Artykuły historyczne

70 lat temu urodziła się Alina Pienkowska

70 lat temu, 12 stycznia 1952 r., urodziła się Alina Pienkowska, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych, działaczka „Solidarności”, współautorka 21 Postulatów, po 1989 r. senator II kadencji. Uważana jest, obok Anny Walentynowicz, za jedną z czołowych kobiet „S”.

40 lat temu władze PRL zdelegalizowały Niezależne Zrzeszenie Studentów

40 lat temu, 5 stycznia 1982 r., władze komunistyczne zdelegalizowały Niezależne Zrzeszenie Studentów. Podziemne struktury NZS stały się ośrodkiem radykalnego antykomunizmu. Działacze studenccy jednoznacznie deklarowali, że celem ich działań jest obalenie reżimu i odbudowa suwerennej Polski.

5 lat temu zmarł Janusz Brochwicz-Lewiński, ps. Gryf, żołnierz AK, powstaniec warszawski

Miłosierny Jezus wiele razy uchronił mnie od śmierci, pomógł w trudnych sytuacjach – mówił w 2012 r. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. Gryf, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, agent brytyjskiego wywiadu. Jeden z najbarwniejszych weteranów II wojny światowej zmarł 5 stycznia 2017 roku.

40 lat temu powstało pismo „Karta”

40 lat temu, 4 stycznia 1982 r., powstało pismo „Karta”. W ciągu kolejnych lat skupione wokół niego środowisko stworzyło jeden z najważniejszych w Polsce ośrodków działających na rzecz pamięci o historii XX wieku i zachowania bezcennych śladów przeszłości.

40 lat temu zakończył się strajk w kopalni „Piast”

40 lat temu, 28 grudnia 1981 r., zakończył się najdłuższy w powojennym górnictwie strajk, podjęty przez załogę kopalni węgla „Piast” po wprowadzeniu stanu wojennego. Do końca protestu pod ziemią wytrwało kilkuset górników.

80 lat temu w okupowanej Polsce wylądowała grupa działaczy komunistycznych

80 lat temu, w nocy z 27 na 28 grudnia 1941 r., w okupowanej Polsce wylądowała grupa działaczy komunistycznych z Marcelim Nowotką na czele. Ich zadaniem było tworzenie struktur Polskiej Partii Robotniczej przygotowującej się do przejęcia władzy w Polsce podporządkowanej ZSRS.

Boże Narodzenie w stanie wojennym. „Wesołych Świąt, panie generale!”

Święta Bożego Narodzenia przed czterdziestu laty obchodzono w atmosferze rządów wojskowego reżimu pod przywództwem gen. Jaruzelskiego. Dla tysięcy Polaków był to czas niepokoju o uwięzionych i internowanych bliskich. Dla setek czas żałoby po stracie najbliższych.

40 lat temu otworzono ogień do górników kopalni „Wujek”

40 lat temu, 16 grudnia 1981 r., siły bezpieczeństwa na rozkaz junty wojskowej gen. Jaruzelskiego brutalnie stłumiły strajk okupacyjny w kopalni „Wujek”. Od kul milicji zginęło dziewięciu górników. Była to jedna z największych i nie w pełni osądzonych zbrodni stanu wojennego.

Od niedowierzania po inwencję twórczą, czyli stan wojenny w kulturze

Wprowadzenie stanu wojennego dla świata kultury oznaczało zamknięcie kin, teatrów, oper i filharmonii. Nie był to jednak czas, w którym życie kulturalne w pełni się załamało – przyjęło po prostu inną formę.

80 lat temu zmarł Edward Śmigły-Rydz

80 lat temu, 2 grudnia 1941 r., w okupowanej przez Niemców Warszawie zmarł Edward Śmigły-Rydz, marszałek Polski i Naczelny Wódz w czasie kampanii obronnej w 1939 r. Był oskarżany o niedostateczne przygotowanie sił zbrojnych do wojny z Niemcami oraz liczne błędy w dowodzeniu.