Most graniczny w Cieszynie. Lata międzywojenne. Fot. NAC
Cieszyn i Czeski Cieszyn otworzyły w czwartek nad brzegami granicznej rzeki Olzy Open Air Museum. To projekt, który ma ukazać „fenomen i dziedzictwo miasta podzielonego" – informuje Renata Karpińska z cieszyńskiego magistratu.
Cieszyn jest jednym z najstarszych miast w Polsce. W 1920 r. został podzielony - część na wschód od Olzy, w której znajduje się historyczne centrum miasta, przypadło Rzeczypospolitej, a tereny na zachód od rzeki - Czechosłowacji.
Renata Karpińska, która przygotowała projekt Open Air Muzeum, podkreśliła, że Cieszyn i Czeski Cieszyn stanowią jeden organizm urbanistyczny podzielony na dwie części. Symbolem tego jest rzeka Olza, która dzieli, ale też i łączy. To jedyny taki przypadek na pograniczu czesko-polskim.
Cieszyn chce przypomnieć o kursującym niegdyś w mieście tramwaju
„Olza, jako element wspólny dla obu części miasta, dzieli, ale także łączy. I choć od 2007 r. – od czasu wejścia do strefy Schengen – wiele przeszkód natury prawnej i administracyjnej zostało zniesionych, wciąż istnieją bariery mentalne, kulturowe i historyczne, wynikające z wieloletniej izolacji mieszkańców obu stron miasta” – podkreśliła kuratorka projektu.
Renata Karpińska powiedziała, że Open Air Museum „ma na celu stworzenie nowej jakości produktu turystycznego opartego na fenomenie miasta podzielonego”. „Muzeum zostało ulokowane w szczególnym miejscu – na granicy dwóch państw – co jest ewenementem chyba na skalę europejską. Ze względu na swój otwarty charakter i wyjątkowe, transgraniczne położenie, ma wartość turystyczną i edukacyjną. Powstała też nowa, atrakcyjna przestrzeń do wspólnego spędzania czasu przez mieszkańców obu części miasta oraz turystów” – podkreśliła.
Projekt Open Air Museum wieńczy trwające od 10 lat prace rewitalizacyjne na obu brzegach Olzy pod nazwą „Ogród dwóch brzegów”. „Teraz oddajemy obywatelom ostatni etap Ogrodu. W przeciwieństwie do poprzednich, które koncentrowały się na rewitalizacji parków, relaksie dla osób w różnym wieku, sporcie i budowaniu kącików dla dzieci, tym razem położyliśmy nacisk na edukację, podnoszenie świadomości mieszkańców miasta i regionu, a także na walory przyrodnicze” – powiedział wiceburmistrz Czeskiego Cieszyna Vit Slovacek.
Wystawa "Cieszyn 1918. Polski my naród, polski lud" trafiła do internetu
Projekt został zrealizowany w rejonie wzgórza zamkowego. Zwiedzanie rozpoczyna się od cieszyńskiej hali sportowej, a potem trasa prowadzi Aleją Piastowską wzdłuż Olzy, przez Most Przyjaźni i dalej przez czeskocieszyńskie nabrzeże Wolności.
„Ekspozycja muzealna po polskiej stronie tematycznie związana jest z dziedzictwem i symboliką granicznej rzeki Olzy. Na polskim brzegu znajduje się pięć city lightów, a każdy z nich ma siedem zmieniających się paneli, na których umieszczone są informacje oraz kody QR, po zeskanowaniu których uzyskuje się dostęp do rozszerzonych wersji informacji i galerii zdjęć na stronie www.openairmuseum.info” – powiedziała Karpińska.
Wzdłuż rzeki ustawione zostały też „koła czasu”, które mogą służyć jako ławki. Umieszczono na nich 28 najważniejszych dat w historii miasta, od powstania Cieszyna do jego podziału w 1920 r.
„Czeska część ekspozycji składa się z paneli informacyjnych, modelu upamiętniającego istniejący podczas II wojny światowej obóz jeniecki Stalag Teschen, a także eksponatów: symbolicznej przystani, której powstanie zainspirowała piosenka Jaromira Nohavicy, oraz kolumny, która jest rodzajem czesko-polskiego słownika. Powstał też infokiosk. Przestrzeń dopełniają artystycznie zaprojektowane domki dla ptaków” – powiedziała Karpińska.
Cały szlak liczy ok. 600 m., informacje są w językach polskim, czeskim i angielskim. Koszt inwestycji po polskiej stronie wyniósł ok. 3 mln zł. Z funduszy UE pochodziło 1,4 mln zł. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/aszw/
