Obchody 154. rocznicy Powstania Styczniowego w Ojcowie

154 lata temu, w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku, została wyznaczona w Królestwie Polskim na termin wybuchu zbrojnego powstania niepodległościowego. Rozpoczęło się wówczas w zaborze rosyjskim jedno z najtragiczniejszych polskich powstań narodowych. Niesprzyjająca sytuacja polityczna i słabość militarna powstańców z góry skazywały ich na klęskę. Powstanie z 1863 roku zaważyło jednak ogromnie na kształtowaniu naszej świadomości narodowej. Należy podkreślić, że Dolina Prądnika stała się widownią przygotowań do powstania 1863 roku i miała żywy udział w przebiegu walk narodowowyzwoleńczych.

Przed laty Apolinary Kurowski założył w Ojcowie obóz wojskowy, który miał stanowić zalążek przyszłej armii polskiej. Przybywali do niego liczni ochotnicy, głównie z Krakowa. W okresie swego największego rozwoju stan obozu wynosił ponad 2000 ludzi, z czego 600 uzbrojono w kosy, a jedynie 1000 dysponowało bronią palną, przeważnie myśliwską albo inną przestarzałą, pozostali nie mieli żadnej broni.

W obozie ojcowskim najlepiej uzbrojonym i umundurowanym był oddział "żuawów śmierci", założony w lutym 1863 roku przez pułkownika. Franciszka Rochebrune`a, oficera francuskiego, założyciela szkoły fechtunku w Krakowie. W jego skład wchodziła głównie młodzież akademicka i rzemieślnicza Krakowa. Powstańcy z tego obozu zagrożeni przez koncentrację wojsk carskich w rejonie Ojcowa, uderzyli 17 lutego 1863 roku na Miechów, gdzie został zupełnie rozbici. Największe straty ponieśli tam "żuawi" Rochebrune`a.

Dla upamiętnienia głównej kwatery powstańców, którą stanowił hotel "Pod Łokietkiem" – obecnie przy wejściu do tego budynku (w dzisiejszym Parku Zamkowym, dawniej Zdrojowym) została umieszczona tablica z napisem: "Dom ten dawny Hotel pod Łokietkiem w Ojcowie był główną kwaterą oddziału powstańców roku 1863 dowodzonego przez pułkownika Apolinarego Kurowskiego. Stąd wyszli w ostatni bój. W 125. rocznicę powstania styczniowego 1863-1988. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze." Nad napisem jest umieszczony wzór pieczęci ówczesnego rządu narodowego (Orzeł, Pogoń, św. Michał Archanioł i napis "Boże Zbaw Polskę").

Pięknym okolicom Ojcowa ojciec Adama Cyry - Józef Cyra poświęcił tomik wierzy, zatytułowany „Sonety Ojcowskie”, wydany w Trembowli w 1938 r., a potem dwukrotnie wznawiany po wojnie w 1992 i 2000 roku. Jeden z tych wierszy poświecił mogile bohaterów z powstania styczniowego. Tereny te często odwiedzał, mieszkając w pobliskich Przybysławicach koło Ojcowa. Poniżej przytaczam fragment jego wiersza:

„Stoję, słucham, ukląkłem skupiony do głębi,

Chrystusa twarz bolesna, niżej Orzeł Biały,

A pod nimi w mogile prochy zapłakały,

Bo ich widmo złowieszcze nawet w grobie gnębi.

Polsko, twoi synowie w pełni lat swych sile

Walcząc o Twoją wolność, z wiarą w Twą potęgę

Szli na boje straszliwe i legli w mogile.

Polsko, my rozwijamy Twego życia wstęgę,

A jeżeli idziemy na jej straży czele

Nie wpisujmy wampirów w jej istnienia księgę”.

***

21 stycznia 2017 roku autobusem z Oświęcimia na uroczystości w Ojcowie wyruszy kilkadziesiąt osób, pod przewodnictwem Jana Noworyty, prezesa oświęcimskiego Koła Przewodników Beskidzkich i Terenowych PTTK.

W tym dniu w Ojcowie odbędą się obchody 154. rocznicy wybuchu powstania styczniowego z 1863 roku. Rozpocznie je uroczysta Msza św. w intencji poległych za Ojczyznę w Kaplicy „Na Wodzie” w Ojcowie.

Potem odbędzie się patriotyczne spotkanie przy dawnym hotelu „Pod Łokietkiem”, gdzie przed tablicą upamiętniającą wybuch powstania spotkają się licznie przybyli goście oraz mieszkańcy Ojcowa i okolic, z udziałem miejscowych władz.

Okolicznościowe wykłady i prelekcje na temat powstanie styczniowego zostaną wygłoszone w sali konferencyjnej Ośrodka Edukacyjno-Dydaktycznego Ojcowskiego Parku Narodowego, które zapewne będą się cieszyć dużym zainteresowaniem słuchaczy.

W tegorocznych obchodach, które zapewne zgromadzą wiele osób, uczestniczyć będą m.in. nauczyciele, młodzież, przewodnicy i członkowie PTTK oraz ich rodziny m.in. z Oświęcimia, Olkusza, Wadowic i Krakowa. Będzie to pouczająca lekcja historii i patriotyzmu oraz dodatkowo wyjazd ten będzie interesującą wycieczką krajoznawczą dla tych, którzy po raz pierwszy przyjadą do urokliwego Ojcowa.

Na zakończenie rocznicowego spotkania uczestnicy wyjazdu z Oświęcimia wezmą udział w zapaleniu ogniska powstańczego, połączonego z pieczeniem kiełbasek i biesiadą w ojcowskiej kawiarni „Pod Nietoperzem”.

Program:

- wyjazd z Oświęcimia 21.01.2017r. /OCK/, godz. 7:00 – spacer Doliną Prądnika – Ojców,

– godz. 10:00 Kaplica „Na wodzie” w Ojcowie - msza św. w intencji poległych za Ojczyznę,

– godz. 11:15 – złożenie wiązanek kwiatów pod tablicą Powstańczą, spotkanie okolicznościowe, referaty historyczne, program artystyczny w wykonaniu młodzieży, poczęstunek, zwiedzanie Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego,

– godz. 13:30 – Ognisko powstańcze oraz biesiada w kawiarni „Pod Nietoperzem”

- Powrót ok. godz.18:00.

Cena: 38zł /członkowie PTTK/ oraz 40 zł /pozostali/.

Adam Cyra