Henryk Sławik. Źródło: IPN
Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Grzegorz Łubczyk, b. Ambasador RP na Węgrzech i reżyser filmu, zapraszają na pokaz dokumentu fabularyzowanego „ŻYCIE NA KRAWĘDZI. Henryk Sławik–József Antall senior”, połączony z panelem dyskusyjnym o wojennym uchodźstwie polskim na Węgrzech.
Spotkanie odbędzie się w środę, 14 października 2015 r. o godz. 18.00 w Audytorium J. Nowaka-Jeziorańskiego w MPW. Patronat honorowy nad projekcją objął dr Iván Gyurcsik, JE Ambasador Węgier w RP.
W panelu dyskusyjnym udział wezmą Ákos Engelmayer, b. Ambasador Węgier w Polsce, historyk; prof. Wiesław Wysocki; Tadeusz Selbirak – świadek wydarzeń, uczeń słynnej polskiej szkoły w Balatonboglar; dr Józef Musioł – syn uchodźcy na Węgrzech; Olgierd Łukaszewicz – odtwórca roli J. Antalla oraz reżyser Grzegorz Łubczyk. Moderatorem dyskusji będzie Katarzyna Utracka.
„ŻYCIE NA KRAWĘDZI. Henryk Sławik–József Antall senior” to poruszająca opowieść o niezwykłym Polaku i równie niezwykłym Węgrze z okresu II wojny światowej. Bohaterami fabularyzowanego dokumentu są: prezes Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech – Henryk Sławik (Krzysztof Globisz) i oddany Polakom ich opiekun z ramienia władz węgierskich – József Antall senior (Olgierd Łukaszewicz), którego nasi rodacy nazwali „Ojczulkiem Polaków”. Wyreżyserowania filmu podjął się Grzegorz Łubczyk.
Ta dramatyczna, a jednocześnie piękna z moralnego punktu widzenia historia męskiej przyjaźni ukazana została na tle bezprecedensowej pomocy, udzielonej ponad 120 tysiącom naszych rodaków przez władze Królestwa Węgier i zwykłych Węgrów po napaści Stalina na Polskę 17 września 1939 roku. Zadania i wyzwania, które stanęły przed Sławikiem i Antallem wymagały od nich nieustannego balansowania na krawędzi życia i śmierci.
Odnalezione w archiwach węgierskich i polskich i pokazane po raz pierwszy na ekranie sceny dokumentalne przeplatają się ze scenami fabularyzowanymi i opowieściami polskich i węgierskich świadków wydarzeń sprzed 70-75 lat. Dzięki zaś udostępnionym przez Rodzinę J. Antalla seniora zdjęciom również Węgrzy po raz pierwszy poznali nieznanego im do tej pory wspaniałego Rodaka.
Film jest próbą odpowiedzi na pytanie: co sprawiło, że znakomicie wykształcony, ze szlacheckim rodowodem i wyznający prawicowe poglądy Węgier znalazł wspólny język z polskim uchodźcą-socjalistą, samoukiem. Te ich jakże odmienne biografie nie przeszkodziły im wzorowo współpracować w latach upadku wszelkich wartości moralnych. Sposób zaś traktowania powierzonych im obowiązków, ich stosunek do drugiego człowieka, a zwłaszcza do ludzi znajdujących się w potrzebie i śmiertelnym zagrożeniu, czego dali dowód ratując tysiące Żydów, choć wiedzieli, co im za to grozi – każe nam, współczesnym, uznać ich za niedościgłe wręcz wzorce do naśladowania, wzorce postępowania, które wciąż są aktualne.
Film jest jednocześnie symbolicznym wyrazem pamięci i naszej, polskiej wdzięczności Węgrom za uniemożliwienie Hitlerowi zaatakowanie Polski od południa, za otwarcie swej granicy przed naszymi rodakami, za umożliwienie przerzucenia z Węgier do tworzonej przez gen. Sikorskiego nowej Armii Polskiej około 40 tysięcy żołnierzy, za stworzenie warunków do przeżycia tysiącom Polaków całej wojny.
W role głównych bohaterów wcielili się Krzysztof Globisz, Olgierd Łukaszewicz, Maria Marciniak a klimat zadumy i refleksji tej opowieści dodatkowo tworzy aktorska narracja Piotra Fronczewskiego.
Film powstał dzięki dotacji Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Źródło: MPW
ls/
