Nagroda „Świadek Historii”. Fot. PAP/T. Żmijewski
We Wrocławiu odbyła się uroczystość wręczenia nagrody honorowej „Świadek Historii”, przyznawanej przez IPN osobom i instytucjom zasłużonym dla upamiętnienia historii Polski. To pierwsza edycja tej nagrody na Dolnym Śląsku. Wyróżniono dwie osoby i trzy instytucje.
Laureatami pierwszej edycji nagrody honorowej „Świadek Historii” zorganizowanej przez wrocławski Oddział IPN są prof. Henryk Słowiński oraz kapitan Armii Krajowej Stanisław Matwijów, którym przyznano to wyróżnienie pośmiertnie.
Nagrodę otrzymały też trzy instytucje: Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Fundacja Sensoria oraz Dolnośląska Rodzina Szkół im. Armii Krajowej.
Słowiński i Matwijów walczyli zbrojnie w oddziałach Armii Krajowej w czasie II wojny światowej na polskich Kresach.
Po wojnie Słowiński od początku lat 90-tych był prezesem wrocławskiego środowiska 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, a od 2009 roku - honorowym prezesem Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu. Był zaangażowany w upamiętnienie ofiar ludobójstwa Polaków dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na Kresach. Zmarł w sierpniu 2018 roku w wieku 90 lat.
Matwijów po zakończeniu działań wojennych od 1945 r. działał w antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawiłość na terenie powiatu bystrzyckiego. Był represjonowany przez władze komunistyczne i osadzony w więzieniu. Należał do czołowych działaczy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej obwodu strzelińskiego. Zmarł w listopadzie 2018 r. w wieku 93 lat.
Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich działa od 31 lat i ma 57 oddziałów i klubów w różnych miastach Polski. Zostało nagrodzone za prowadzenie wielu akcji, nie tylko popularyzujących tematykę kresową, ale i mających na celu ochronę miejsc pamięci oraz niesienie pomocy Polakom na Wschodzie.
Prezes towarzystwa Andrzej Kamiński podkreślił, że nagroda przyznana przez IPN ma szczególne znaczenie.
„Zostaliśmy po 30 latach dostrzeżeni, co dobrze wróży na przyszłość, szczególnie naszym najmłodszym członkom. Jak się bowiem okazuje to właśnie wnuki kresowian są najbardziej zainteresowane historią swoich dziadków” - powiedział Kamiński.
Fundacja Sensoria otrzymała wyróżnienie za projekt „BohaterON – włącz historię” współorganizowany z Fundacją Rosa, mający na celu upamiętnienie i uhonorowanie uczestników Powstania Warszawskiego poprzez wysłanie im bezpłatnych, symbolicznych kartek, dystrybuowanych na terenie całego kraju.
Autorka projektu Agnieszka Łysiuk-Krajewska poinformowała, że w ramach akcji do powstańców wysłano ponad pół miliona pocztówek.
„Chodziło nie tylko o pamięć o tych ludziach i pamięć o ich bohaterstwie. Udało nam się autentycznie połączyć pokolenia Polaków. Na tych kartkach pocztowych było tyle uczuć i emocji” - powiedziała Łysiuk-Krajewska.
Dolnośląska Rodzina Szkół im. Armii Krajowej powstała w 2007 r. Obecnie skupia 20 szkół. Została wyróżniona za kształtowanie świadomości narodowej i patriotycznej dzieci i młodzieży oraz inicjowanie ciekawych form aktywności uczniów i nauczycieli, jak stworzenie płaszczyzny wymiany dobrych praktyk między szkołami.
Nagroda „Świadek Historii” jest lokalnym odpowiednikiem ogólnopolskiej nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”. Stanowi wyróżnienie przyznawane przez Instytut Pamięci Narodowej osobom fizycznym, instytucjom i organizacjom w szczególny sposób zasłużonym dla upamiętniania historii narodu polskiego, wspierającym instytut w realizacji ustawowej działalności.(PAP)
autor: Roman Skiba
ros/aszw/
