„Źródła” – nowa odsłona Galerii Sztuki Starożytnej. Źródło: Muzeum Narodowe w Krakowie
Kolekcję sztuki starożytnej obejmującą ponad 1 tys. różnych obiektów pochodzących z Grecji, Italii, Egiptu i Bliskiego Wschodu można oglądać w krakowskim Arsenale znajdującym się w ciągu murów miejskich nieopodal Bramy Floriańskiej.
Trzon nowej galerii stałej Muzeum Narodowego stanowią zabytki z kolekcji księcia Władysława Czartoryskiego, pozyskane w drugiej połowie XIX wieku na aukcjach w Paryżu, od włoskich antykwariuszy i pośredników w Egipcie. Jej uzupełnieniem są obiekty ze zbiorów MNK oraz kolekcja Artura Potockiego, m.in. rzeźby i płaskorzeźby rzymskie zakupione do pałacu w Krzeszowicach, a w czasie drugiej wojny światowej przekazane jako depozyt do Muzeum Książąt Czartoryskich.
"Najbardziej intrygującym obiektem w zespole zabytków egipskich jest sarkofag z mumią Tachenemti, który przyjechał do Krakowa w 1884 roku. Szczątki zostały poddane badaniom radiologicznym i tomografii komputerowej w latach 90. XX wieku. Wiemy, że w sarkofagu spoczywa młoda, ok. 20-letnia kobieta. Nie wiadomo, dlaczego zmarła, nie jest to pochówek bogaty – wśród bandaży znajduje się tylko jeden amulet" – mówiła kurator wystawy Dorota Gorzelany-Nowak.
Do zespołu zabytków egipskich należą także mumie zwierząt: m.in. kota i pustułki. Zwiedzający galerię zobaczą m.in. cenne wyroby kultury etruskiej: lustra z brązu z reliefem wypukłym, biżuterię kobiecą, głowy wotywne, które rzemieślnicy składali w darze, by zapewnić sobie opiekę Bogów oraz urny. Są też naczynia z południowej Italii, których brzegi i uchwyty są dekorowane figurkami - przeznaczone były na prochy. W strefie zabytków rzymskich wyeksponowano m.in. szklane naczynia, fragmenty rzeźby, w tym portret starszego mężczyzny - którego rysy zdradzają, że doznał paraliżu - oraz fragmenty sarkofagów, które były zdobione m.in. scenami batalistycznymi.
Zabytki sztuki greckiej podzielone są chronologicznie. Wśród nich jest zespół waz czarnofigurowych i czerwonofigurowych. Wyjątkowym naczyniem, bo znamy z imienia jego autora, jest służący do picia wina kyliks, który został ozdobiony przez malarza Onesimosa.
Według kurator Doroty Gorzelany-Nowak atutem obiektów znajdujących się w galerii jest ich różnorodność. „Każdy znajdzie coś interesującego dla siebie" – podkreśliła.
Nazwa galerii "Źródła" to nawiązanie do znaczenia starożytności w dziejach cywilizacji europejskiej.
Jak mówił dyrektor Muzeum Narodowego ds. programowych Rafał Quirini–Popławski to pierwsza z pięciu galerii stałych, których otwarcie zostało zaplanowane w tym roku. We wrześniu w gmachu głównym zwiedzającym udostępniona zostanie Galeria Sztuki Polskiej XX i XXI wieku, w listopadzie Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w budynku dawnego Europeum, a w grudniu dwie galerie poświęcone architekturze i designowi w Kamienicy Szołayskich.
"W 2023 roku, mam nadzieję, będziemy mogli zaprezentować nową odsłonę galerii stałej w Klasztorku czyli w budynku między Arsenałem a Pałacem Książąt Czartoryskich oraz na parterze tego budynku przeniesioną z gmachu głównego Galerię Broni i Barwy" – zapowiedział Quirini-Popławski.
Ekspozycja w Arsenale została powiększona o przestrzeń w dwóch basztach Stolarskiej i Ciesielskiej, w pierwszej powstał gabinet numizmatów, w drugiej - gabinet archeologii pradziejowej.
Remont Arsenału rozpoczął się w 2014 roku od wymiany pokrycia dachu na basztach Stolarskiej i Ciesielskiej i prac konserwatorskich przy elewacji zewnętrznej. W latach 2018-20 trwał kompleksowy remont wnętrz wraz z przebudową dachu. Odtworzony został czterospadowy dach według projektu architekta księcia Władysława Czartoryskiego - Maurycego Ouradou, dzięki czemu o jedną trzecią powiększona została przestrzeń użytkowa budynku.
"Po modernizacji Arsenał jest dostępny dla osób niepełnosprawnych" - podkreśla koordynator projektu Mariola Kulczyńska z Muzeum Narodowego.
Remont budynku i jego wyposażenie, m. in. w nowoczesny system przeciwpożarowy, ochrony zbiorów, wentylację i klimatyzację oraz gabloty i meble kosztował ok. 18 mln zł. Pieniądze pochodziły z dotacji SKOZK z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa oraz z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.(PAP)
autor: Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ pat/
