Tablicę upamiętniającą ofiary Tragedii Górnośląskiej oraz zbrodni komunistycznych okresu PRL odsłonięto w piątek w centrum Chorzowa.
Na tablicy umieszczonej na murze przy wejściu na cmentarz parafii św. Jadwigi Śląskiej przy ul. Drzymały widnieje napis: „Pamięci ofiar Tragedii Górnośląskiej 1945 r. oraz zbrodni komunistycznych z lat 1945 – 1989. Mieszkańcy Chorzowa, 25 sierpnia 2023 r.”.
To już kolejna inicjatywa dotycząca upamiętnienia Tragedii Górnośląskiej w regionie. M.in. w listopadzie ub. roku przed dawną obozową bramą nazistowskiego, a potem komunistycznego obozu Zgoda w Świętochłowicach odsłonięto makietę obozu, a w 2015 r. w dawnym dworcu kolejowym w Radzionkowie otwarto Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 r.
Wydarzenia, określane jako Tragedia Górnośląska, rozpoczęły się wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej pod koniec stycznia 1945 r. Była to fala sowieckich i komunistycznych represji w latach 1945-48, które pochłonęły tysiące ofiar, deportacja tysięcy mieszkańców regionu na roboty przymusowe do Związku Sowieckiego i wiążące się z tym dramaty wielu rodzin.
Upamiętnienie tych wydarzeń i ich ofiar koncentruje się wokół przypadającego w tym roku 29 stycznia Dnia Pamięci o Tragedii Górnośląskiej 1945 r. Dzień ten obchodzony jest w ostatnią niedzielę stycznia w woj. śląskim i opolskim. Uchwały w tej sprawie przyjęły Sejmik Województwa Śląskiego w 2011 r., a Sejmik Województwa Opolskiego – w 2012 r.
Publiczne obchody i uroczystości Dnia Pamięci przygotowują w ostatnich latach regionalne organizacje.
Przed tegoroczną rocznicą oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach przypomniał o szeregu swoich inicjatyw związanych z upowszechnieniem wiedzy, m.in. w 2020 r. ukazało się drugie wydanie, rozszerzone i zaktualizowane, teki edukacyjnej „Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku”.
W 2021 r. IPN wydał „Księgę aresztowanych, internowanych i deportowanych z Górnego Śląska do ZSRR w 1945 roku” autorstwa dr. Dariusza Węgrzyna. Przygotowywana przez ponad 10 lat publikacja zawiera 46,2 tys. biogramów mieszkańców Górnego Śląska internowanych, aresztowanych i deportowanych do pracy przymusowej w ZSRS w 1945 r.
W 2022 r. ukazała się infografika „Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku”. To kolejny materiał edukacyjny poświęcony temu zagadnieniu przygotowany w Oddziałowym Biurze Edukacji Narodowej w Katowicach. Jej centralnym elementem graficznym jest mapa wskazująca usytuowanie woj. śląskiego oraz głównych miejsc deportacji Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ pat/