Artur Nacht-Samborski. Źródło: Wikimedia Commons
„Akty” – 50 obrazów Artura Nacht-Samborskiego prezentuje na wystawie z okazji stulecia powstania Komitetu Paryskiego i 125. rocznicy urodzin artysty Galeria aTAK w Warszawie.
Martwa natura, akty, portrety i pejzaż to obszary, które cieszyły się szczególnym zainteresowaniem artysty; były one obecne od początku jego pracy twórczej po jej kres. „W całej swojej wybitnej twórczości Nacht-Samborski pozostał wierny kilku tematom, traktując je, jako rodzaj mediów, które pozwalają zgłębić tajniki sztuki” – charakteryzowała w 2009 r. twórczość Nacht-Samborskiego historyk sztuki Małgorzata Kitowska-Łysiak.
Nacht-Samborski, według Kitowskiej-Łysiak, był malarzem tajemniczym, trochę wciąż niedocenianym, chociaż bez wątpienia wybitnym, zasługującym na uznanie. „Jego sztuka wymyka się definicjom, nie ulega słowu, pozostaje poza zasięgiem izmów. Jest samodzielna i nie do podrobienia” – podkreślała historyk sztuki.
Na wystawie w Galerii aTAK prezentowane są akty – „które obok portretów, martwej natury, pejzaży stanowiły fundament jego malarstwa” - zaznacza Krzysztof Musiał, szef galerii.
Pośród prezentowanych prac znalazły się np. takie słynne obrazy, jak „Akt przy stole z pomarańczą" z roku 1965; dzieła jeszcze sprzed wojny: „Akt z białą draperią” z 1925 r.; „Akt z twarzą w cieniu” – z roku 1929; „Akt kobiety w kapeluszu” z 1931 r.
„Dokładnie sto lat temu, w 1923 roku w Krakowie powstał Komitet Paryski (K.P.). Była to grupa kilkunastu studentów Akademii Sztuk Pięknych, którzy postawili sobie za cel wspólny wyjazd do Paryża, aby tam, w światowej stolicy sztuki, pod kierunkiem profesora Józefa Pankiewicza, zwiedzać muzea i galerie, poznawać najnowsze trendy, rozwijać się, malować i wystawiać. W skład ugrupowania wchodzili między innymi: Jan Cybis, Zygmunt Waliszewski, Józef Czapski, Tadeusz Piotr Potworowski, Józef Jarema, Hanna Rudzka-Cybisowa, Janusz Strzałecki, no i oczywiście bohater obecnej wystawy, Artur Nacht. Galeria aTAK postanowiła upamiętnić tę ważną datę w historii polskiego malarstwa współczesnego, pokazując wiele dotąd niewystawianych prac niektórych kapistów. I tak, po prezentacji rysunków i obrazów Józefa Czapskiego z kolekcji Grzegorza Przewłockiego, obecnie otwieramy wystawę aktów Artura Nachta-Samborskiego” – przedstawił genezę obecnej wystawy w wypowiedzi dla PAP Krzysztof Musiał.
Akty Artura Nachta-Samborskiego były i pozostaną w gruncie rzeczy jego bardzo osobistym spojrzeniem na fenomen ciała kobiety, i oczywiście na nią samą – charakteryzuje tę twórczość Jerzy Wojciechowski, kurator Galerii aTAK (...) Jego nagie modelki owiewa aura tajemniczości, są obezwładnione jakimś melancholijnym dystansem do rzeczywistości. Zgasłymi, na wpół martwymi oczami wpatrują się głęboko w siebie, chłodno, niemo, beznamiętnie” - opisuje.
Artysta malował akty przez całe życie, niemal uzależnił się od tego tematu, „wpisując go trwale w idiom obrazowanego przez siebie świata – jak to ujmuje kurator galerii. Bez aktów twórczość malarza byłaby niepełna” – podkreśla.
Nacht-Samborski, malarz, pedagog, urodził się w Krakowie w 1898 r, zmarł w 1974 r. w Warszawie. Był związany ze środowiskami artystycznymi i uczelniami Sopotu, Gdańska, Krakowa, Warszawy. Artysta unikał wystaw indywidualnych; za życia nie miał żadnej. W roku 1959 jego malarstwo zaprezentowano na Biennale w Wenecji.
Pewien niewielki wybór prac artysty pokazało po śmierci malarza 1 1974 r. Muzeum Narodowe w Poznaniu; placówka ta obecnie posiada największą kolekcje jego dzieł – licząca kilkaset obiektów.
Dwie monograficzne wystawy twórczości Artura Nacht-Samborskiego miały miejsce w 1977 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie i w 1999 r. w warszawskiej Zachęcie.
„Jednym z pierwszych pokazów twórczości Artura Nacht-Samborskiego przygotowanych przez Galerię aTAK, był +Dotyk abstrakcji+ w 2007 r." – przypomniał Krzysztof Musiał. "Zaprezentowaliśmy wtedy siedemdziesiąt niemal zupełnie nieznanych prac tego artysty: obrazów, gwaszy i rysunków wkraczających formalnie w abstrakcję czy też o nią się ocierających. Dziś, po szesnastu latach, pokazujemy Nachta w najbardziej klasycznym wydaniu, pokazujemy bowiem szeroki wachlarz jego aktów” – dodał Musiał.
Odwiedzający do 29 lipca Galerię aTAK zobaczą ekspozycję pt. „Artur Nacht-Samborski.1898-1974. Akty" - pięćdziesiąt prac wybranych przez kuratora Jerzego Wojciechowskiego z depozytu w Muzeum narodowym w Poznaniu i udostępnionych przez rodzinę malarza oraz kolekcjonerów prywatnych.(PAP)
Autorka: Anna Bernat
abe/ skp/ dki/
