Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej. Fot. PAP/D. Delmanowicz
„W poszukiwaniu indiańskiej przeszłości. Polskie badania archeologiczne w Kolorado, USA” – pod takim tytułem w piątek po południu w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej w Przemyślu zostanie otwarta wystawa, na której pokazana zostanie kultura Indian Pueblo z południowo-zachodniej części Ameryki Północnej.
Jak poinformowała PAP komisarz wystawy Magdalena Krzemińska, kierownik Działu Archeologii i Przyrody w muzeum w Przemyślu, ekspozycja prezentuje kulturę Indian z Ameryki Północnej, z regionu Mesa Verde w stanie Kolorado. Kultura ta nosi nazwę Pueblo. To kultura istniejąca już bardzo długo - archeolodzy wyodrębniają ją w Ameryce około tysiąca lat przed naszą erą.
„W zasadzie potomkowie tej kultury, którzy się identyfikują ze swoimi przodkami - Indianie Pueblo - żyją do dzisiaj. To się rzadko zdarza, żeby przez tak długi okres żyła jakaś kultura” – zauważyła komisarz wystawy. Dodała, że kultura ta ewoluowała, rozwijała się, a Indianie z grup Pueblo przenosili się z miejsca na miejsce, jednak generalnie zajmowali teren czterech stanów: Utah, Kolorado, a później, około XIII wieku, przenieśli się na tereny Arizony i Nowego Meksyku.
Na ekspozycji prezentowane są wyniki badań archeologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy od 2011 roku pod kierunkiem dr. hab. Radosława Palonki, profesora UJ, prowadzą w regionie Mesa Verde w Kolorado, wspólnie z amerykańskimi partnerami, badania nad kulturą Pueblo i kulturami Indian, którzy z nimi współegzystowały.
„Pueblo to kultura rolnicza, ale byli też Indianie, którzy tworzyli społeczności bardziej łowieckie. Wystawa pokazuje ich sposób życia, religie, zwyczaje i to, co kultywują do dzisiaj” - wskazała muzealniczka.
Zwiedzający wystawę zobaczą m.in. zabytki kultury Pueblo z XII i XIII wieku, takie jak grot krzemienny do strzały czy naczynia prezentujące różne typy ceramiki zdobionej sznurem i elementami wypukłymi formowanymi paznokciem, a także malowanej w różne wzory geometryczne, czy zoomorficzne.
Krzemińska zwróciła uwagę, że zdobienia naczyń wykonywane odciskiem paznokcia na naczyniach zazwyczaj mają kształt „wgłębny”, a w przypadku ceramiki z Mesa Verde ornament jest wypukły. „Wygląda to tak, jakby elementy były nalepiane na naczynie, a następnie formowane paznokciem” – wyjaśniła.
Zwróciła uwagę, że wystawę można określić jako będącą z pogranicza archeologii i etnografii. Obok zabytków na wystawie pokazane zostały też wytwory Indian Pueblo produkowane obecnie, w tym również ceramika, a także wyroby z turkusu, naczynia z traw, wyplatane kosze, czy „laleczki” Katchina. „To przedmioty będące pośrednikami w kulturze Pueblo między żyjącymi Indianami a ich przodkami bądź duchami” – wyjaśniła komisarz wystawy.
Na ekspozycję składają się także plansze przybliżające badania archeologiczne polskich naukowców z UJ. „Prace te doprowadziły do odkrycia nieznanych wcześniej wielkich galerii ze sztuką naskalną – określoną przez czasopismo National Geographic mianem +Dzikiego Luwru+” – czytamy na stronie muzeum. Badania te pomogły również w rekonstrukcji demografii, struktury osadniczej i społeczno-kulturowej mieszkańców blisko czterdziestu osad.
„Rozpoznano także wiele elementów obrony przed napastnikami w postaci kamiennych wież służących do przekazywania sygnałów pomiędzy poszczególnymi osiedlami” – dodało muzeum.
Wernisażowi wystawy w piątkowe popołudnie będzie towarzyszyć wykład wprowadzający dr. hab. Radosława Palonki, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który od wielu lat kieruje polskim zespołem badawczym w regionie Mesa Verde w stanie Kolorado.(PAP)
api/ aszw/
