Kombatanci składają kwiaty na Grobie Nieznanego Żołnierza w Krakowie podczas uroczystości w 74. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Dźwiękiem syren o godz. 17, w godz. „W”, o której wybuchło Powstanie Warszawskie, składaniem kwiatów w miejscach pamięci oraz mszami św. w intencji ofiar uczczono w środę w całym kraju 74. rocznicę wybuchu zrywu powstańczego w stolicy.
Godzina "W" była formalnym początkiem Powstania Warszawskiego. Władze wielu miast m.in. Krakowa, Gdańska, Poznania, Wrocławia i Lublina zdecydowały o uczczeniu jej dźwiękiem syren. Zaplanowano również uroczyste msze św. w intencji ofiar powstania, ojczyzny i żołnierzy poległych za wolność.
Metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski podczas mszy św. w Bazylice Mariackiej mówił, że w godzinie "W" Warszawa stała się "symbolem wolnej Polski" i możemy "zrozumieć entuzjazm i wzruszenie Polaków, którzy widzieli wreszcie w tym niezłomnym mieście biało-czerwone flagi", czekając i wierząc, aż ten skrawek wolnej Polski się rozszerzy.
Abp Jędraszewski wezwał do modlitwy, by trud życia i ofiara powstańców warszawskich, ich heroizm "nie pozostał w nas czymś straconym, nie daj Boże zlekceważonym”, by stał się czymś, co buduje naszą odwagę dzisiaj - odwagę w patrzeniu na Polskę.
Kraków rocznicę Powstania uczcił także uroczystościami przy Grobie Nieznanego Żołnierza w centrum miasta oraz podświetleniem na biało-czerwono hali Tauron Areny Kraków, estakady Lipska–Wielicka i Kładki Ojca Bernatka.
W Gdańsku powstańczy zryw upamiętniono na Cmentarzu Łostowickim przy ścianie pamięci w kwaterze Armii Krajowej. Rocznicę czci także Muzeum II Wojny Światowej. Na placu przed placówką zaplanowano apel pamięci, a wieczorem plenerowy pokaz filmu "Miasto 44" Jana Komasy.
Przedstawiciele gdańskiego IPN zapalili znicze na Cmentarzu Srebrzysko na grobach Janiny i Jana Krahelskich, rodziców Krystyny Krahelskiej ps. Danuta, sanitariuszki powstania, której twarz uwieczniono w pomniku warszawskiej Syrenki.
Stolica Wielkopolski o warszawskim zrywie przypomniała pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego, gdzie po zakończeniu oficjalnych uroczystości zaplanowano wspólne śpiewanie pieśni powstańczych przy akompaniamencie Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych. Wcześniej złożono kwiaty pod tablicą Armii Krajowej w krużgankach kościoła oo. Dominikanów.
Mieszkańcy Łodzi hołd uczestnikom powstańczych zmagań oddali przed grobem gen. Franciszka Edwarda Pfeiffera. Pochowany na Starym Cmentarzu gen. Pfeiffer, ps. Radwan, był najstarszym stopniem łodzianinem biorącym udział w powstaniu.
Wcześniej złożono kwiaty i zapalono znicze przy znajdującej się na terenie archikatedry mogile łódzkiego kapłana i żołnierza AK Tadeusza Burzyńskiego. W pierwszych godzinach walk został śmiertelnie postrzelony podczas udzielania pomocy rannemu i pełnienia posługi kapłańskiej.
We Wrocławiu uroczystości obchodów 74. rocznicy Powstania Warszawskiego odbyły się pod pomnikiem rtm. Witolda Pileckiego. Później zaplanowano mszę św. w Kościele Garnizonowym pw. św. Elżbiety.
Lublinianie hołd pamięci powstańców oddali przed Pomnikiem Nieznanego Żołnierza, gdzie złożono kwiaty i zapalono znicze. Po uroczystości w kościele garnizonowym zaplanowano mszę św. w intencji powstańców warszawskich oraz uczestników Akcji "Burza".
