Prezydent Andrzej Duda uczci we wtorek 41. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych, które doprowadziły do powstania Solidarności. Uroczystość – jak przekazał prezydencki minister Wojciech Kolarski – zostanie zorganizowana na terenie dawnej Huty Warszawa, gdzie w sierpniu 1980 r. odbył się strajk solidarnościowy.
"Dzień Solidarności i Wolności obchodzony jest 31 sierpnia dla upamiętnienia porozumień gdańskich. To moment, w którym narodziła się Solidarność - ruch, który zmienił Polskę i wpisał się w historię świata" - powiedział PAP Wojciech Kolarski, dodając, że dorobek ideowy Solidarności stał się fundamentem wolnej Polski, a rozpoznawalny na całym świecie znak-logo Solidarności stał się symbolem bliskim każdemu Polakowi.
Poinformował też, że prezydent Andrzej Duda weźmie udział we wtorek w Warszawie w uroczystości upamiętniającej 41. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych oraz strajk w Hucie Warszawa. "Prezydent każdego roku - 31 sierpnia - jest w jednym z miejsc, które wiążą się z tą wielką polską historią i tym wielkim społecznym fenomenem Solidarności, który w 1980 roku objął całą Polskę" - mówił Kolarski, przypominając, że strajk w Hucie Warszawa, który protestujący robotnicy podjęli w geście solidarności ze strajkującymi w Stoczni Gdańskiej i Stoczni Szczecińskiej, rozpoczął się 28 sierpnia 1980 r.
„Ten strajk wiąże się także z postacią ks. Jerzego Popiełuszki, który 31 sierpnia 1980 roku został skierowany do huty przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, by odprawił tam mszę dla strajkujących” – przypomniał W. Kolarski.
"Ten strajk wiąże się także z postacią ks. Jerzego Popiełuszki, który 31 sierpnia 1980 roku został skierowany do huty przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, by odprawił tam mszę dla strajkujących" - mówił Kolarski, dodając, że prezydent wraz z weteranami strajku i późniejszymi działaczami Solidarności upamiętni chwile sprzed 41 lat przy krzyżu na terenie dawnej huty, a obecnie ArcelorMittal Warszawa Sp. z o.o. Huta Warszawa.
Minister przypomniał też, że wkrótce - 5 września - przypada 40. rocznica I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność", który odbył się w dwóch turach - w dniach 5-10 września i od 26 września do 7 października 1981 r. - w Gdańsku, w Hali Sportowo-Widowiskowej "Olivia". Historycy określają zjazd jako jedyny powojenny substytut wolnego Sejmu przed początkiem transformacji ustrojowej z 1989 r., a jego dorobek ideowy jako "kwintesencję" fenomenu Solidarności.
Porozumienie Gdańskie
W poniedziałek prezydent Andrzej Duda wystosował przesłanie na obchody 41. rocznicy strajków robotniczych z sierpnia 1980 roku, które dostępne jest na stronach internetowych Kancelarii Prezydenta. "Wydarzenia sierpnia 1980 roku to jeden z przełomowych momentów w historii naszej Ojczyzny. Były wspaniałym triumfem wolności i solidarności, dwu ideałów tworzących rdzeń polskiego etosu narodowego i państwowego" - napisał prezydent.
"Niezgoda na niesprawiedliwość, niewolę, poniżenie i przemoc, trudy życia w ustroju ignorującym podstawowe ludzkie potrzeby i aspiracje, a wreszcie nadzieja, którą rok wcześniej tchnął w swoich rodaków papież Jan Paweł II – wszystko to przyczyniło się do rozwoju zdarzeń, które odmieniły Polskę i Polaków. do akcji protestacyjnych przystąpiło ponad 700 tysięcy pracowników z blisko 700 zakładów w prawie całym kraju" - podkreślił.
"Wsparli strajkujących w Gdańsku i Szczecinie, ponieważ poczuli ogromną siłę płynącą z jedności. Siłę, która przeraziła funkcjonariuszy komunistycznego reżimu i zmusiła ich do uznania robotniczych postulatów" - dodał Andrzej Duda. Przypomniał też, że uczestnicy strajków zażądali "respektowania elementarnych praw pracowniczych, większej swobody i samorządności w zarządzaniu przedsiębiorstwami, a przede wszystkim możliwości tworzenia wolnych, niezależnych od władzy związków zawodowych". "Oczekiwania te wyrażały myśl stanowiącą istotę demokracji: nic o nas bez nas" - podkreślił.
Porozumienie Szczecińskie
Porozumienia sierpniowe doprowadziły do powstania NSZZ "Solidarność" - pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej - i stały się początkiem przemian z 1989 r. - obalenia komunizmu i końca systemu jałtańskiego. Składają się na nie cztery porozumienia zawarte przez rząd PRL z komitetami strajkowymi powstałymi w 1980 roku. Zawarto je w Szczecinie (30 sierpnia 1980 r.), Gdańsku (31 sierpnia 1980 r.), Jastrzębiu-Zdroju (3 września 1980 r.) oraz Hucie Katowice (11 września 1980 r.).
Latem 1980 roku w Polsce doszło do strajków będących reakcją na podwyżki cen mięsa i wędlin, które wprowadziła rządząca wówczas ekipa Edwarda Gierka. Największy - zorganizowany przez Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża - rozpoczął się 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej. Strajkujący żądali m.in. przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz, podwyżek płac, wybudowania pomnika ofiar Grudnia 1970 r. Z czasem do strajkujących w stoczni zaczęły dołączać delegacje strajkujących zakładów pracy z innych miast. 31 sierpnia 1980 z Bramy nr 2 Lech Wałęsa ogłosił zakończenie strajku i podpisanie porozumień gdańskich.
Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ dki/
