Tablica informująca o przyznaniu Znaku Dziedzictwa Europejskiego Konstytucji 3 Maja została w środę odsłonięta na gmachu stołecznego Archiwum Głównego Akt Dawnych, gdzie oryginał dokumentu jest przechowywany.
"Przyznanie Znaku Dziedzictwa Europejskiego Konstytucji 3 Maja to kolejny dowód na to, że polskie dziedzictwo historyczne i kulturalne, nasze tradycje ustrojowe i narodowe posiadają znaczenie bardzo istotne dla kontynentu" - mówił naczelny dyrektor Archiwów Państwowych Władysław Stępniak.
Zauważył, że Konstytucja już w momencie przyjęcia robiła ogromne wrażenie i szybko stała się symbolem narodowym. "Wokół niej grupować zaczęli się Polacy, w oparciu o ten dokument budowali nadzieję na odzyskanie niepodległości. Przeciwstawiali się zmasowanej propagandzie krajów zaborczych, które usprawiedliwiały rozbiory faktem, iż Polacy na samodzielność i byt państwowy nie są w stanie się wybić, nie potrafią sami sobą rządzić. Ten dokument zadawał kłam takiej propagandzie" - powiedział Stępniak.
Jak zaznaczył, wpisanie Konstytucji - pierwszej w Europie i drugiej na świecie - na Listę Dziedzictwa Europejskiego daje ogromną możliwość oddziaływania na wyobrażenia Europejczyków o naszym kraju i jego historii.
"Przyznanie Znaku Dziedzictwa Europejskiego Konstytucji 3 Maja to kolejny dowód na to, że polskie dziedzictwo historyczne i kulturalne, nasze tradycje ustrojowe i narodowe posiadają znaczenie bardzo istotne dla kontynentu" - mówił naczelny dyrektor Archiwów Państwowych Władysław Stępniak.
"To wielka szansa dla nas Polaków, by podnieść prestiż i autorytet naszego kraju, naszego narodu i jego dorobku w oczach innych. Ważne jest też popularyzowanie wiedzy o naszej historii, ponieważ instytucje uhonorowane Znakiem Dziedzictwa Europejskiego zobowiązane są do szeregu działań popularyzacyjnych - publikacji, wystaw, konferencji w skali europejskiej. Cieszę się, że liczni spacerowicze będą mogli dzięki tej tablicy dowiedzieć się o wyróżnianiu przyznanym Konstytucji" - podkreślił dyrektor.
Znak Dziedzictwa Europejskiego ma wzmocnić u obywateli europejskich, w szczególności u młodych ludzi, poczucie przynależności do Unii Europejskiej. Ma służyć podkreślaniu symbolicznej wartości obiektów, które odegrały znaczącą rolę w historii i kulturze Europy. Ceremonia przyznania Znaku Konstytucji 3 Maja miała miejsce w kwietniu w Brukseli.
Konstytucja 3 Maja z 1791 r. to pierwsza w Europie, a druga na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych) spisana ustawa zasadnicza. Była zwieńczeniem reform Rzeczpospolitej podjętych w okresie obrad Sejmu Czteroletniego (1788-1792). W miejsce wolnej elekcji wprowadzała w Polsce ustrój dziedzicznej monarchii konstytucyjnej. Religii katolickiej przyznawała pozycję uprzywilejowaną, zapewniając tolerancję dla innych wyznań. Przyjęła trójpodział władzy na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Pracami nad wyłonieniem zabytków, które mogą być wyróżnione Znakiem Dziedzictwa Europejskiego zajmuje się Komisja Europejska. W grudniu ub.r. europejski panel ekspertów - międzynarodowe gremium powołane przez Parlament Europejski, Radę Unii Europejskiej, Komisję Europejską i Komitet Regionów - opublikował raport zawierający rekomendacje odnośnie do obiektów, które powinny otrzymać Znak Dziedzictwa Europejskiego.
Warunki i procedury selekcji krajowej obiektów do Znaku Dziedzictwa Europejskiego ustala komitet, który jeszcze w 2012 r. powołał ówczesny minister kultury Bogdan Zdrojewski (obecnie europoseł PO). Komitet rekomenduje kandydatury do przyznania Znaku i odpowiada za monitoring obiektów uhonorowanych Znakiem. W tegorocznym naborze 18 państw Unii uprawnionych do składania propozycji przekazało do Komisji Europejskiej ogółem 36 kandydatur, spośród których Znak otrzymało 16 kandydatur. (PAP)
akn/ agz/
