Artykuły historyczne

100 lat temu, 23 stycznia 1919 r., wojska czechosłowackie, zrywając wcześniejsze porozumienie, zajęły polską część Śląska Cieszyńskiego, przyznanego Polsce w wyniku porozumienia z listopada 1918 r.; zapoczątkowało to walki polsko-czechosłowackie.

„Witam ich tym rozkazem, jako naszych Ojców i Kolegów” – napisał w specjalnym rozkazie z 21 stycznia 1919 r. tymczasowy naczelnik państwa Józef Piłsudski. 100 lat temu weterani walk lat 1863–1864 zostali żołnierzami odrodzonej Polski. Przez całe międzywojnie byli uznawani za największych bohaterów batalii o niepodległość.

30 lat temu, 20 stycznia 1989 r., zmarł Józef Cyrankiewicz, najdłużej sprawujący swoją funkcję premier PRL, przedwojenny socjalista, więzień Auschwitz, jedna z czołowych postaci reżimu komunistycznego; współodpowiedzialny za masakry w czerwcu 1956 i grudniu 1970 r.

100 lat temu, 18 stycznia 1919 r., powstało Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Wpisana w jego statut działalność humanitarno-charytatywna była wówczas potrzebna natychmiast. W ciągu pierwszych miesięcy istnienia organizacja miała do czynienia z dwoma powstaniami i jedną wojną.

14 stycznia 2019 r. tłumy warszawiaków zebrały się pod Pałacem Kultury, by oddać hołd zamordowanemu prezydentowi Gdańska Pawłowi Adamowiczowi. Stamtąd manifestacja udała się pod budynek „Zachęty”. Dlaczego?

100 lat temu, 16 stycznia 1919 r., stanowisko premiera rządu RP objął Ignacy Jan Paderewski. Cieszący się powszechnym szacunkiem światowej sławy pianista rozpoczynał bardzo trudną misję, której celem miało być zjednoczenie podzielonego politycznie kraju. Jej rezultaty budziły wśród polityków wiele zażartych dyskusji.

W dwudziestoleciu międzywojennym afery i skandale wybuchały co rusz, ale nie dlatego, że okres ten był pod tym względem w czymkolwiek bogatszy od innych. Wtedy po prostu bardzo rozrosły się media, z miejsca dryfując w kierunku niemal tabloidyzacji.

W okresie stanu wojennego na podstawie decyzji administracyjnej komendantów wojewódzkich Milicji Obywatelskiej internowano 9736 osób, w tym 1008 kobiet. Co najmniej 120 z nich trafiło do ośrodka odosobnienia w warszawskiej Olszynce Grochowskiej. 

75 lat temu, 9 stycznia 1944 r., powołano Radę Jedności Narodowej. Miała być organem reprezentującym wszystkie opcje polityczne w kraju, a jednocześnie odpowiedzią na powstanie komunistycznej Krajowej Rady Narodowej. Na czele RJN stanął Kazimierz Pużak.

Galopująca inflacja, bieda i globalne kryzysy gospodarcze – tak wyglądało dwudziestolecie międzywojenne nie tylko w Polsce. Byli jednak tacy, którzy w takich warunkach zbijali fortuny, które stawały się z kolei siłą napędową gospodarki całego kraju.