Artykuły historyczne

35 lat temu Tadeusz Mazowiecki został wybrany na pierwszego niekomunistycznego premiera po II wojnie światowej

24 sierpnia 1989 roku Sejm kontraktowy powołał na stanowisko premiera Tadeusza Mazowieckiego. Został on pierwszym niekomunistycznym szefem polskiego rządu po II wojnie światowej i pierwszym niekomunistycznym premierem w ówczesnej Europie Środkowo-Wschodniej.

85 lat temu w Moskwie dwa totalitaryzmy dokonały podziału Europy Środkowej

85 lat temu, 23 sierpnia 1939 r., przedstawiciele dwóch totalitarnych mocarstw - Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow - podpisali sowiecko-niemiecki pakt o nieagresji wraz z tajnym protokołem dodatkowym, którego konsekwencją był IV rozbiór Polski oraz podział stref wpływów w Europie Środkowej.

50 lat temu zmarł twórca Gdyni i COP wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski

22 sierpnia mija pół wieku od śmierci inżyniera, chemika, polityka, wykładowcy, publicysty i wizjonera Eugeniusza Kwiatkowskiego. Warto przywołać jego postać nie tylko ze względu na okrągłe pięć dekad upływające od jego odejścia, lecz także z powodu naturalnych analogii, które rysują się między wyzwaniami współczesnej polskiej polityki i gospodarki a działalnością i dziedzictwem Eugeniusza Kwiatkowskiego.

25 lat temu zmarł Jerzy Harasymowicz - piewca „krainy łagodności”

21 sierpnia 1999 roku zmarł Jerzy Harasymowicz, poeta opiewający „krainę łagodności”. Stworzył wzorzec pisania i myślenia o Beskidach i Bieszczadach; uwiecznił w literaturze kilku piłkarzy Cracovii. Okrzyknięto go następcą Gałczyńskiego, by na koniec umieścić w getcie zapomnienia.

80 lat temu 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka zakończyła zwycięskie walki pod Falaise

To właśnie wysiłek polskich żołnierzy pod Falaise miał na myśli gen. Bernard Law Montgomery, głównodowodzący 21 Grupy Armii Brytyjskiej, biorącej udział w operacji desantowej w Normandii, mówiąc: „Niemcy byli jakby w butelce, a polska dywizja była korkiem, którym ich w niej zamknęliśmy”.

165 lat temu urodził się Ludwik Krzywicki – pionier polskiej socjologii

165 lat temu, 21 sierpnia 1859 r. w Płocku urodził się Ludwik Krzywicki. Dziś niemal zupełnie zapomniany uczony, pionier socjologii wywarł ogromny wpływ na polską naukę ostatnich trzech dekad zaborów i międzywojnia.

104 lata temu wybuchło II Powstanie Śląskie – zryw decydujący o przyszłości Śląska

104 lat temu, w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 r., wybuchło II Powstanie Śląskie – pierwszy ze zrywów śląskich, który osiągnął swoje cele. Miało zademonstrować siłę polskiej ludności i dążenie do zjednoczenia z Polską, było też reakcją na prowadzony przez Niemców terror.

Kara śmierci dla Jacka Stronga

Ryszard Kukliński – jako Jack Strong – od 1972 r. współpracował z Amerykanami, przekazując im wiele cennych dokumentów (w tym plany Układu Warszawskiego czy sowieckiego uzbrojenia, m.in. rakiet strategicznych i czołgów T-72). Przez lata – mimo dużej intensywności tej współpracy – dopisywało mu szczęście i unikał wpadki. Jednak w końcu – w 1981 r. – pętla wokół niego zaczęła się zaciskać.

85 lat temu zmarł Wojciech Korfanty

85 lat temu, 17 sierpnia 1939 r., zmarł Wojciech Korfanty, działacz na rzecz polskości Górnego Śląska, polityk, dyktator III Powstania Śląskiego, jeden z przywódców Chrześcijańskiej Demokracji. „Zbudził i porwał nowe siły” – pisał jeden z obserwatorów jego działalności.

105. rocznica wybuchu I Powstania Śląskiego

W nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 r. wybuchło I Powstanie Śląskie. Zakończyło się po 10 dniach, nie osiągając celu. Przygotowało jednak grunt pod dwa kolejne zrywy i, w konsekwencji, przyłączenie części regionu do Polski w 1922 r.