"Narodowy dzień pamięci żołnierzy wyklętych 2017"
Z okazji obchodzonego 1 marca Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych Instytut Pamięci Narodowej przygotował wiele imprez w całym kraju. Celem przedsięwzięć jest uczczenie pamięci o podziemiu niepodległościowym z lat 1944–1963 oraz popularyzacja wiedzy na temat ich wysiłku w walce z sowietyzacją Polski.
W organizację obchodów święta Żołnierzy Wyklętych zaangażowały się zarówno centrala IPN, jak i wszystkie oddziały i delegatury Instytutu. Centralne obchody święta, zaplanowane na 1 marca na terenie całej Polski, poprzedzą imprezy towarzyszące, m.in. biegi ku czci polskich bohaterów, pokazy wystaw, filmów, warsztaty i gry edukacyjne, a także możliwość sprawdzenia sił w pierwszym w Polsce pokoju zagadek, poświęconym żołnierzom podziemia antykomunistycznego po II wojnie światowej. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny (w niektórych przypadkach wymagana jest wcześniejsza rezerwacja).
Wybrane przedsięwzięcia przygotowane przez IPN:
Centrala IPN
Monodram „Inka” (reż. Milena Tejkowska) w wykonaniu Jagody Rall. Zaproszenia do zdobycia na stronie facebook.com/edu.ipn (od 20 lutego) – 28 lutego, godz. 19.00, Teatr Kamienica
Spotkanie z cyklu „Żołnierze Wyklęci i zapomniani bohaterowie” – pokaz filmu Tadeusza Pawlickiego „My, Ogniowe dzieci” o Józefie Kurasiu ps. „Ogień”, jednym z najbardziej znienawidzonych przez komunistów dowódców podziemia niepodległościowego. Komentarz historyczny wygłosi dr Tomasz Łabuszewski (Oddział IPN w Warszawie) – 2 marca, godz. 17.30, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”
Prezentacja komiksu Witolda Tkaczyka i Jacka Michalskiego „Oto jest głowa Franczaka” (wyd. Zin Zin Press) o Józefie Franczaku ps. „Lalek”, ostatnim żołnierzu podziemia niepodległościowego, zamordowanym w 1963 r. Komiks jest fabularyzowaną wersją wydarzeń, opierającą się na najnowszych badaniach i najistotniejszych wątkach autentycznej historii – 3 marca, godz. 17.30, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”
W ramach cyklu „Łączka i inne miejsca poszukiwań” spotkanie z Andrzejem Ciskiem z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Jak wygląda początek poszukiwań? Co można wyczytać z dokumentów archiwalnych? Ile godzin trzeba spędzić w archiwum, zanim rozpoczną się prace archeologiczne? Warsztaty będą okazją do poznania tajników pracy archiwisty, najciekawszych źródeł historycznych i zdobycia informacji o działaniu komunistycznego aparatu represji. Spotkanie poprowadzi red. Marcin Wikło – 6 marca, godz. 18.00, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”
Pokaz filmu dokumentalnego IPN „Zapora” i spotkanie z Konradem Starczewskim, reżyserem. „Zapora” to film o jednym z najbardziej niezłomnych dowódców podziemia niepodległościowego, cichociemnym – mjr. Hieronimie Dekutowskim, który podobnie jak inni Żołnierze Wyklęci skazany został przez komunistów na wieczną niepamięć. Powrócił jako bohater – 7 marca, godz. 17.30, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”
Spacer edukacyjny po Warszawie śladami miejsc zbrodni komunistycznych. Informacje i zapisy: michalina.zelazny@ipn.gov.pl – 7 marca, godz. 17.00
Wykład prof. Krzysztofa Szwagrzyka o programie badawczym IPN „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego 1944–1956” – 16 marca, godz. 13.00, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”
Zapraszamy do pierwszego Pokoju Zagadek IPN pod nazwą „Żołnierze Wyklęci”. Pokój zagadek łączy wykorzystanie artefaktów z szeregiem nowoczesnych technologii i elementów gier komputerowych. W scenografii wykorzystaliśmy m.in. oryginalne drzwi do celi z więzienia w Pułtusku, rozbitego 25 listopada 1946 r. przez oddział Stanisława Łaneckiego «Przelotnego»”. Wszystkie zadania wymagają zdobycia konkretnej wiedzy na temat Żołnierzy Wyklętych, a tę zdobywa się, badając pomieszczenia pokoju zagadek i wykonując kolejne zadania. Jednorazowo w grze może uczestniczyć maksymalnie 5 osób – od 15 lutego, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”. Wstęp bezpłatny, po wcześniejszej rezerwacji terminu. Zapisy na miejscu lub telefonicznie pod numerem: 22 576 30 04. Godziny rozpoczęcia gry: od poniedziałku do piątku – 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:00; sobota - 10:00, 12:00.
