Artykuły historyczne

30 lat temu dewiza „Bóg, Honor, Ojczyzna” wróciła na sztandary Wojska Polskiego

30 lat temu, 19 lutego 1993 r., przywrócono na sztandary Wojska Polskiego ustanowioną w 1943 r. dewizę „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Była ona nawiązaniem do długich tradycji polskich formacji wojskowych, które na swoich chorągwiach odwoływały się do idei, o które walczyły.

80 lat temu Niemcy aresztowali Jana Piekałkiewicza – Delegata Rządu na Kraj

80 lat temu, 19 lutego 1943 r., niemieccy okupanci aresztowali w Warszawie Jana Piekałkiewicza, najwyższego przedstawiciela władz cywilnych RP w okupowanym kraju. Mimo tortur nie zdradził swoich współpracowników, a tym samym uratował Pion Cywilny Polskiego Państwa Podziemnego.

40 lat temu zakończył się proces podziemnego Radia „Solidarność”

40 lat temu, 17 lutego 1983 r., przed Sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego zakończył się proces Zbigniewa i Zofii Romaszewskich oraz innych osób oskarżonych o stworzenie Radia „Solidarność”. „To radio miało się upominać o krzywdy, o ich naprawienie” – mówił ich adwokat Władysław Siła-Nowicki.

100 lat temu urodził się Samuel Willenberg

100 lat temu, 16 lutego 1923 r., urodził się uczestnik buntu w Treblince i powstaniec warszawski Samuel Willenberg. „Wychował się na skrzyżowaniu kultur i tożsamości – polskiej i żydowskiej. Czuł się jednocześnie Żydem i Polakiem” – mówi PAP wolontariusz Fundacji Dobry Grunt Mateusz Środoń, który poznał go w 2004 r.

80 lat temu rozpoczął działalność „Cyrk Skalskiego”

80 lat temu, 13 lutego 1943 r., rozpoczął działalność „Cyrk Skalskiego”, jedyna polska jednostka myśliwska w Afryce Północnej. Należała do elity Polskich Sił Powietrznych i czołówki alianckiego lotnictwa. „Jej piloci pokazali wielką klasę, ducha walki i nieprzeciętne umiejętności” – powiedział PAP historyk lotnictwa dr hab. Andrzej Olejko.

70 lat temu reżim komunistyczny w PRL wydał dekret podporządkowujący Kościół państwu

70 lat temu, 9 lutego 1953 r., ogłoszono dekret Rady Państwa o obsadzaniu stanowisk kościelnych za zgodą organów państwowych. Miał on być przełomowym punktem ofensywy przeciwko Kościołowi i doprowadzić do jego pełnego podporządkowania władzom komunistycznym.

135 lat temu urodził się Franciszek Kleeberg

135 lat temu, 1 lutego 1888 r., urodził się Franciszek Kleeberg, bohaterski dowódca Grupy Operacyjnej „Polesie” walczącej z wojskami niemieckimi i sowieckimi w czasie kampanii polskiej w 1939 r. Po bitwie pod Kockiem jako ostatni polski generał złożył broń.

100 lat temu został rozstrzelany Eligiusz Niewiadomski – zabójca prezydenta Narutowicza

100 lat temu, 31 stycznia 1923 r., rozstrzelano Eligiusza Niewiadomskiego, który został skazany na karę śmierci za zastrzelenie prezydenta Narutowicza. "Radykalni narodowcy stali się wyznawcami kultu Niewiadomskiego, który prawdopodobnie działał wbrew interesowi tego obozu politycznego" – mówi PAP prof. Paweł Skibiński, historyk, zastępca dyrektora Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej.

„Jesteś księdzem, więc musisz być wrogiem” – 70 lat od procesu kurii krakowskiej

70 lat temu, 27 stycznia 1953 r., komunistyczni sędziowie wydali wyrok w procesie pokazowym duchownych kurii krakowskiej. Zapadły wyroki śmierci, dożywocia i długoletnich kar więzienia. Było to jedno z najbardziej brutalnych uderzeń w Kościół katolicki w okresie stalinowskim.

80 lat temu komendant główny AK gen. Stefan Rowecki „Grot” rozkazał utworzyć Kedyw

Rozkaz o powołaniu Kierownictwa Dywersji, tzw. Kedywu, wydał 22 stycznia 1943 r. komendant główny AK gen. Stefan Rowecki „Grot”. Dziełem Kedywu było m.in. odbicie w akcji pod Arsenałem Jana Bytnara „Rudego” i innych więźniów Pawiaka oraz zastrzelenie generała SS Franza Kutschery.