Uroczystym Apelem Poległych w godz. "W" cześć poległym w zrywie oddał Rzeszów. Apelowi towarzyszyło złożenie kwiatów pod Pomnikiem Pamięci Armii Krajowej Podokręgu Rzeszów. Syreny o godz. 17 zabrzmiały również w wielu miejscowościach regionu.
Szczecin o rocznicy Powstania przypomniał umieszczeniem flag państwowych na budynkach i masztach flagowych urzędu miasta oraz jego jednostek organizacyjnych. Uroczystość poświęcona rocznicy zrywu odbyła się zaś w godz. "W" w Koszalinie przed pomnikiem gen. Władysława Sikorskiego.
Główne miejskie uroczystości rocznicowe odbyły się w Białymstoku przy Pomniku Armii Krajowej. Obchody w mieście rozpoczęły się we wtorek wieczorem, kiedy na Rynku Kościuszki odbył się koncert "Pamiętamy 44", podczas którego można było wspólnie śpiewać powstańcze pieśni oraz posłuchać wierszy Anny Świrszczyńskiej w jazzowej aranżacji Moniki Borzym.
W Olsztynie rocznicę zrywu uczcił apel i złożenie kwiatów przy pomniku Bohaterów Powstania Warszawskiego. Zabrzmiały tam również pieśni powstańcze.
Bohaterski zryw Warszawy upamiętnili również mieszkańcy Podbeskidzia. W Cieszynie na rynku rozdawano biało-czerwone opaski.
W Oświęcimiu uroczystości odbyły się przed obeliskiem Niepodległości i w byłym niemieckim obozie Auschwitz. W godz. "W" hołd bohaterom zrywu oraz 13 tys. mieszkańców stolicy, których Niemcy deportowali do Auschwitz, oddał dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński, który złożył kwiaty przed Ścianą Straceń na dziedzińcu bloku 11. W tym miejscu Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.
W podbielskim Jaworzu mieszkańcy upamiętnili wydarzenia sprzed 74 lat przy pomniku poświęconym ofiarom II wojny. Wieczorem w miejscowym amfiteatrze zabrzmią pieśni patriotyczne i utwory Jacka Kaczmarskiego. Po zmroku w letnim kinie wyświetlony zostanie film "Kamienie na szaniec" opowiadający o harcerzach z Szarych Szeregów.
W Kielcach główne uroczystości miały miejsce na Skwerze Szarych Szeregów, gdzie zorganizowano inscenizację epizodu powstańczego w wykonaniu Grupy Rekonstrukcji Historycznych "Jodła". Odbył się także apel poległych i ceremonia złożenia kwiatów.
Wieńce spoczęły również przed bydgoskim obeliskiem upamiętniającym bohaterów Powstania Warszawskiego. Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy zaplanowano także przy pomniku Żołnierzy AK na terenie Ogrójca Klasztoru oo. Jezuitów w Kaliszu.
W Płocku (Mazowieckie) główne obchody 74. rocznicy wybuchu zrywu zaplanowano przy Pomniku Żołnierzy Armii Krajowej, gdzie złożono kwiaty, zapalono znicze i odbył się Apel Pamięci. Hołd uczestnikom zrywu dźwiękiem syren oddały także jednostki pływające po Wiśle. Według źródeł w Powstaniu Warszawskim uczestniczyło ok. 60 płocczan. (PAP)
autorzy: Małgorzata Wosion-Czoba, Robert Pietrzak, Anna Jowsa, Bartłomiej Pawlak, Piotr Doczekalski, Zbigniew Kopeć, Agnieszka Pipała, Kacper Reszczyński, Sylwia Wieczeryńska, Marcin Boguszewski, Marek Szafrański, Piotr Grabski, Jerzy Rausz, Ewa Bąkowska, Michał Budkiewicz, Anna Kondek-Dyoniziak
wos/ rop/ ajw/ bap/ pdo/ kop/ api/ res/ swi/ mbo/ szf/ gr/ rau/ bak/ mb/ akn/ itm/
