Abp Ignacy Tokarczuk. Fot. PAP/D. Delmanowicz
Zmarłego pięć lat temu abp Ignacego Tokarczuka przypomni okolicznościowa konferencja, która w piątek odbędzie się Rzeszowie. Duchowny bez zgody władz PRL stworzył w diecezji przemyskiej przeszło 220 nowych parafii; wybudował ponad 430 kościołów i kaplic.
"Sejm RP rok 2018 uznał rokiem abp Ignacego Tokarczuka. Nasza inicjatywa ma przypomnieć życie i dokonania tak ważnej dla Polski i Podkarpacia postaci" – powiedziała PAP Katarzyna Gajda-Bator z oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.
Konferencję przygotowali wojewoda podkarpacki, marszałek woj. podkarpackiego oraz rzeszowski oddział IPN. "Celem przedsięwzięcia jest także podjęcie starań na rzecz upowszechnienia życiorysu, myśli i dorobku +niezłomnego biskupa+, który przewodził wiernym w ich zmaganiach z władzą komunistyczną" – zauważyła Gajda-Bator.
O pomocy, jakiej hierarcha udzielał opozycji antysystemowej w PRL, w trakcie sesji przypomni dr Mariusz Krzysztofiński z IPN w Rzeszowie. Natomiast o roli abp Tokarczuka w polskim episkopacie będzie mówił ks. prof. Józef Wołczański. Wśród prelegentów konferencji będzie m.in. też krewny duchownego Antoni Tokarczuk.
Abp Tokarczuk urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych k. Zbaraża. Studiował we Lwowie. Tam 21 czerwca 1942 r. przyjął święcenia kapłańskie. Potem był wikariuszem w Złotnikach k. Podhajec. W 1944 r. UPA wydała na niego wyrok śmierci. Dzięki ostrzeżeniu udało mu się zbiec do Lwowa. Po wojnie znalazł się w Katowicach.
W 1947 r. podjął studia na KUL, które zakończył doktoratem z filozofii. Od 1952 do 1962 r. wykładał w Warmińskim Seminarium Duchownym "Hosianum" w Olsztynie; wtedy był m.in. duszpasterzem akademickim. Od 1962 do 1965 r. pracował jako adiunkt na Wydziale Teologii KUL.
W 1965 r. otrzymał nominację na ordynariusza diecezji przemyskiej. Święceń biskupich udzielił mu 6 lutego 1966 r. w przemyskiej katedrze prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński.
W latach swej posługi biskupiej uważany był przez władze PRL za jednego z głównych wrogów ustroju. Zasłynął przede wszystkim z odważnych wystąpień, z przeciwstawiania się zakłamaniu i stanowczego piętnowania systemu oraz programu ateizacji społeczeństwa.
Mimo braku zgody władz stworzył w swojej diecezji przeszło 220 nowych parafii, wybudował ponad 430 kościołów i kaplic. Znany był m.in. ze wspierania rozmaitych inicjatyw społecznych, w tym NSZZ "Solidarność". Stawał w obronie prześladowanych z powodów ideologicznych i politycznych.
Był m.in. członkiem Rady Głównej Episkopatu Polski, członkiem Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego, ds. Budowy Kościołów, a w latach 1967-1989 - członkiem Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu PRL. Ze względu na swe bezkompromisowe działania był bezwzględnie inwigilowany i szykanowany przez władze komunistyczne i służbę bezpieczeństwa.
Papież Jan Paweł II w czasie wizyty w diecezji przemyskiej 2 czerwca 1991 r. wyniósł go do godności arcybiskupiej, a 25 marca 1992 r. ustanowił go pierwszym metropolitą nowo powstałej metropolii przemyskiej. W 1993 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł 29 grudnia 2012 r. w Przemyślu.
Jest autorem licznych artykułów i publikacji. Otrzymał też honorowe obywatelstwa wielu miast. 3 maja 2006 r. został odznaczony przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego - najwyższym odznaczeniem państwowym RP.(PAP)
Alfred Kyc
kyc/ agz/
