Zdecydowany protest przeciwko naruszaniu praw człowieka i dyskryminowaniu Polaków na Białorusi, a także zasady finansowania programów polonijnych przez MSZ - to główne kwestie poruszane podczas IV Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy, który w niedzielę zakończył się w Pułtusku.
Do Polski przyjechało około 300 delegatów z całego świata. Reprezentowali oni m.in.: Kongres Polonii Amerykańskiej, Kongres Polonii Kanadyjskiej, Europejską Unię Wspólnot Polonijnych, Federację Organizacji Polskich na Ukrainie, Kongres Polaków w Rosji, Konwent Organizacji Polskich w Niemczech i Centralną Reprezentację Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej BRASPOL.
Na zakończenie obrad przedstawiono przyjęte przez Zjazd uchwały i apele. W jednej z przyjętych przez aklamację uchwał wyrażono "zdecydowany protest przeciwko naruszaniu praw człowieka i dyskryminowaniu członków Związku Polaków na Białorusi".
Uczestnicy Zjazdu zaprotestowali też przeciw uchwaleniu przez Sejm Republiki Litewskiej ustawy pogarszającej możliwości nauczania języka polskiego oraz poparli działania Macierzy Szkolnej i Związku Polaków na Litwie na rzecz "odzyskania należnych im praw". Jednocześnie Zjazd wyraził ogromne uznanie nauczycielom polonijnym, duchownym oraz organizatorom szkolnictwa za ich "zaangażowanie w zachowanie języka polskiego, tożsamości narodowej i wary w polskiej diasporze na świecie".
Uczestnicy Zjazdu zaapelowali także do organów władzy państwowej, by należycie upamiętniały rocznice zbrodni wołyńskiej, dokonanej na Polakach przez UPA. "Dla zachowania prawdy historycznej należy mówić otwarcie o zbrodni ludobójstwa na Wołyniu" - podkreślono w dokumencie Zjazdu.
W dokumentach przyjętych podczas Zjazdu, jego uczestnicy podkreślili, że "z najwyższym niepokojem" przyjęli informacje o sposobie realizacji przez MSZ pomocy na rzecz Polaków za granicą. To zadanie zostało przekazane do resortu spraw zagranicznych z Senatu, który opiekował się Polonią od ponad 20 lat. Uczestnicy Zjazdu zwrócili się do sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą oraz do senackiej Komisji Spraw Emigracji o "szczególne monitorowanie działań MSZ" w zakresie realizacji przez resort pomocy na rzecz Polaków za granicą.
Delegaci zaapelowali też do parlamentu o nową ustawę repatriacyjną opartą na projekcie Obywatelskiego Komitetu "Powrót do Ojczyzny". "Uchwalenie tej ustawy stanowiłoby częściowe naprawienie krzywd doznanych przez rodaków, a także byłoby hołdem oddanym jej inicjatorowi, prezesowi Stowarzyszenia +Wspólnota Polska+ Maciejowi Płażyńskiemu, który zginął pod Smoleńskiem" - czytamy w uchwale.
Autorzy projektu ustawy proponują, by przełożyć ciężar odpowiedzialności za repatriację z samorządu na administrację rządową. Zgodnie z projektem, MSW miałoby przygotować mieszkania, do których mogliby przyjeżdżać repatrianci. Przez pierwsze 3 lata pobytu w Polsce repatriantom przysługiwałoby świadczenia pieniężne, analogiczne do tego, jakie wypłacane jest cudzoziemcom przebywającym w Polsce.
Zjazd zaapelował do władz RP i organizacji polonijnych o propagowanie i obronę pozytywnego wizerunku Polski i Polaków w świecie. Postuluje też, by MSZ zdecydowanie reagował na wszystkie przypadki deprecjonowania w światowych mediach autorytetu głowy państwa polskiego. Postulaty te to owoc prac komisji ds. obrony dobrego imienia Polski i Polaków, która działała w ramach Zjazdu.
Jego uczestnicy zaapelowali także do organów władzy państwowej, by należycie upamiętniały rocznice zbrodni wołyńskiej, dokonanej na Polakach przez UPA. "Dla zachowania prawdy historycznej należy mówić otwarcie o zbrodni ludobójstwa na Wołyniu" - podkreślono w dokumencie Zjazdu.
Zwrócono się w nim także do władz RP i polskich placówek dyplomatycznych o "lepszą współpracę z organizacjami polonijnymi broniącymi dobrego imienia Polski i Polaków". "Zjazd apeluje do władz polskich i organizacji polonijnych o podjęcie wszelkich inicjatyw w celu upamiętniania i pielęgnowania miejsc pamięci narodowych i świadectw dziedzictwa kulturowego na obczyźnie" - czytamy w stanowisku.
Wcześniej w niedzielę uczestnicy zjazdu uczestniczyli we mszy św. odprawionej w Bazylice Pułtuskiej.
Zjazd rozpoczął się w piątek w Warszawie od uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie z udziałem prezydenta Bronisława Komorowskiego, który objął nad nim honorowy patronat. Potem uczestnicy Zjazdu przenieśli się do gmachu parlamentu, gdzie spotkali się m.in. z marszałkiem Senatu Bogdanem Borusewiczem. Przedstawiciele Polonii oraz świata polityki i Kościoła rozmawiali o oświacie, duszpasterstwie, sytuacji nowej emigracji oraz o zasadach finansowania programów polonijnych.
Stanisław Karnacewicz, Grzegorz Dyjak (PAP)
gdyj/ skz/ laz/ mag/
