Wystawa fotografii „Stan wojenny 1981–1983. Wojna z narodem polskim” na ogrodzeniu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie. Fot. PAP/P. Supernak
Ofiary i sprawcy stanu wojennego, manifestacje uliczne i robotnicy w stoczni, sceny z procesów zomowców - to m.in. tematy zdjęć eksponowanych na 44 tablicach wystawy plenerowej, stworzonej przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych w Warszawie.
Plenerowa ekspozycja na ogrodzeniu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych jest rodzajem fotograficznego dokumentu stanu wojennego, tragicznych wydarzeń, będących następstwem działań Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Ukazuje przygotowania, przebieg, ofiary i sprawców stanu wojennego. Pokazuje też znaczenie drugiej pielgrzymki papieża Jana Pawła II w 1983 r.
Fotogramy opatrzone tekstem, w wersji polskiej i angielskiej, mają - zgodnie z założeniami organizatora wystawy - "upamiętnić wszystkich tych, którzy poświęcili szczęście rodzinne, zdrowie, a czasem także życie dla walki o wolną i niepodległą Polskę, którzy opowiedzieli się przeciwko (...) komunistycznemu reżimowi".
Na jednym ze zdjęć przejmująca, pełna dramatycznego wyrazu twarz kobiety - matki jednego z górników poległych podczas pacyfikacji kopalni "Wujek". Janina Stawisińska rozpłakała się po wysłuchaniu wyroku w procesie byłych zomowców, oskarżonych o strzelanie do górników w kopalniach "Wujek" i "Manifest Lipcowy". Fotografia została zrobiona w Katowicach 31 maja 2007 r.
Na większości zdjęć stan wojenny i jego tragiczne wypadki zostały ukazane poprzez losy konkretnych osób, np. górników z KWK "Wujek", najmłodszej ofiary stanu wojennego - niespełna 17-letniego Emila Barchańskiego czy niewiele starszego Antoniego Browarczyka.
Jak zaznacza inicjator zorganizowania wystawy Piotr Wojciechowski, prezes PWPW S.A. przy okazji tej ekspozycji chodziło o mocne podkreślenie, że "w wyniku wprowadzenia stanu wojennego tragiczną śmierć poniosło ponad stu naszych rodaków w imię solidarności, wolności i niepodległości. Obok takiej ofiary nie można przejść obojętnie, zwłaszcza w 35. rocznicę tych dramatycznych i krwawych wydarzeń".
Fotografie, które znalazły się na wystawie pochodzą m.in. z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej, Wojskowego Biura Historycznego i Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", Archiwum Fotografii Ośrodka "KARTA", Społecznego Komitetu Pamięci Górników KWK "Wujek" w Katowicach Poległych 16 grudnia 1981 r., PAP, Agencji "East News" i "Forum".
Pokazywane są także fotografie - symbole, udostępnione przez rodzinę autora zdjęć - Krzysztofa Raczkowiaka, jednego z najsłynniejszych lubińskich fotografów z sierpnia 1982 r. Znajdują się na niej też zdjęcia z wcześniejszej wystawy "Ofiary stanu wojennego" Anny Beaty Bohdziewicz i Mariusza Hermanowicza.
Wystawa została przygotowana przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych we współpracy z Wojskowym Biurem Historycznym, Instytutem Pamięci Narodowej i Komisją Krajową NSZZ "Solidarność" w związku z przypadającą w grudniu tego roku 35. rocznicą "jednego z najbardziej ponurych wydarzeń w najnowszej historii Polski, jakim było wprowadzenie przez reżim komunistyczny stanu wojennego na terenie całego kraju".
Otwarcie wystawy pt. "Stan wojenny 1981-1983. Wojna z narodem polskim" poprzedziła zorganizowana w siedzibie PWPW S.A. poniedziałkowa konferencja z udziałem Tadeusza Płużańskiego i Piotra Andrzejewskiego ze Społecznego Trybunału Narodowego.
Wystawa plenerowa "Stan wojenny 1981-1983. Wojna z narodem polskim" na ogrodzeniu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki 1 w Warszawie.(PAP)
abe/ mhr/
