MKiDN i Powiat Ostrowiecki poprowadzą wspólnie Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim

Umowę dotyczącą prowadzenia jako wspólnej instytucji kultury Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim podpisali w poniedziałek w Warszawie wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński oraz przedstawiciele Powiatu Ostrowieckiego starosta Marzena Dębniak i wicestarosta Andrzej Jabłoński. Zgodnie z umową, budżet Muzeum w Ostrowcu Świętokrzyskim ma wynieść 3 mln zł, z czego połowę – 1,5 mln zł – będzie przekazywał Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"To jest ważny moment, moment jeszcze parę lat temu nie do wyobrażenia. W ostatnich latach stało się bardzo wiele, jeżeli chodzi o przepiękne Krzemionki Opatowskie, czyli Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim" - powiedział minister kultury.

Ocenił, że "ta instytucja to unikat światowy". "Dlatego też udało nam się wpisać Krzemionki Muzeum na Listę światowego dziedzictwa UNESCO i dlatego też polskie państwo postanowiło zaopiekować się tą instytucją w sposób szczególny, czyli współprowadzić Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim, razem z powiatem" - wyjaśnił Gliński.

Szef resortu kultury podziękował gospodarzom powiatu oraz dyrekcji i załodze Muzeum. "Dzięki temu, że ta instytucja jest prowadzona na tak dobrym poziomie, państwo polskie ze spokojnym sumieniem może wspierać ją teraz w sposób instytucjonalny" - ocenił.

Jak mówił, "ta decyzja wpisuje się także w działania ministerstwa prowadzone od 6 lat". "Polska kultura i dziedzictwo historyczne są w coraz większym stopniu objęte opieką - bezpośrednio przez polskie państwo i przez resort kultury i dziedzictwa narodowego. To są świadome decyzje dotyczące tego, że samorządy wymagają wsparcia, zasługują na to wsparcie. To jest także wyraz doskonałej współpracy pomiędzy samorządami lokalnymi, a instytucją centralną, zwłaszcza, gdy dotyczy to tak szczególnych miejsc i szczególnego dziedzictwa. Zgodnie z polską konstytucją resort centralny, minister konstytucyjny powinien także bezpośrednio sprawować pieczę nad tymi najważniejszymi instytucjami, a taką są Krzemionki Opatowskie, takim jest Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim" - wyjaśnił minister kultury.

"Dzisiaj dla powiatu ostrowieckiego jest bardzo szczęśliwy dzień. Trzyletnie starania zostały zwieńczone sukcesem. Muszę podziękować bardzo wicepremierowi Glińskiemu za przychylność, za pomoc. Dziękuję również wszystkim parlamentarzystom i tym wszystkim, którzy lobbowali, aby ministerstwo było współprowadzącym Muzeum" - powiedziała starosta powiatu ostrowieckiego Marzena Dębniak.

Oceniła, że współprowadzenie Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim przez MKiDN "zapewnia rozwój Krzemionek". "My, jako powiat, byśmy je utrzymali oczywiście, ale nie na takim poziomie. UNESCO też ma określone wymagania. W tej chwili Muzeum będzie mieć środki na prowadzenie rac badawczych, na rozwój" - wskazała.

Andrzej Przychodni, dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, powiedział, że to "historyczna chwila, gdyż ta historia zatoczyła koło w przypadku samego obiektu w Krzemionkach". "Pierwsze starania, które czyniono jeszcze w okresie międzywojennym, aby zapewnić właściwą ochronę konserwatorską temu terenowi były również dziełem ówczesnego Ministerstwa Kultury. To spowodowało, że ten zabytek, obecnie wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, stał się właściwie chroniony. Dzisiaj doznajemy powtórnie opieki ministerstwa, za którą szczególnie dziękujemy, zwłaszcza, że przyszły rok, rok 2022, jest jednocześnie rokiem 100-lecia odkrycia Krzemionek przez Jana Samsonowicza. Liczymy na to, że te zbliżające się obchody, dzięki również wsparciu MKiDN, będą godne" - zaznaczył dyrektor Muzeum.

Zgodnie z podpisaną umową od 1 stycznia 2022 roku MKiDN i Powiat Ostrowiecki będą wspólnie prowadzić Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim.

W dokumencie podkreślono przede wszystkim znaczenie Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim dla dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Muzeum sprawuje opiekę nad Krzemionkowskim Regionem Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego, który 6 lipca 2019 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim jest samorządową instytucją kultury i kontynuatorem działalności utworzonego 25 września 1970 r. Muzeum Regionalnego. Od 1979 r. pod stałą opieką MHA znajduje się zespół kopalń neolitycznych. Obiekt archeologiczny zarządzeniem Prezydenta RP z 8 września 1994 r. został uznany za Pomnik Historii "Krzemionki – kopalnie krzemienia z epoki neolitu". Rok później Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, ze względu na występujące na tym obszarze cenne walory przyrodnicze, ustanowił go rezerwatem przyrody pod nazwą "Krzemionki Opatowskie". W efekcie ochroną objęto środowisko naturalne wraz z terenem neolitycznych kopalń krzemienia pasiastego, które jest jednym z największych w Europie pod względem wielkości pola górniczego.

W 2001 r. decyzją ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego Muzeum Historyczno-Archeologiczne zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. W pierwszej dekadzie XXI w. MHA skupiło swoje działania na pracach archeologiczno-konserwatorskich w prahistorycznych wyrobiskach kopalń organizując jednocześnie działalność muzealną. Udostępniona została m.in. "Podziemna trasa turystyczna w neolitycznych kopalniach krzemienia pasiastego". Projekt ten został doceniony i uhonorowany III nagrodą w Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku "Sybilla 2004". Placówka rozpoczęła też starania o wpis Krzemionek na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Krzemionkowski Region Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego znalazł się na tej liście w lipcu 2019 r.

Ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego oraz Powiat Ostrowiecki współdziałały już przy inwestycji pn. "Zwiększenie dostępności do Muzeum Historyczno-Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki oraz Pałacu Wielopolskich" w ramach VIII osi Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Jej całkowity koszt wyniósł prawie 15 mln zł. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ pat/