Wkrótce rozpocznie się ostatni etap prac konserwatorskich związanych z kompleksowym odnowieniem wnętrza bazyliki franciszkanów w Krakowie. Ojcowie franciszkanie ogłosili właśnie konkurs na wyłonienie wykonawcy tych robót. Potrwają one do jesieni 2025 r.
Ogłoszenie o konkursie organizowanym przez Klasztor Franciszkanów zostało opublikowane na stronie internetowej Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK), który od wielu lat wspiera finansowo zakonników w odnowie tego gotyckiego kościoła, jednego z czołowych zabytków krakowskiej architektury.
Jak poinformował SKOZK, zaplanowane prace konserwatorskie zakończą wieloletnią kompleksową odnowę wnętrza bazyliki. W ramach tych prac specjaliści zajmą się nawą główną świątyni wraz z historycznym wystrojem jej wnętrza, w tym dekoracją malarską Tadeusza Popiela, ołtarzami, konfesjonałami i epitafiami.
Zgodnie z planami prace będą podzielone na trzy etapy, z których pierwszy ma się zakończyć z końcem października tego roku, drugi – do końca października 2024 r. i trzeci – do końca października 2025 r. Konserwacja zostanie sfinansowana ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Krakowa, którymi rozporządza SKOZK, a także środków Gminy Miejskiej Kraków.
Prace konserwatorskie w bazylice franciszkanów trwają od szeregu lat. Poprzedni trzyletni etap prac zakończył się jesienią zeszłego roku – jego koszt wyniósł ponad 3,5 mln zł.
Większa część wnętrza bazyliki franciszkanów w Krakowie została już odnowiona. Remont objął prezbiterium, transept i część nawy głównej z wyposażeniem. Nowy blask zyskały m.in. obrazy, bogato rzeźbione ławy i polichromie autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. Wcześniej odnowiono witraże projektu Wyspiańskiego, w tym słynny „Bóg Ojciec”.
Franciszkanie szacują, że dzięki tym robotom odnowione jest już 60 procent wnętrza świątyni. Pozostała część zyska nowy blask dzięki remontowi zaplanowanemu na najbliższe trzy lata.
Kościół św. Franciszka z Asyżu w Krakowie powstał w pierwszej połowie XIII wieku jako budowla gotycka. Zmiany wyglądu świątyni, jej kształtu i wystroju, wynikały z kilku wielkich pożarów, które ją dotknęły. Pożar w 1462 roku spowodował zawalenie się wieży na skrzyżowaniu naw. Pożar kościoła i części klasztoru w czasie potopu szwedzkiego (1655) spowodował odbudowę wyposażenia wnętrza już w stylu barokowym. Wielki pożar Krakowa w 1850 roku przyniósł świątyni ogromne straty. Odbudowa, która przeciągnęła się na początek XX wieku, spowodowała zmiany stylistyczne. Dzięki temu jednak możemy podziwiać wspaniałą polichromię i witraże Stanisława Wyspiańskiego.
Mimo tych zmian, kościół w swoim wyglądzie zewnętrznym może być uważany za gotycki. Wnętrze jest w dużej mierze neogotyckie. Krużganki zachowały gotycki charakter, ale pomieszczenia sąsiadujące zmieniono (np. barokowa kaplica Włoska).
Dzieła Wyspiańskiego są obecnie wizytówką krakowskiej świątyni. W przedniej części prezbiterium bazyliki znajdują się malowidła figuratywne. W tylnej części prezbiterium Wyspiański namalował galerię 16 polskich orłów piastowskich, co w czasach zaborów miało szczególne znaczenie. Stworzył też szafirowe sklepienie, pokryte setkami złotych gwiazd. Ściany prezbiterium, transeptu i początek nawy głównej artysta pokrył dekoracją w pastelowych kolorach z motywami kwiatowymi. Motywy roślinne ułożone pasami zostały oddzielone taśmami o rysunku geometrycznym.
Witraże Wyspiańskiego znajdują się oknach prezbiterium, gdzie otaczają ołtarz główny, a najwspanialszy z witraży - ekspresjonistyczny „Bóg Ojciec wydobywający świat z chaosu” umieszczono w zachodnim oknie, nad chórem muzycznym.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ mok/
