Lekcję internetową, która przybliża historię utworzonego przez Niemców getta Litzmannstadt oraz uwięzionych w nim Żydów, z których część została zgładzona w Auschwitz, udostępniło na swej witrynie internetowej Muzeum Auschwitz.
Autorami lekcji „Żydzi z getta łódzkiego w KL Auschwitz”, przygotowanej przez Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, będące częścią oświęcimskiego muzeum, jest dr Adam Sitarek z Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego. Lekcja została udostępniona po polsku, angielsku i hebrajsku.
„Lekcja podzielona została na sześć głównych rozdziałów, w których przybliżono historię getta Litzmannstadt do 1944 r., opisano szczegółowo proces likwidacji getta oraz to, na ile Żydzi uwięzieni w getcie zdawali sobie sprawę z tragicznej sytuacji, w której się znaleźli. Następne części lekcji opowiadają o momencie przybycia do Auschwitz, zagładzie w komorach gazowych oraz losach tych deportowanych z getta łódzkiego, którzy po selekcji zostali uwięzieni w obozie” – powiedziała cytowana w komunikacie Muzeum Agnieszka Juskowiak-Sawicka, kierownik e-learningu w MCEAH.
Muzeum przypomniało, że przed II wojną w Łodzi (podczas okupacji Niemcy zmienili nazwę na Litzmannstadt - PAP) mieszkało ok. 230 tys. Żydów. Stanowili ponad 30 proc. mieszkańców miasta. W marcu 1940 r. Niemcy nakazali im przesiedlenie do dzielnicy żydowskiej, która 30 kwietnia stała się obszarem zamkniętym. Później deportowano tam tysiące Żydów m.in. z III Rzeszy.
W styczniu 1942 r. rozpoczęły się wywózki z getta Litzmannstadt do ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem (Kulmhof). Do końca lipca tegoż roku Niemcy deportowali tam 55 tys. osób, a następnie we wrześniu kolejnych 15 tys. Wywózki do Auschwitz rozpoczęły się w sierpniu 1944 r.
Żydzi deportowani do Auschwitz z getta łódzkiego, którzy pozytywnie przeszli selekcję, byli dzieleni na dwie grupy: więźniów zarejestrowanych oraz umieszczonych w obozie jako „depozyt”, czyli bez rejestracji, przetrzymywanych w celu ich ewentualnego wykorzystania przez władze niemieckie.
„W pierwszych chwilach i dniach pobytu w obozie w Auschwitz znajdowałem się w stanie szoku, w istocie rzeczy nie pojmowałem w pełni, co się wokół mnie dzieje. Miałem wrażenie, że już nie żyję, względnie znajduję się w innym jakimś piekielnym świecie. Wszędzie w obozie czuć było specyficzną woń palonego mięsa. Mówiono, skąd pochodzi ten zapach, ale właściwie bez tłumaczenia można było zrozumieć, że niedaleko spalane są ludzkie ciała. Mówiliśmy między sobą, że także my pójdziemy wkrótce na tę +patelnię+. Nie wiedzieliśmy, co przyniosą nam w tym piekle najbliższe chwile” – relacjonował po wojnie Bencjon Hillel Landau.
Z badań historyka Muzeum Auschwitz Andrzeja Strzeleckiego, autora książki +Deportacja Żydów z getta łódzkiego do KL Auschwitz i ich zagłada+ wynika, że 67 proc. z nich zostało zamordowanych w komorach gazowych. Jedynie nieco ponad 3 tys. umieszczono w KL Auschwitz jako więźniów zarejestrowanych, a ok. 19 tys. przeniesiono bez zarejestrowania do innych obozów koncentracyjnych.
Centrum Edukacji udostępniło lekcję pod adresem http://lekcja.auschwitz.org/2019_litz_pl/.
Centrum prowadzi wszystkie działania edukacyjne Muzeum Auschwitz. Są to studia, seminaria, konferencje, pobyty studyjne, wykłady, warsztaty i prezentacje multimedialne.
Muzeum Auschwitz jest pionierem e-learningu w instytucjach tego typu w Polsce. Pierwszą lekcje, przybliżającą historię obozu opublikowało w 2012 r.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Do obozu deportowali też ok. 140-150 tys. Polaków, z których połowa nie przeżyła. W Auschwitz ginęli też Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ aszw/
