Tadeusz Sobolewicz - zdjęcie obozowe. Źródło: Muzeum Auschwitz
Tadeusz Sobolewicz, były więzień niemieckich obozów m.in. Auschwitz, Buchenwald i Flossenbuerg, a po wojnie aktor, zmarł w środę w Krakowie. Miał 90 lat.
„To był pełen energii, wspaniały człowiek, który z ogromnym poświęceniem przekazywał prawdę o Auschwitz poprzez swoje książki, artykuły i liczne spotkania z młodzieżą polska i niemiecką” – podkreślił jego przyjaciel i historyk z Muzeum Auschwitz Adam Cyra.
Tadeusz Sobolewicz urodził się 25 marca 1925 r. w Poznaniu. Jego prawdziwe nazwisko brzmiało Władysław Sowiźrał. Nowe przybrał podczas niemieckiej okupacji.
Był synem ppłk. Stanisława Sowiźrała, założyciela i pierwszego komendanta obwodu tarnowskiego Służby Zwycięstwu Polski-ZWZ, deportowanego do Auschwitz 20 lutego 1942 r. i zgładzonego cztery miesiące później w komorze gazowej. Jego matka Ludgarda, również aresztowana, trafiła do KL Ravensbrueck. Po wyzwoleniu 2 maja 1945 r. wróciła do Polski.
Sobolewicz przed wybuchem wojny był uczniem gimnazjum i harcerzem. Po wkroczeniu Niemców działał w ruchu oporu. Został łącznikiem dowódcy obwodu ZWZ w Tarnowie, a następnie w Częstochowie, gdzie został aresztowany 1 września 1941 r. trafił do więzienia Gestapo na Zawodziu. Stamtąd został deportowany do Auschwitz 20 listopada 1941 r. transportem z dystryktu radomskiego, a następnie przeniesiony do Buchenwaldu i Flossenbuerga. Wyzwolenia doczekał w okolicach Regensburga w maju 1945 r.
Po wojnie powrócił do Polski i podjął studia aktorskie. Występował w teatrach Śląska, Zagłębia Dąbrowskiego i Krakowa. Był też autorem wspomnień „Wytrzymałem, więc jestem” i „Mieć kogoś”.
Na emeryturze zamieszkał w Krakowie. Bardzo często spotykał się z młodzieżą polską i niemiecką. Takich spotkań odbył ponad 1,5 tys. W 2007 r. został odznaczony niemieckim Krzyżem Zasługi na Wstędze za pracę edukacyjną, którą prowadził z młodymi ludźmi, przyczyniając się do porozumienia obu narodów.
Był działaczem m.in. Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem, które grupuje przede wszystkim byłych więźniów Auschwitz, ich dzieci oraz nauczycieli. Jego celem jest przekazywanie pamięci o niemieckim obozie kolejnym pokoleniom. Prowadzi działalność historyczną i wydawniczą.
Podczas wizyty Benedykta XVI w byłym obozie Auschwitz, 28 maja 2006 r., Tadeusz Sobolewicz, był jednym z 31 byłych więźniów, którzy witali papieża przy Ścianie Straceń na dziedzińcu bloku 11. Ojciec Święty oddał tam hołd zgładzonym przez Niemców.
Zmarły spocznie na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Uroczystości pogrzebowe odbędą się 5 listopada.
(PAP)
szf/ par/
