Artykuły historyczne

Było i jest dla Polski oknem na świat - 90 lat lotniska Okęcie

29 kwietnia 1934 r. oddano do użytku Port Lotniczy Warszawa-Okęcie. „Dla Warszawy to miejsce pełne sentymentu i 90 lat wspaniałej, choć nie łatwej historii. Było i jest dla Polski oknem na świat” - powiedział PAP historyk lotnictwa prof. dr hab. Andrzej Olejko.

40 lat temu zmarł Karol Estreicher junior – „w Krakowie robił wszystko”

Był inicjatorem i kierownikiem Biura Rewindykacji Strat Kulturalnych przy Ministerstwie Prac Kongresowych w Londynie w czasie II wojny światowej. Dzięki niemu do kraju powróciło wiele zagrabionych przez Niemców dzieł sztuki i dóbr kultury, m.in. Ołtarz Wita Stwosza z Bazyliki Mariackiej w Krakowie czy „Dama z gronostajem” pędzla Leonarda da Vinci. 29 kwietnia 1984 r. zmarł Karol Estreicher jr, historyk sztuki, twórca i wieloletni dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kiedy strzyżesz owieczki, opowiadaj im bajeczki - 120 lat temu urodził się Jan Sztaudynger

28 kwietnia 1904 r. urodził się Jan Sztaudynger, znawca teatru lalkowego i fraszkopisarz, celnie komentujący rzeczywistość - także polityczną. "A kiedy strzyżesz owieczki, opowiadaj im bajeczki" - pisał, bynajmniej nie o podhalańskiej tradycji pasterskiej, choć w Zakopanem spędził ostatnie 15 lat życia.

125 lat temu urodził się Stanisław Lorentz – obrońca dziedzictwa narodowego

Warszawa pamięta go do dziś jako „człowieka instytucję”. Był historykiem sztuki i muzealnikiem, wieloletnim dyrektorem Muzeum Narodowego w Warszawie. W czasie II wojny światowej ocalił wiele zabytków i dóbr kultury przed rabunkiem i zniszczeniem przez niemieckiego okupanta. Po wojnie – mimo niesprzyjającej sytuacji politycznej – udało mu się doprowadzić do odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. 28 kwietnia 1899 r. urodził się Stanisław Lorentz.

Dr S. Beniuk: strzały, bójki z użyciem noży i szarże policji konnej z dobytymi szablami na przedwojennych stadionach

W każdym sezonie piłkarskim w okresie międzywojennym zdarzały się mecze, po których byli ranni widzowie, piłkarze i sędziowie. Niektórzy z nich trafiali do szpitali i to z ranami kłutymi. Bywało, że spokój na stadionach przywracały dopiero szarże policji konnej z dobytymi szablami – mówi dr Szymon Beniuk z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego.

Od sześciu członków Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali do 27 państw Unii Europejskiej

Od założonej przez sześć krajów w 1952 r. Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali do liczącej obecnie 27 członków Unii Europejskiej - kalendarium rozszerzania się i przekształcania wspólnot europejskich i UE.

Jan Benisz – żołnierz, urzędnik, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata

Jeżeli II Rzeczpospolita pozostaje dziś dla nas ważnym symbolicznym punktem odniesienia, to dlatego że tworzyli ją ludzie z krwi i kości, którzy widziani z bliska po latach mogą budzić nasz podziw i szacunek. Jednym z tysięcy, a zarazem człowiekiem bardzo wyjątkowym, był Jan Benisz.

50 lat temu w Portugalii wybuchła pokojowa rewolucja goździków

W Portugalii w czwartek obchodzone są uroczystości 50. rocznicy rewolucji goździków, w efekcie której obalony został trwający ponad 40 lat reżim konserwatywnych salazarystów. Dzięki zapoczątkowanemu w szeregach armii zamachowi stanu Portugalia weszła na drogę demokratyzacji.

„Żyjemy w epoce Różewicza” – 10 lat temu zmarł Tadeusz Różewicz

„Po wojnie nad Polską przeszła kometa poezji. Głową tej komety był Różewicz, reszta to ogon” – powiedział o nim Stanisław Grochowiak. 24 kwietnia mija 10 lat od śmierci Tadeusza Różewicza.

130 lat temu Władysław Podkowiński zniszczył swój „Szał” - wcześniej obraz wywołał skandal

24 kwietnia 1894 r. malarz Władysław Podkowiński porżnął nożem swój obraz „Szał”, który - eksponowany przez 36 dni w sali Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych - wywołał skandal. Niespełna 10 miesięcy później - 5 stycznia 1895 roku - artysta zmarł. Miał 28 lat.