadzieją, że zmuszą władzę ludową do ustępstw. Ten szczególny protest to odzew społeczności na arogancję i butę władzy. To krwawa próba walki o wolność, poszanowanie prawa i godną pracę" - powiedział w trakcie uroczystości przewodniczący Solidarności w FPS Andrzej Jasiński.
Przypomniał, że władza pozostała głucha na żądania robotników poznańskich zakładów, które wzięły udział w proteście; wykorzystując milicję i wojsko wybrała drogę konfrontacji, czego skutkiem były "dziesiątki osób zabitych, setki rannych, tysiące zaszczutych i szykanowanych".
"To ofiara jaką fabryka, zakłady i miasto zapłaciły za podjęcie walki o prawo, godne życie i Boga w nim. Jak co roku gromadzimy się w tym szczególnym miejscu, ponieważ pamięć o czarnym, poznańskim czwartku jest nam zadana jako troska i powinność zarówno wobec tych, którzy zapłacili wysoką cenę za udział w nim, jak i tych, którzy przyjdą po nas" - dodał.
Uroczystości w miejscach pamięci w różnych częściach Poznania trwać będą do wieczora. Kwiaty zostaną złożone m.in. pod tablicą upamiętniającą poległych w czerwcu 1956 roku studentów, przy dawnej zajezdni MPK i przy Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego. Przedpołudniowe uroczystości przy Pomniku Poległych w Powstaniu Poznańskim zakończy rekonstrukcja historyczna. W miejscach pamięci złożone zostaną kwiaty od premier Beaty Szydło i prezydenta Andrzeja Dudy.
Główne obchody rocznicowe z udziałem przedstawicieli władz miasta, regionu, kombatantów i pocztów sztandarowych odbędą się wieczorem przy Pomniku Ofiar Czerwca. Poprzedzi je msza w kościele Dominikanów w intencji ofiar robotniczego zrywu. (PAP)
rpo/ wkt/