Oddział IPN w Białymstoku
Konferencja poświęcona Żołnierzom Wyklętym, współorganizowana z Urzędem Wojewódzkim w Białymstoku – 1 marca, Białystok
Miejskie uroczystości z udziałem asysty żołnierzy Wojska Polskiego – 1 marca, Białystok
Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym” – 26 lutego, Supraśl, Wasilkowo
Prezentacja wystawy „Żołnierze Wyklęci. Pamiętamy!” oraz inauguracyjny wykład w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – 1 marca, Orzysz
Oddział IPN w Gdańsku
III Krajowa Defilada Pamięci Żołnierzy Niezłomnych – 26 lutego, Gdańsk, spod bazyliki św. Brygidy (po nabożeństwie)
Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym” – 26 lutego, Gdańsk
Akcja zapalenia zniczy na Alei Żołnierzy Wyklętych – 1 marca, Gdańsk
Uroczysty Apel Pamięci na Cmentarzu Garnizonowym – 1 marca, Gdańsk
Droga Krzyżowa w intencji Żołnierzy Niezłomnych (przemarsz spod Aresztu Śledczego na Górę Gradową) – 3 marca, Gdańsk
I Bydgoski Konkurs Wiedzy o Żołnierzach Wyklętych – 1 marca, Bydgoszcz
Oddział IPN w Katowicach
Uroczystości wojewódzkie z udziałem władz lokalnych, wojska i policji – 24 lutego, Kościół Mariacki w Katowicach
Wykład „Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948”, połączony z prezentacją wystawy (przygotowanej przez OBEP IPN w Warszawie) poświęconej postaci Pileckiego – 1 marca, Pyskowice
Nowe rozdanie. Żołnierze Wyklęci wychodzą z impasu – prelekcja Adama Kondrackiego z OBPiI – 2 marca, Katowice
Oddział IPN w Krakowie
Koncert organizowany wspólnie ze Stowarzyszeniem PASSIONART „Waszej Pamięci Żołnierze Wyklęci” – 26 lutego, Kraków, Auditorium Maximum UJ.
Promocja książki „Żołnierze Wyklęci – sądeccy bohaterowie antykomunistycznego podziemia” – Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu
„Namioty Wyklętych” – projekt edukacyjny we współpracy ze Stowarzyszeniem „Studenci dla Rzeczypospolitej” – Rynek Główny w Krakowie
Gra Miejska: Śladami Historii – Polskie Państwo Podziemne – Klucze 2017, współorganizowana przez Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Olkuszu
Oddział IPN w Lublinie
Uroczystości przy pomniku Zamordowanych na Zamku Lubelskim w latach 1944–1954 na cmentarzu przy ul. Unickiej, przy pomniku Zaporczyków na Placu Zamkowym oraz msza św. w intencji poległych, zamordowanych i zmarłych Żołnierzy Wyklętych w kościele pw. Michała Archanioła – 1 marca, Lublin
Start konkursu fotograficznego upamiętniającego miejsca i postacie związane z podziemiem niepodległościowym po II wojnie światowej na terenie dzisiejszego województwa lubelskiego – 27 lutego
Gra miejska – „Za służbę Bogu i Polsce” – 28 lutego, Lublin
Koncert – poezja śpiewana – Hubert Bojarski – 28 lutego, Lublin, Sala Konferencyjna IPN
Sesja historyczna dla młodzieży oraz wystawa IPN „Zaplute karły reakcji...” – 28 lutego, Sala Błękitna Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie
Oddział IPN w Łodzi
Prezentacja wystawy „Stanisław Sojczyński »Warszyc« i Konspiracyjne Wojsko Polskie” – 1–30 marca, Łódź, Piotrków Trybunalski
Konferencja naukowa pt. „Stanisław Sojczyński »Warszyc« (1910-1947). W 70. rocznicę śmierci” – 1 marca, Łódź
Oddział IPN w Poznaniu
I Wielkopolskie Forum Pamięci Narodowej, patronat honorowy: dr Jarosław Szarek. W programie m.in. dyskusja „Co dalej z pamięcią o Żołnierzach Wyklętych?”, poświęcona kolejnemu etapowi przywracania pamięci o żołnierzach polskiego podziemia antykomunistycznego lat 1944-1963. Uczestnicy będą zastanawiać się jak dalej upamiętniać i upowszechniać wiedzę o Żołnierzach Wyklętych aby temat ten był nadal atrakcyjny dla młodzieży? Czy przejęcie organizowania obchodów święta 1 marca przez instytucje państwowe i samorządowe nie zmieni dotychczasowego spontanicznego i społecznego charakteru obchodów tego święta? Na forum swoje stoisko wystawi Narodowy Bank Polski, który z okazji Dnia 1 marca wyemitował okolicznościowe monety z Żołnierzami Wyklętymi. Zaplanowano też pokazy broni i umundurowania grup rekonstrukcyjnych – 4 marca, Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia” w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu, godz. 11.00-16.00.
