Wystawa o Józefie Piłsudskim w Bukareszcie. "Był zafascynowany Rumunią"

"Ta wystawa jest wynikiem głęboko zakorzenionych więzi między naszymi narodami, ukształtowanych w czasach wyzwań okresu międzywojennego, a symbolizowanych przez serdeczne relacje marszałka Piłsudskiego z królem Ferdynandem I i królową Marią” – powiedział ambasador RP w Rumunii Paweł Soloch podczas uroczystego wernisażu w Muzeum Narodowym Historii Rumunii.

W otwarciu wystawy "Rumunia-Polska, stulecie historii. Marszałek Józef Piłsudski i rodzina królewska Rumunii" uczestniczyła księżniczka Sofia Rumuńska, wnukowie Piłsudskiego - Joanna Onyszkiewicz i Krzysztof Jaraczewski, przedstawiciele rumuńskiego ministerstwa kultury i Instytutu Kultury Rumuńskiej oraz Instytutu Polskiego w Bukareszcie.

"Obok Francji, Rumunia była najbliższym sojusznikiem polityczno-wojskowym i państwem wpisującym się w ideę polityczną wysuwaną przez Józefa Piłsudskiego, a określaną mianem +Międzymorza+” – powiedział dyrektor Andrzejczyk. "Marszałek Piłsudski podkreślał, że ogniwem łączącym Polskę i Rumunię jest to, że oba te kraje wyszły z okresu wielkiej udręki światowej, Rumunia – zjednoczoną, Polska – zmartwychwstałą, i że są one żywym wcieleniem zwycięstwa prawa, zwycięstwa sprawiedliwości” - zaznaczył.

3 marca 1921 r. Polska i Rumunia zawarły sojusz obronny, skierowany przeciwko sowieckiej Rosji, która dla obydwu państw przez cały okres międzywojenny stanowiła poważne zagrożenie polityczne i militarne. "Stąd też przez cały ten czas obydwie strony tego aliansu, podtrzymywały bardzo ożywione stosunki polityczne i wojskowe" - wskazał Andrzejczyk.

„W okresie międzywojennym polsko-rumuńskie stosunki dyplomatyczne były jednym z najważniejszych elementów polskiej polityki zagranicznej. Ale historia kontaktów marszałka z Rumunią to nie tylko traktaty i dyplomacja, lecz także osobiste zaufanie i serdeczne relacje osobiste między marszałkiem a rodziną królewską i władzami Rumunii. Sprawdziły się one w godzinie próby” – podkreślał ambasador Soloch.

"Po niemieckiej i sowieckiej inwazji na Polskę we wrześniu 1939 r. Rumunia (z którą Polska wówczas graniczyła) wyciągnęła pomocną dłoń i umożliwiła bezpieczne przejście ponad 60 tys. uchodźców, personelu wojskowego i cywilów” – dodał.

Piłsudski był w Rumunii czterokrotnie, a rodzina królewska w okresie międzywojnia odwiedzała Polskę.

Krzysztof Jaraczewski, wnuk Józefa Piłsudskiego, podkreślił, że marszałka oraz króla rumuńskiego Ferdynanda łączyły bliskie relacje. "Dzisiejsza wystawa to jest dowód dobrej woli między tymi ludźmi, życzliwości, którą okazywali sobie nawzajem i swoim narodom. Życzliwości, która mimo ponad 100 lat bardzo intensywnej historii europejskiej i światowej, starć wojennych i ideologicznych, przetrwała” – zaznaczył Jaraczewski. "Ci dwaj panowie chcieli, by przez systematyczną pracę osiągnąć zaufanie, zaufanie między narodami i między ludźmi. To wartość, o której mówi się niewiele, a powinno się więcej. Niech ta okazja będzie okazją do refleksji” – dodał. "Jest nam niezwykle miło, że możemy podtrzymywać tę przyjaźń, która pogłębiali nasi przodkowie” – dodała Joanna Onyszkiewicz.

Na wystawie zobaczyć można eksponaty pochodzące z kolekcji Narodowego Muzeum Historii Rumunii, Narodowego Muzeum Wojskowego im. Króla Ferdynanda I, Archiwów Dyplomatycznych Rumuńskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Muzeum Narodowego Peles, z kolekcji Daniela-Cosmina Obreży i George'a Trohaniego oraz z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Ze zbiorów muzeum w Sulejówku w Bukareszcie podziwiać można m.in. szablę toledańską marszałka, oryginalne fotografie z wizyt Piłsudskiego w Rumunii w 1922 i 1928 roku, obrazy np. „Józef Piłsudski z Wernyhorą i Stańczykiem" Kazimierza Sichulskiego czy rzeźby, np. Józefa Gosławskiego „Karykaturę Józefa Piłsudskiego". Kuratorką wystawy jest dr Cristina Paiusan.

Wystawa, zorganizowana w ramach Sezonu Kulturalnego Polska-Rumunia, będzie prezentowana w Bukareszcie do lutego. 3 marca 2025 r., z okazji Dnia Solidarności polsko-rumuńskiej, zostanie ona zaprezentowana w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Z Bukaresztu Justyna Prus (PAP)

just/ ap/ ktl/