Artykuły historyczne

40 lat temu Amerykanie ewakuowali z Polski płk. Ryszarda Kuklińskiego

40 lat temu, 7 listopada 1981 r., amerykańskie służby specjalne ewakuowały z Warszawy płk. Ryszarda Kuklińskiego. Przekazane przez niego informacje miały ogromne znaczenie dla losów zimnej wojny.

105 lat temu ogłoszono tzw. akt 5 listopada

105 lat temu, 5 listopada 1916 r., ogłoszono odezwę władców Państw Centralnych, która zapowiadała odbudowę państwa polskiego. Pełen ogólników akt 5 listopada został sceptycznie przyjęty przez polską opinię publiczną, ale stanowił jeden z przełomów w procesie odzyskiwania niepodległości.

40 lat temu doszło do spotkania Glempa, Jaruzelskiego i Wałęsy

40 lat temu, 4 listopada 1981 r., w Warszawie doszło do spotkania przewodniczącego „Solidarności” Lecha Wałęsy, I sekretarza KC PZPR gen. Wojciecha Jaruzelskiego i prymasa Józefa Glempa. Rozmowy w willi przy ul. Parkowej były elementem operacji propagandowej władz komunistycznych przygotowującej się do wprowadzenia stanu wojennego.

85 lat temu zmarł Ignacy Daszyński

85 lat temu, 31 października 1936 r., zmarł Ignacy Daszyński, marszałek Sejmu w latach 1928–1930, przywódca polskich socjalistów, zastępca prezydenta ministrów Rządu Obrony Narodowej w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Jest uważany za jednego z ojców polskiej niepodległości.

65 lat temu prymas Stefan Wyszyński powrócił z internowania

65 lat temu, 28 października 1956 r., po ponad trzech latach bezprawnego internowania przez władze komunistyczne powrócił do Warszawy prymas Stefan Wyszyński. Uwolnienie przywódcy polskiego Kościoła było jednym z ważniejszych przejawów odwilży i spełnieniem nadziei społecznych.

30 lat temu odbyły się w pełni wolne wybory parlamentarne

30 lat temu, 27 października 1991 r., odbyły się pierwsze od ponad sześciu dekad w pełni wolne wybory parlamentarne. Wyłoniony przy bardzo niskiej frekwencji Sejm był niezwykle podzielony politycznie i niezdolny do wyłonienia trwałej większości rządowej. Przetrwał zaledwie dwa lata.

65 lat temu powstał Klub Inteligencji Katolickiej

65 lat temu, 24 października 1956 r., w Warszawie powołano Ogólnopolski Klub Postępowej Inteligencji Katolickiej – zaczątek Klubów Inteligencji Katolickiej. Przez niemal cztery dekady KIK-i były oazami względnej swobody myślenia.

50 lat temu zakończył się ostatni proces członków organizacji „Ruch”

50 lat temu, 23 października 1971 r., zakończył się ostatni proces członków organizacji „Ruch”, najważniejszej formacji antykomunistycznej lat sześćdziesiątych. Tworzyli ją weterani AK oraz młode pokolenie, dorastające już w PRL, ale kierujące się wzorami Polskiego Państwa Podziemnego.

65 lat temu I sekretarzem KC PZPR został Władysław Gomułka

65 lat temu, 21 października 1956 r., I sekretarzem KC PZPR został Władysław Gomułka. Kres polskiego stalinizmu przyniósł nadzieje na złagodzenie reżimu komunistycznego i zmniejszenie zależności od ZSRS. Październik zapoczątkował „małą stabilizację” i zawiódł wiele społecznych oczekiwań.

55 lat temu Leszek Kołakowski podsumował „małą stabilizację”

55 lat temu, 21 października 1966 r., w sali 17 Instytutu Historycznego UW odbyło się spotkanie w dziesiątą rocznicę przejęcia władzy przez Władysława Gomułkę. Przemówienie Leszka Kołakowskiego przeszło do historii jako niezwykle ostre podsumowanie dorobku „małej stabilizacji”.