Retrospektywa Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci” w Gdyni – 26–27 marca, Kino Rialto w Poznaniu
Oddział IPN w Rzeszowie
Uroczystości z udziałem władz lokalnych – 1 marca, Rzeszów
Pokaz multimedialny na budynku Urzędu Miasta – 1 marca, Przemyśl
Bieg „Wilczym Tropem” – 26 lutego, Leżajsk
Bieg ku pamięci Żołnierzy Wyklętych – 4 marca, Nowa Dęba
Oddział IPN w Szczecinie
Premiera filmu dokumentalnego poświęconego sanitariuszce oddziału mjr. „Łupaszki” Janinie Wasiłojć-Smoleńskiej ps. „Jachna” – 1 marca, Filharmonia im. M. Karłowicza w Szczecinie
Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej żołnierzom podziemia niepodległościowego, na których wykonano wyroki śmierci – 1 marca, Areszt Śledczy w Szczecinie
Oddział IPN w Warszawie
Piknik edukacyjny w Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Warszawie
Konferencja „Niezłomni w walce o wolność ojczyzny” – 9 marca 2017, Centrum Edukacyjne IPN w Warszawie
Publikacja pakietów promocyjnych „Żołnierze Wyklęci na Kresach”
Oddział IPN we Wrocławiu
„Bieg Wilczym Tropem”, Wrocław – Stadion Olimpijski – 26 lutego, Wrocław
„Bieg Niezłomnych” – 26 lutego, Jelenia Góra
Delegatura IPN w Bydgoszczy
I Bydgoski Test Wiedzy o Żołnierzach Wyklętych – 1 marca, Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy
Przegląd filmów poświęconych podziemiu niepodległościowemu „My jesteśmy Wojsko Polskie” –28 lutego – 9 marca, Bydgoszcz, Toruń, Włocławek, Inowrocław, Grudziądz
Delegatura IPN w Kielcach
Uroczystości z udziałem władz lokalnych m.in. pod pomnikiem poświęconym żołnierzom AK, NSZ i WiN na Cmentarzu Kielce-Piaski, pod pomnikiem Armii Krajowej oraz nabożeństwo w intencji Żołnierzy Wyklętych w Bazylice Katedralnej – 1 marca, Kielce
Koncert organizowany wspólnie ze Stowarzyszeniem PASSIONART „Waszej Pamięci Żołnierze Wyklęci” – 28 lutego, Kieleckie Centrum Kultury.
Premiera filmu Konrada Łęckiego „Wyklęty” – 2 marca, Kieleckie Centrum Kultury
Ekspozycja wystawy „Niezłomna, wyklęta, przywrócona pamięci. Danuta Siedzikówna »Inka« 1928–1946” – 1–28 lutego, Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia” w Kielcach
Delegatura IPN w Olsztynie
Obchody 1 marca w Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie (m.in. wystawa IPN)
Audycja radiowa o Żołnierzach Wyklętych w Radiu Olsztyn (cykl „Historyczny leksykon IPN”)
Delegatura IPN w Radomiu
Otwarcie wystawy „Bić się do końca. Podziemie niepodległościowe na ziemi radomskiej w latach 1945–1955”. W programie prelekcja i pokaz filmu o Franciszku Jaskólskim „Zagończyku”. Spotkanie połączone z prezentacją wydawnictw poświęconych konspiracji antykomunistycznej w Polsce oraz elektronicznej wersji komiksu „Amnestia” o akcji rozbicia więzienia w Radomiu we wrześniu 1945 r. – 1 marca, Publiczne Gimnazjum nr 10 w Radomiu
Źródło: IPN
