Brama Lubomirskich na Jasnej Górze. Lata 1900-1928. Źródło: CBN Polona
Najwięcej pieszych pielgrzymek na Jasną Górę odbywa się w sierpniu. Tylko w tym miesiącu co roku zmierza tam ponad 40 pielgrzymek pieszych. Wędruje w nich ponad 250 tys. osób. Pątnicy przemierzają łącznie ponad 15 tys. kilometrów szlaków przecinających całą Polskę.
W Polsce poza Jasną Górą jest 95 ośrodków pielgrzymkowych, m.in. Piekary Śląskie, Kalwaria Zebrzydowska, Święta Lipka, Góra św. Anny, Kalwaria Pacławska, Licheń, Kodeń, Gietrzwałd, Wambierzyce, ale one odbywają się w innym czasie i nie są tak liczne.
W sierpniu z wielu miast na Jasną Górę ruszają piesze pielgrzymki. Do Częstochowy docierają na obchodzone 15 sierpnia uroczystości święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zwane też świętem Matki Bożej Zielnej – tego dnia odbywa się święcenie kwiatów i ziół.
Sekretarz generalny episkopatu zachęca do udziału w pieszych pielgrzymkach
Najstarsza pielgrzymka do Częstochowy, udokumentowana w kronikach, wyruszyła we wrześniu 1626 r. z Gliwic. Była wyrazem wdzięczności za uratowanie miasta przed wojskami duńskimi podczas wojny trzydziestoletniej. Według miejskich legend Maryja rozpostarła wtedy swój płaszcz nad miastem, chroniąc je i zmuszając wrogów do ucieczki.
Po cudownym ocaleniu 80 mieszczan wyruszyło z pielgrzymką do Częstochowy, gdzie 29 września 1626 r. umieścili sztandar z wizerunkiem Maryi. Mieszkańcy Gliwic złożyli w kościele parafialnym ślubowanie, że co roku będą odbywać pielgrzymkę. Jak podają miejskie kroniki, "Matce Bożej to ślubowanie było miłe, a dla mieszczan zbawienne".
Druga była piesza pielgrzymka z Kalisza. Pierwszy raz ruszyła w 1637 r. To jedyna piesza pielgrzymka w Polsce, podczas której pątnicy drogę w obie strony pokonują pieszo. Trwa od 10 do 19 sierpnia. Pielgrzymi idą w sumie 300 km. Trzecia to pielgrzymka piesza z Łowicza (od 1656 r.).
Warszawska Pielgrzymka Piesza na Jasną Górę, która pierwszy raz wyruszyła 6 sierpnia 1711 r., była wypełnieniem ślubowania złożonego w imieniu mieszkańców stolicy przez członków Bractwa Pana Jezusa Pięciorańskiego za uwolnienie miasta od szalejącej zarazy.
Najstarsza pielgrzymka do Częstochowy, udokumentowana w kronikach, wyruszyła we wrześniu 1626 r. z Gliwic. Była wyrazem wdzięczności za uratowanie miasta przed wojskami duńskimi podczas wojny trzydziestoletniej. Według miejskich legend Maryja rozpostarła wtedy swój płaszcz nad miastem, chroniąc je i zmuszając wrogów do ucieczki.
Trasa pielgrzymki liczy 248 km, wędrówka trwa dziewięć dni i kończy się 14 sierpnia. Na szlaku pątnicy odwiedzają m.in. sanktuarium Matki Bożej Świętorodzinnej w Studziannej, sanktuarium Pana Jezusa Ukrzyżowanego w Paradyżu i sanktuarium św. Anny Samotrzeciej w miejscowości Święta Anna.
Od kilkudziesięciu lat warszawska pielgrzymka ma charakter międzynarodowy, a idą w niej osoby z całej Europy; do Częstochowy wędrują też pielgrzymi nawet z Indii. Ostatnio wśród pątników są również Rosjanie, Litwini, Białorusini, Ukraińcy i Łotysze.
Tegoroczna 308. Warszawska Pielgrzymka Piesza wyruszy 6 sierpnia pod hasłem "Jasnogórska Matka Życia" i będzie się odbywać w intencji beatyfikacji Sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego, który przez wiele lat błogosławił pielgrzymom w czasie wyjścia i witał w progach Jasnej Góry. W trudnych latach 60. z uznaniem zwrócił się na Jasnej Górze do Pątników: "Na pielgrzymach nigdy się nie zwiodłem". W swoim nauczaniu Prymas Tysiąclecia w odniesieniu do Matki Bożej używał tytułu "Matka Życia".
Rzecznik KEP: Polacy mają pielgrzymowanie w genach
W sierpniu na Jasną Górę pielgrzymuje też od 1981 r. młodzież akademicka i ze szkół średnich archidiecezji warszawskiej. Pielgrzymuje ona szlakiem zapomnianych sanktuariów maryjnych, m.in. Matki Boskiej Niepokalanej Wszechpośredniczki Łask, Matki Bożej Jazłowieckiej w Szymanowie, Matki Bożej Świętorodzinnej w Miedniewicach, sanktuarium św. Anny w Smardzewicach, sanktuarium Matki Bożej Gidelskiej, Matki Bożej Mstowskiej Miłosierdzia i sanktuarium św. Ojca Pio na Przeprośnej Górce.
Ponadto w sierpniu na Jasną Górę udają się: Piesza Pielgrzymka Niepełnosprawnych, organizowana przez Katolickie Stowarzyszenie Niepełnosprawnych Archidiecezji Warszawskiej, Piesza Pielgrzymka Rodzin "Totus Tuus" oraz Praska Pielgrzymka Piesza.
Pielgrzymki na Jasną Górę odbywają się również w innym czasie, jednak nie są to już pielgrzymki piesze. Zazwyczaj są organizowane przez konkretne grupy zawodowe i środowiskowe – są pielgrzymki ludzi pracy, pielęgniarek, parlamentarzystów i żeglarzy.
W Kościele pielgrzymowano od II w. do miejsc świętych w Palestynie (Jerozolima), a od III w. do grobów apostołów męczenników (Rzym) i miejsc przechowywania relikwii. Od późnego średniowiecza pielgrzymki stały się praktyką masową, podejmowaną indywidualnie lub grupowo. Szczególnie popularnym miejscem było i jest Santiago de Compostela w Hiszpanii. (PAP)
Autor: Stanisław Karnacewicz
skz/ joz/
