30.11.2010. Kraków (PAP) - Obrazy Jacka Sroki, Jacka Ziemińskiego, plakaty Piotra Młodożeńca, rzeźby Mirosława Bałki i prace kilkudziesięciu innych twórców z kręgu kultury niezależnej prezentuje wystawa "Pokolenie '80", którą od wtorku można oglądać w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Ekspozycja, zorganizowana z okazji 30-lecia NSZZ "Solidarność" i Niezależnego Zrzeszenia Studentów, jest zwieńczeniem Roku Kultury Niezależnej, projektu realizowanego przez IPN.
Trzon ekspozycji stanowi pokaz prawie 200 obrazów, rzeźb, plakatów, grafik i fotografii, powstałych w tzw. drugim obiegu lat 1980-1989. To prace artystów debiutujących w kręgu kultury niezależnej, najczęściej na fali radykalnego sprzeciwu wobec rzeczywistości stanu wojennego. W ramach tego alternatywnego obiegu kultury powstawały wówczas dzieła plastyczne, literackie, teatralne, muzyczne, których twórcy manifestacyjnie odcinali się od oficjalnej polityki kulturalnej państwa i instytucji ją realizujących.
"Prezentujemy dzieje pewnego pokolenia, które tworzyło, debiutowało czy też dawało wyraz swojej wrażliwości artystycznej w niezwykle trudnym okresie, nie tylko ze względu na uwarunkowania historyczne i polityczne. W okresie, który niekiedy zwykło się traktować jako czas jałowy artystycznie" - powiedział na wtorkowej konferencji prasowej dyrektor krakowskiego Oddziału IPN, Marek Lasota. "Ta wystawa zaświadcza o tym, że nieporozumieniem jest twierdzenie, iż ten czas - tak niezwykle intensywny pod względem historycznym i politycznym - nie miał swojego bardzo bogatego obrazu artystycznego" - zaznaczył.
"To twórcy w dużej mierze, ich wysiłek i dzieło kształtując świadomość narodową miały ogromny udział w tym, co dzisiaj nazywamy nieco patetycznie +dochodzeniem do niepodległości+" - podkreślił Lasota.
Prócz dokonań indywidualnych artystów tamtego czasu, na wystawie zobaczyć można działania grup artystycznych i kontrkulturowych, takich jak LuXuS, Gruppa, Koło Klipsa czy Pomarańczowa Alternatywa.
Obok prac plastycznych, których trzon stanowią dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, wystawa prezentuje też dorobek literacki, muzyczny i teatralny kultury niezależnej tamtego czasu. W sąsiedztwie obrazów i rzeźb odtwarzane są nagrania dźwiękowe i filmy ze spektakli teatralnych, happeningów i koncertów muzycznych, m.in. bardów solidarności i formacji rockowych uczestniczących w jarocińskich festiwalach.
"Po zrobieniu tej wystawy nachodzi mnie myśl, że kompletnie rozwiewa ona +gębę+, którą przyprawia się kulturze niezależnej, iż była to sztuka +kościółkowa+ i martyrologiczno-ojczyźniana" - podkreśla kurator, autor scenariusza i aranżacji ekspozycji, prof. Tadeusz Boruta, którego obrazy również można zobaczyć na wystawie "Pokolenie '80".
Wystawę uzupełnia kilkusetstronicowy katalog ukazujący dokonania artystyczne twórców kultury niezależnej, będący jednocześnie naukowym opracowaniem tego zjawiska. Katalog zawiera m.in. kalendarium kultury niezależnej.
"Jestem szczęśliwa i wzruszona, że ta twórczość, tak istotna dla historii sztuki polskiej, doczekała się nie tylko wystawy, ale i obszernego wydawnictwa jej poświęconego. Ten czas w polskiej twórczości jest mi szczególnie bliski, dlatego że na początku lat 80. osobiście - choć przecież nie sama - kupowałam te dzieła do zbiorów naszego muzeum" - powiedziała dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, Zofia Gołubiew.
Organizatorami wystawy są: Muzeum Narodowe w Krakowie, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie, Narodowe Centrum Kultury i Stowarzyszenie NZS 1980.
Wystawa będzie czynna do 16 styczna.(PAP)
czo/ hes/
