Artykuły historyczne

100 lat temu do Mińska wkroczyli polscy żołnierze

100 lat temu, 15 października 1920 r., do Mińska na Białorusi wkroczyli polscy żołnierze. Zajęcie miasta było ostatnim epizodem wojny z bolszewikami przed wejściem w życie zawieszenia broni oraz jedną z ostatnich prób realizacji idei federacyjnej.

„Mały Oświęcim”, czyli niemiecki obóz dla dzieci w Łodzi

Pod pretekstem potrzeby „izolacji małoletnich Polaków i wychowywania ich poprzez pracę, aby nie demoralizowali niemieckich dzieci”, w 1942 r. Niemcy stworzyli w Łodzi przy ul. Przemysłowej obóz. Nie chodziło jednak o demoralizację, lecz to, że byli Polakami. Przez Kinder-KL Litzmannstadt przeszło od 2 do ponad 3 tys. polskich dzieci. Ze względu na dużą śmiertelność miejsce to nazywano „Małym Oświęcimiem”.

100 lat temu został przeprowadzony tzw. bunt Żeligowskiego

100 lat temu, 8 października 1920 r., oddziały pod dowództwem gen. Lucjana Żeligowskiego za wiedzą Piłsudskiego rozpoczęły „bunt” mający na celu włączenie Wilna i Wileńszczyzny w granice odrodzonej Polski. Zajęcie miasta zostało z entuzjazmem przyjęte przez Polaków na Wileńszczyźnie. Władze Litwy uznały ten akt za przejaw wiarołomstwa.

„Solidarność Walcząca”. Ruch wolnościowy czerpiący z idei Polskiego Państwa Podziemnego

„Przysięgam walczyć o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą Solidarną” – głosiły słowa ułożonej przez Kornela Morawieckiego roty przysięgi składanej przez członków „Solidarności Walczącej” od listopada 1982 r. Morawiecki był twórcą ruchu stawiającego sobie cele, które większości działaczy podziemia wydawały się niemożliwe do realizacji.

100 lat temu doszło do bitwy nad Niemnem – boju przesądzającego o losach wojny z bolszewikami

100 lat temu, 20 września 1920 r., wojska polskie po raz drugi rozbiły siły gen. Michaiła Tuchaczewskiego. Gigantyczne starcie między Pińskiem a Suwałkami przesądzało losy wojny z bolszewikami. Operacja Niemeńska była ostatnim strategicznym zwycięstwem oddziałów polskich w historii.

40 lat temu zadecydowano o utworzeniu ogólnopolskiego NSZZ „Solidarność”

40 lat temu, 17 września 1980 r., zebrani w Gdańsku przedstawiciele wolnego ruchu związkowego z całej Polski zdecydowali o stworzeniu NSZZ „Solidarność”. Decyzja o powołaniu ogólnopolskiego związku zawodowego wykuwała się w toku sporów i w niepokoju o reakcję władz komunistycznych.

100 lat temu urodził się Janusz Brochwicz-Lewiński, „Gryf”

100 lat temu, 17 września 1920 r., urodził się Janusz Brochwicz-Lewiński, ps. Gryf, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, agent brytyjskiego wywiadu. Jeden z najbarwniejszych weteranów II wojny światowej. Ostatnie lata życia poświęcił działaniom na rzecz upamiętniania polskiej historii.

100 lat temu doszło do bitwy pod Dytiatynem

100 lat temu, 16 września 1920 r., pod Dytiatynem garstka polskich żołnierzy przez kilka godzin powstrzymywała kilkukrotnie większe siły wojsk bolszewickich. Jej poświęcenie uratowało pozostałe polskie oddziały przed rozbiciem i sprawiło, że bój ten nazywany jest „polskimi Termopilami”.

70-lecie protestu przeciw niszczeniu Kościoła

70 lat temu, 12 września 1950 r., kard. Adam Sapieha i prymas Stefan Wyszyński wystosowali do władz komunistycznych protest przeciw marginalizacji religii w życiu społecznym. Był to jeden z najważniejszych momentów trwającej kilka lat współpracy dwóch hierarchów polskiego Kościoła.

Powstanie Warszawskie. Na Powiślu niemieckie bomby pogrzebały setki ofiar w podziemiach kościoła

11 września 1944 r. w zbombardowanym kościele przy ul. Łazienkowskiej 14 zginęły setki powstańców i mieszkańców Powiśla. Szczątki wielu z nich mogą nadal znajdować się pod posadzką świątyni. Co roku przy wejściu do kościoła palą się znicze.