Z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego podpisano we wtorek w Katowicach umowę powołującą nową instytucję kultury – Panteon Górnośląski. Ekspozycja ma być udostępniona zwiedzającym w 2022 r. – w setną rocznicę powrotu części Górnego Śląska do Macierzy.
"Panteon Górnośląski będzie z całą pewnością przez wiele lat, może stuleci, pokazywał wspaniałą historię Śląska, polskość Śląska. Ale również to, że nie byłoby Polski bez Śląska - albo wcale, albo takiej pięknej Polski, jaką mamy dzisiaj - bez historii Śląska, bez Ślązaków, bez ich umiłowania wiary, ojczyzny, ich zdolności technicznych, przemysłowych, bez ich etosu pracy, bez wiary w to, że Polska niepodległa jest najwyższą wartością" – powiedział premier Morawiecki.
Szef rządu, który jest też posłem z okręgu katowickiego, wskazał na przywiązanie Ślązaków do Polski, które przetrwało kilkaset lat w oderwaniu od ojczyzny, nieraz w bardzo trudnych warunkach, jak Kulturkampf, hitleryzm czy tragiczny okres bezpośrednio po II wojnie światowej, kiedy wielu Ślązaków wywieziono do niewolniczej pracy w kopalniach Związku Radzieckiego.
"W epoce wolnej Polski dopiero niedawno mogliśmy odsłonić pomnik naszego wielkiego rodaka w Warszawie - pomnik Wojciecha Korfantego, który powinien stanąć już dawno. Jego późne postawienie jest świadectwem pewnej niedoskonałości i braku patriotyzmu w ramach III RP, który teraz w przyśpieszonym tempie odpracowujemy, odrabiamy" – zapewnił Mateusz Morawiecki, nawiązując do ubiegłorocznego odsłonięcia pomnika Korfantego w stolicy.
Premier wyraził przekonanie, że Panteon Górnośląski będzie „wielkim świadectwem patriotyzmu, mocy wiary, kultury, tradycji i siły Śląska, emanującym na całą Polskę. Mam nadzieję, że znajdzie się tu też miejsce dla Ślązaków, którzy z Kościołem może byli trochę na bakier, ale przysłużyli się bardzo Polsce, polskości [...]”.
Premier wyraził też przekonanie, że Panteon Górnośląski będzie "wielkim świadectwem patriotyzmu, mocy wiary, kultury, tradycji i siły Śląska, emanującym na całą Polskę". "Mam nadzieję, że znajdzie się tu też miejsce dla Ślązaków, którzy z Kościołem może byli trochę na bakier, ale przysłużyli się bardzo Polsce, polskości, że znajdzie się też miejsce dla wspaniałych Polaków, którzy nie kojarzą się wyłącznie z podniosłym, wzniosłym patriotyzmem, jak Gerard Cieślik, który w 57 r. strzelił 2 bramki przeciwko drużynie Związku Radzieckiego. To także wspaniała nasza historia, która dodawała nam ducha" - powiedział szef rządu.
Metropolita katowicki abp Wiktor Skworc zwrócił uwagę, że Kościół przeznacza na tę inwestycję liczącą 2,5 tys. m kwadratowych przestrzeń przyziemia katedry. "Po to, żeby pokazać najważniejsze postaci Górnego Śląska, te najwybitniejsze osoby i osobistości, które zapisały się w historii Górnego Śląska w minionym i mijającym stuleciu. Panteon będzie miejscem spotkania z historią, miejscem spotkania z postaciami i to nie tylko z życiorysami tych osób, ale także poznamy ich czyny, ich dzieła materialne i duchowe. Panteon będzie także wielką szkołą uczenia się Śląska i o Śląsku" - podkreślił hierarcha.
Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin przypomniał, że premier Morawiecki zabezpieczył środki do dyspozycji ministra kultury na tę inwestycję w wysokości 40 mln zł. "Ta inwestycja będzie realizowana z pieniędzy rządowych, ale dziękuję też Kościołowi lokalnemu, marszałkowi województwa, prezydentowi Katowic, którzy również zabezpieczają środki finansowe na funkcjonowanie instytucji kultury. Bo Panteon Górnośląski to jest od dzisiaj instytucja kultury, współprowadzona przez 4 podmioty: ministra kultury, kościół katowicki, marszałka Śląskiego i prezydenta Katowic. Chcemy, jesteśmy zdeterminowani, by współpracować w tym wielkim dziele" - oświadczył Sellin. Wyraził przekonanie, że Panteon będzie chętnie odwiedzany nie tylko przez Ślązaków, ale też gości spoza regionu. "Myślę, że to będzie bardzo atrakcyjna opowieść o historii tej wspaniałej, górnośląskiej ziemi" - powiedział.
Marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski zwrócił uwagę na korzyści ze współpracy strony rządowej, samorządu wojewódzkiego i lokalnego. "To zawsze daje dobre efekty. Cieszę się z tej współpracy, to kolejna ważna inwestycja, instytucja, która jest lokowana w województwie" - zaznaczył.
"Katowice - jak widzimy ostatnimi czasy - bardzo daleko patrzą w przyszłość. To widać poprzez inwestycje, poprzez różne spotkania, wielkie konferencje o znaczeniu światowym, które odbywają się w naszym mieście. To coś, co buduje nowy obraz naszego miasta, nową tożsamość miasta, ale czymże by była ta tożsamość przyszłości bez wspominania o przeszłości? Nie da się budować na słabym fundamencie, a tym dobrym fundamentem są na pewno ci wielcy Ślązacy, katowiczanie, Polacy, którzy działali na rzecz tego regionu, rozwoju naszego kraju" - powiedział prezydent Katowic Marcin Krupa.
Panteon Górnośląski ma powstać w podziemiach Archikatedry pw. Chrystusa Króla w Katowicach. Ta nowa w regionie instytucja kultury będzie prezentować na wystawie stałej, z wykorzystaniem multimediów, zasłużonych dla tej ziemi twórców, artystów, naukowców, polityków i żołnierzy w formie ścieżki edukacyjnej. Nie będzie to klasyczne muzeum, ponieważ nie będzie gromadziło eksponatów.
Panteon Górnośląski ma powstać w podziemiach Archikatedry pw. Chrystusa Króla w Katowicach. Ta nowa w regionie instytucja kultury będzie prezentować na wystawie stałej, z wykorzystaniem multimediów, zasłużonych dla tej ziemi twórców, artystów, naukowców, polityków i żołnierzy w formie ścieżki edukacyjnej. Nie będzie to klasyczne muzeum, ponieważ nie będzie gromadziło eksponatów.
Wystawa będzie podzielona na cztery grupy tematyczne, poświęcone: wybitnym postaciom związanym z kulturą, nauką i sztuką, bohaterom związanym ze Śląskiem - w tym powstańcom, społeczeństwu i społecznikom oraz ludziom Kościoła. Pod względem merytorycznym nad projektem czuwają naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zespołowi przewodniczy ks. dr hab. Henryk Olszar. (PAP)
autorka: Anna Gumułka
lun/ par/