Tak jak w trzech ostatnich edycjach przeglądu proponujemy przyjrzeć się współczesnemu filmowi historycznemu.
Wcześniej koncentrowaliśmy się na filmach powstałych przede wszystkim w okresie PRL-u, będących specyficznym świadectwem tamtej rzeczywistości: odzwierciedleniem autentycznego życia, przetworzonego jednak przez ideologiczne i polityczne widzenie świata. Teraz chcielibyśmy pokazać, jak współczesne kino historyczne – polskie, ale także i światowe – podejmuje interpretację takich tematów, jak postawy i zachowania człowieka w warunkach ekstremalnych (np. II wojna światowa), stosunek społeczeństw w państwach okupowanych przez III Rzeszę do Zagłady Żydów, realia życia w państwach bloku komunistycznego w okresie zimnej wojny czy rozrachunek z nazistowską i komunistyczną przeszłością. Oprócz produkcji fabularnych pokażemy także materiały Polskiej Kroniki Filmowej.
Przegląd adresowany jest przede wszystkim do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych i może stanowić interesujące uzupełnienie realizowanych we współczesnej szkole celów edukacji humanistycznej. Przy wyborze filmów staraliśmy się kierować możliwością ich wykorzystania przez uczniów wybierających tematy związane z kulturą i historią najnowszą do ustnej prezentacji maturalnej z języka polskiego. Mamy nadzieję, że spotka się on również z zainteresowaniem nauczycieli historii, języka polskiego i wiedzy o społeczeństwie oraz studentów kierunków humanistycznych. Wierzymy, że przegląd pomoże zrozumieć tragiczną i złożoną historię XX w.
Tradycyjnie przed każdym spotkaniem odbędzie się prelekcja, którą wygłosi prof. Jerzy Eisler (IPN, Instytut Historii PAN).
Udział w przeglądzie będzie potwierdzony pisemnym zaświadczeniem.
Proponujemy 6 spotkań odbywających się w „Kinotece" w Pałacu Kultury i Nauki, raz w miesiącu, we wtorki od godz. 11.30 do 14.00.
***
Bohater tragiczny – paradoksy powojennej historii Polski – 17 grudnia 2013
Polska Kronika Filmowa z 1957 [10 min.]
RÓŻA, reż. Wojciech Smarzowski, prod. Polska 2011 [95 min.]
Lato 1945 r. Tadeusz, żołnierz AK i uczestnik Powstania Warszawskiego, wraca z rozbitej stolicy, przebijając się przez tereny stopniowo „wyzwalane" przez Armię Czerwoną. Wojna zabrała mu wszystko i niczego nie oszczędziła. Dociera na Mazury, gdzie trafia do domu wdowy po niemieckim żołnierzu, którego śmierci był świadkiem. Mieszkająca sama w dużym gospodarstwie Róża przyjmuje Tadeusza chłodno, jest nieufna. Tadeusz odwdzięcza się za gościnę pomocą w gospodarstwie. Róża, choć się do tego nie przyznaje, potrzebuje czegoś więcej – przede wszystkim ochrony przed szabrownikami. Stopniowo Tadeusz poznaje przyczynę jej samotności... Na tle krajobrazu wyniszczonego przez wojnę, gdzie nadzieja stała się narzędziem propagandy, między dwojgiem ciężko doświadczonych ludzi z odległych światów rodzi się miłość... niemożliwa?
„Róża" to przeżycie bardzo intensywne i brutalne, obraz jest do bólu realistyczny i traktuje swoich bohaterów nad wyraz poważnie – tak, jak na to zasłużyli, bo ich losy były więcej niż ciężkie. Cierpienie ukazywane w „Róży" tym bardziej jest poruszające, że nie pcha się przed oczy widzów, ale pozostaje głęboko ukryte – jedynie czasem jego ogrom jest zasugerowany przez gest czy słowo postaci.
Film nagrodzony: FPFF w Gdyni (2011), Warszawski Festiwal Filmowy (2011), Chicago (2011), Tallin (2011), Toronto (2012), MFF w Kairze (2012).
Występują: Marcin Dorociński, Agata Kulesza, Jacek Braciak, Kinga Preis, Marian Dziędziel, Edward Linde-Lubaszenko, Szymon Bobrowski.
Kolejne spotkania:
Miłość w realiach PRL – 21 stycznia 2014
Polska Kronika Filmowa z 1961 [10 min.]
MAŁA MOSKWA, reż. Waldemar Krzystek, prod. Polska 2008 [110 min.]
Film nagrodzony: FPFF w Gdyni (2008), MFF w Moskwie (2009), Chicago (2009).
Występują: Svetlana Khodchenkova, Lesław Żurek, Dimitrij Uljanom, Andrzej Grabowski.
Dylematy moralne na tle rzeczywistości peerelowskiej lat 80. – 11 marca 2014
Polska Kronika Filmowa z 1966 [10 min.]
MNIEJSZE ZŁO, reż. Janusz Morgenstern, prod. Polska 2009 [110 min.]
Film nagrodzony: MFF w Berlinie (2003), Złoty Glob (2004), Cezar (2004), BAFTA (2004).
Występują: Lesław Żurek, Anna Romantowska, Janusz Gajos, Magdalena Cielecka, Wojciech Pszoniak, Tamara Arciuch, Borys Szyc, Edyta Olszówka, Olaf Lubaszenko.
Obraz II wojny światowej w filmie – 15 kwietnia 2014
SZEREGOWIEC RYAN, reż. Steven Spielberg, prod. USA 1998 [170 min.]
Film nagrodzony: Oscar (1999), Złoty Glob (1999), BAFTA (1999), Grammy (1999).
Występują: Toma Hanks, Matt Damon, Tom Sizemore, Edward Burns, Barry Pepper, Adam Goldberg, Giovanni Ribisi, Paul Giamatti, Vin Diesel, Dennis Farina.
(IPN)
