Niszczyciele ORP "Błyskawica" i ORP "Grom" w porcie. 1939-1940. Fot. NAC
Z okazji obchodów 70. rocznicy Bitwy o Atlantyk, na liverpoolskim molo z udziałem władz konsularnych RP odsłonięto w sobotę tablicę upamiętniającą wkład Polskiej Marynarki Wojennej i Handlowej. Do Anglii przywiozła ją fregata rakietowa ORP Gen. T. Kościuszko. Tablicę umieszczono na pomniku stojącym u wejścia na molo - obok podobnych tablic upamiętniających marynarzy z Belgii, Holandii, Norwegii i innych państw. Polska tablica wypełniła ostatnie wolne miejsce na pomniku.
Odsłonięcie tablicy poprzedziły prezentacja polskiego wkładu w operacje morskie w II wojnie światowej w miejskim Muzeum Morskim, parada weteranów i występy polskich zespołów folklorystycznych. Dowódca fregaty komandor porucznik Grzegorz Mucha wydał okolicznościowe przyjęcie na pokładzie jednostki.
Polskie okręty uczestniczyły w walkach o Narvik i Tobruk, w ewakuacji Dunkierki, wypadzie na służące Niemcom instalacje na norweskich Lofotach, desantach w Normandii i we Włoszech. Zatopiły osiem dużych jednostek wroga oraz kilkanaście mniejszych.
Duszpasterz liverpoolskich marynarzy Steven Brooks odprawił nabożeństwo w kościele pod wezwaniem NMP i św. Mikołaja. Na niedzielę przewidziano dalsze uroczystości pod pomnikiem Polskich Sił Zbrojnych w Arboretum w Staffordshire.
ORP Gen. T. Kościuszko o wyporności 3650 ton został zbudowany dla marynarki wojennej USA jako USS Wadsworth 9 maja 1980 roku. 28 czerwca 2002 roku rząd USA podarował go Polsce. Bazą okrętu jest Gdynia Oksywie.
Od soboty do poniedziałku okręt jest dostępny dla zwiedzających. W liverpoolskim porcie pozostanie do wtorku. Ogółem na rocznicowe obchody przybyło do Liverpoolu 25 jednostek morskich z różnych państw, które wspólnie z portu wypłyną.
W latach 1939-45 polskie okręty wojenne przepłynęły łącznie 1 213 000 mil morskich, wzięły udział w 1162 patrolach bojowych i różnych operacjach, w tym eskortowały na Morzu Śródziemnym i Morzu Arktycznym 787 konwojów ze sprzętem i zaopatrzeniem. W konwojach brały też udział polskie statki pasażerskie i handlowe.
Polskie okręty uczestniczyły w walkach o Narvik i Tobruk, w ewakuacji Dunkierki, wypadzie na służące Niemcom instalacje na norweskich Lofotach, desantach w Normandii i we Włoszech. Zatopiły osiem dużych jednostek wroga oraz kilkanaście mniejszych.
Odegrały też symboliczną rolę polityczną jako suwerenne polskie terytorium.
Polacy stracili siedem jednostek; straty w ludziach to 461 zabitych, w tym 23 oficerów, 137 podoficerów, 263 marynarzy i kilkunastu kadetów.
Po wojnie polskie okręty zostały przekazane Brytyjczykom, bądź oddane komunistycznym władzom w Polsce. Większość załóg pozostała po wojnie na emigracji w W. Brytanii lub wyjechała do krajów zamorskich. (PAP)
asw/ az/ ro/
