Dwóch Polaków zamordowanych przez Niemców za pomoc Żydom uhonoruje Instytut Pileckiego. W niedzielę w miejscowości Poręba-Kocęby koło Ostrowi Mazowieckiej zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca wydarzenia, jakie rozegrały się tam w maju 1943 r.
Uroczystość odbędzie się w ramach realizowanego przez Instytut Pileckiego przedsięwzięcia „Zawołani po imieniu”, poświęconego osobom narodowości polskiej zamordowanym za niesienie pomocy Żydom w czasie okupacji niemieckiej.
Tablica upamiętni Antoniego Prusińskiego i Piotra Leszczyńskiego, torturowanych i zastrzelonych przez Niemców wraz z nieznanym z nazwiska, ukrywającym się w pobliskim lesie Żydem w maju 1943 r.
Rzecznik prasowy Instytutu Pileckiego Grzegorz Mazurowski w komunikacie prasowym przytoczył historię obu postaci - „Antoni Prusiński i Piotr Leszczyński byli szanowanymi gospodarzami. Ich domy znajdowały się na skraju wsi, niedaleko lasu, w którym z pomocą lokalnej społeczności ukrywał się nieznany z nazwiska Żyd. 15 maja 1943 roku po godzinie czwartej rano wieś została otoczona przez siły niemieckie. Żandarmeria i gestapo rozpoczęły obławę na Żydów” - opisał.
Mazurowski wyjaśnił, że Prusiński ukrył się w zabudowaniach gospodarstwa. „Chcąc zmusić go do upuszczenia kryjówki. Niemcy bili jego żonę i podpalili dom. Pod taką presją Antoni Prusiński ujawnił się. W czasie obławy Niemcy zatrzymali także Piotra Leszczyńskiego z sąsiedniego gospodarstwa. Pochwyconych bili kijami. Gdy przyprowadzono ukrywającego się Żyda, wszyscy trzej mężczyźni zostali skatowani do nieprzytomności, a następnie dobici strzałami z pistoletu i zakopani we wspólnym grobie” - czytamy w komunikacie.
Udział w niedzielnym wydarzeniu zapowiedziała m.in. pomysłodawczyni przedsięwzięcia „Zawołani po imieniu”, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalena Gawin. Uroczystości rozpoczną się o godz. 14 uroczystą mszą świętą polową. Po jej zakończeniu nastąpi odsłonięcie tablicy upamiętniającej Piotra Leszczyńskiego i Antoniego Prusińskiego.
Instytut Pileckiego rozpoczął przedsięwzięcie „Zawołani po imieniu” w Sadownem 24 marca 2019 r. W Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów w czasie okupacji niemieckiej kamień z pamiątkową tablicą został odsłonięty przez premiera Mateusza Morawieckiego przed domem Leona, Marianny i Stefana Lubkiewiczów – rodziny piekarzy zastrzelonej przez Niemców 13 stycznia 1943 r.
Monika Zdziera
mzd/ pat/
